Microsoft Word m vzu docx

və  çoxlu  nəqliyyat  lazım  gəlir.  Zərərçəkmişlərin  axtarışı,  tapılıb  nəqliyyat  vasitələrinə 
yerləşdirilməsi və köçürülməsi üçün müxtəlif təyinatlı qüvvələr cəlb olunur. 
Ə
halinin  zərərçəkməmiş  hissəsi  müəyyən  edilmiş  yollarla  ya  piyada,  ya  da  mümkünsə, 
nəqliyyat vasitələri ilə ərazidən çıxarılır. 
Kimyəvi  mühafizə  bölmələri,  radiasiya  əleyhi  və  kimya  əleyhi  dəstələr  kimyəvi 
zədələnmə  ocağında  xilasetmə  işləri  ilə  yanaşı  ərazini  və  yolları,  binaları  və  qurğuları 
deqazasiya  edir,  hərbi  hissələrin  şəxsi  heyətini,  fəhlə  və  quluqçuları,  əhalini  sanitar 
təmizləmədən keçirir, onların mühafizə vasitələrini və paltarlarını zərərsizləşdirirlər. 
Kimyəvi  zədə  ocağından  köçürülənlərin  sanitar  təmixlənməsi  üçün  təxliyyə 
marşrutlarının  yaxınlığında,  ocaqdan  kənar  ynrdə  kimya  mühafizəsi  bölmələri  xüsusi 
təmizləmə məntəqələri qururlar. 
Kimya  zədə  ocağında  xilasetmə  işləri  əleyhiqazlarda  və  dərinin  mühafizə  vasitələrində 
aparılır.  Xilasetmə  işlərinin  aparılma  müddəti  fasiləsiz olaraq  fərdi  mühafizə vasitələrində 
yolverilən 
qalma 
müddəti 
ilə 
müəyyən 
edilir. 
Kimyəvi  zədələnmə  ocağı  o  zaman  ləğv  edilmiş  olur  ki,  orada  insanların  müdafiə 
vasitələrsiz qalması təhlükəsiz olsun. 
Zədələnmə və yoluxma ocaqlarından aparılan xilasetmə işlərinin xüsusiyyətləri. 
Xilasetmə  və  digər  təxirəsalınmaz  işlərin  təşkili  prinsipləri  və  ümumi  qaydaları  bütün 
xəsarət  ocaqlarında  eynidir.  şlərin  məzmunu,  xüsusiyyətləri  və  ardıcıllığı  isə  xəsərət 
ocaqlarını yaradan amillərin növündən və buradakı konkret şəraitdən asılı olur. 
Düşmənin  zəhərləyici  və  bakterial  maddələr  işlətməsi  nəticəsində  törəyən  kimyəvi 
zəhərlənmə, yaxud bakterial yoluxma ocaqlarında adətən dağıntılar və yanğınlar baş vermir. 
Burada  xilasetmə  işləri  -  zədəlilərə  ilk  yardım  göstərib  tibb  məntəqəsinə  köçürməkdən, 
yoluxma 
ocaqlarının 
hüdudlarını 
müəyyənləşdirib 
çəpərləməkdən 
(giriş-çıxışı 
məhdudlaşdırmaq  üçün),  ərazini,  avadanlığı  zərərsizləşdirmək  və  insanları  sanitar 
təmizlənməsindən keçirməkdən ibarətdir. 
Kimyəvi  zəhərlənmə  ocağında işləyəcək dəstələrin  şəxsi heyəti  əleyhqazlarla,  mühafizə 
paltarları, fərdi kimyəvi paket və antidotlarla təchiz edilməli, bu vasitələrdən dəqiq istifadə 
qaydaları onlara öyrədilməlidir. 
Zəhərlənmə  ocağında  kəşfiyyat  bölmələrinin  ardınca  ilk  növbədə  adətən  sanitar 
manqaları, radiasiyadan və kimyəvi zəhərlənmədən mühafizə və zərərsizləşdirmə dəstələri, 
ictimai asayişi mühafizə bölmələri göndərilir. 
Mühafizə  və  zərərsizləşdirmə  dəstələri  manqaların  iş  yerlərinə  girməsi,  insanların 
sahələrdən  çıxarılması  üçün  yolları,  keçidləri  təmizləyir,  asayişin  mühafizə  bölmələri 
müvafiq  qayda-qanunların  gözlənilməsini  təmin  edir,  tibb  dəstələri  zədəlilərə  yardım 
göstərir,  əleyhqaz  geydirir,  zəhər  əleyhinə  dərman  vurur,  onları  zədələnmənin  ağırlığına 
görə qruplaşdırıb, tibb müəssisələrinə aparırlar. Bundan sonra zəhərlənməyə məruz qalmış 
ə
razi,  qurğular,  texnika  və  avadanlıq  deqazasiya  edilir  və  dəstələrin  şəxsi  heyəti  xüsusi 
təmizləmə məntəqələrində tam sanitar təmizlənməsində keçirilir. 
Yoluxma ocağında görülən əsas tədbirlər bunlardan ibarətdir: 
- bakterioloji kəşfiyyat və yoluxmanı törədən bakterial vasitələrin aşkar edilnəsi; 
-  respublika  orqanlarının  göstərişi  üzrə  karantin  və  ya  observasiya  rejiminin  tətbiq 
edilməsi; 
- ərzağın, suyun, yoluxmasına nəzarət və onların zərərsizləşdirilməsi; 
-  epidemiya  əleyhinə  tədbirlərin,  sanitariya-gigiyena,  xüsusi  profilaktika  və  müalicə-
köçürmə  tədbirlərinin  həyata  keçiriməsi,  habelə  əhali  arasında  geniş  sanitariya  izahat 
işlərinin aparılması. 
Yoluxma  baş  vermiş  rayonda  ancaq  sonuncu  xəstənin  sağalmasından  sonra  xəstəliyin 
gizli inkişaf dövründə bərabər müddət keçdikdə yoluxma ocağı ləğv olunmuş hesab edilir. 

---

Güclü  təsirli  zəhərli  maddələrin  törətdiyi  zəhərlənmə  ocağında  dağıntılar,  yanğınlar  da 
ola bilər, çünki bu maddələrin ətrafa axması adətən istehsalat qəzaları nəticəsində tutumlar, 
texnoloji avadanlıq sıradan çıxarkən baş verir. 
Belə hallarda xilasetmə işləri aparmaq üçün daha çox saylı yanğınsöndürmə qüvvələrini 
və  vasitələrini,  zəhərli  buludun  yayılmasını  məhdudlaşdıran  xüsusi  texnika  və  avadanlığı, 
eləcə də, texnoloji xətləri bağlamağı, neytrallaşdırıcı maddələrlə işləməyi bacaran heyətləri 
cəlb etmək lazım gəlir. 
Bütün bu heyət əleyhqazlarla, ya da xüsusi sənaye əleyhqazları ilə təchiz edilməlidir. 
Xilasetmə  işləri  aparılarkən  əsas  səylər  zədələnmiş  aldamlara  tibbi  yardımın 
göstərilməsinə,  onların, habelə  digər  şəxslərin təhlükəsiz sahələrə  çıxarılmasına,  həmçinin 
yanğınların, qəza yerlərinin məhdudlaşdırılmasına yönəldilir. Qəzaların məhdudlaşdırılması 
işlərini  əsasən  mütəxəssislər,  xüsusi  hazırlıqlı  işçilər  yerinə  yetirirlər.  Hər  bir  sahədə  belə 
işlərə  sahənin  texnologiyasını  yaxşı  bilən  mütəxəssislər,  sex,  qurğu  rəisləri,  rəhbərlik 
etməlidirlər. 
Zədələnmə  ocaqlarında  xilasetmə  işləri  aparılarkən  müvafiq  təhlükəsizlik  qaydalarına 
ciddi riayət edilməlidir.  
Bunlar əsasən aşağıdakılardır: 
- işlərin icrası ilə əlaqəsi olmayan şəxslərin xilasetmə işləri aparılan sahələrdə qalmasına 
icazə verilmir; 
-  icraya  başlamazdan  əvvəl  iş  yerini  diqqətlə  nəzərdən  keçirmək,  yenidən  zədələnmə 
qorxusu  olan  sahələrə  nişanlar  qoymaq,  iş  vaxtı  divarların  və  digər  hissələrin  uçulması 
təhlükəsi  olarsa,  onları  əvvəlcədən  tamamilə  dağıtmaq  və  ya  bərkidib  təhlükəsiz  etmək 
lazımdır; 
- binaların müxtəlif mərtəbələrində eyni zamanda iş aparılmasına yol verilmir; 
- xüsusi ehtiyac olmadan zədələnmiş binalara, xüsusən də tək başına girmək 
məsləhət görülmür; 
-  qaz  dolmuş  binalarda  iş  aparılarkən  kibritdən  və  digər  açıq  alovdan  istifadə  etmək, 
maşın  və  mexanizmlərin  mühərriklərini  işə  salmaq  olmaz,  işdən  əvvəl  binalar  küləyə 
verilməklə  qazdan  təmizlənməli,  lazımi  hallarda  yalnız  12  voltluq  akkumulyator-əl 
fənərlərindən  istifadə  olunmalı,  qığılcım  çıxarmayan  metaldan  düzəldilmiş,  yaxud  qalın 
yağlanmış alətlər işlədilməlidir; 
-  uçqunlardakı  elektrik  naqilləri  ilə  əlaqədar  bütün  işlər  rezin  əlcəklər,  çəkmələr 
geyəndən  sonra  aparılmalıdır,  mümkün  olan  hallarda  işə  başlamazdan  əvvəl  elektrik 
enerjisini kəsmək lazımdır; 
- zəhərli sahələrdə bütün xilasetmə işləri fərdi mühafizə vasitələrində aparılmalıdır. 
Burada icazəsiz əleyhqazı çıxarmaq, siqaret çəkmək, su içmək, qida qəbul yemək olmaz;  
- radioaktiv zəhərlənmə sahələrində işləyən adamları şüalanması dozalarına ciddi nəzarət 
edilməlidir; 
-  deqazasiya  və  dezaktivasiya  işləri  mühafizə  vasitələrini  çıxarmadan  və  bu  işlər  üçün 
ayrılmış yerlərdə yerinə yetirilməlidir. 
Təhlükəsiz  iş  qaydalarına  düzgün  əməl  etməklə  zədələnmə  ocaqlarında  əlavə  bədbəxt 
hadisələrin qarşısına almaq olar. 
 
Zəhərlənmələrin nəticələrinin aradan qaldırılması. 
 
Dezaktivasiya  -
  zəhərlənmiş  sahələrin,  texnikanın,  əşyaların,  paltarların  və 
ayyaqqabıların  səthindən  radioaktiv  maddələri  kənar  etməklə  zəhərlənmənin  təhlükəsiz 
dərəcəyədək azaldılmasıdır. 
Dezaktivasiyanı 2 üsulla-fiziki və fiziki-kimyəvi üsulla aparmaq olar. 

---