Microsoft Word mahmudlu ayxan doc



Yüklə 0,52 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/25
tarix17.09.2018
ölçüsü0,52 Mb.
#69052
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   25

 

51

təmin etmək olar. Müəssisənin idarəolunması onun daxili resurslarını xarici mühit 



ilə əlaqələndirir və bura daxildir; iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi, rəqabət və s. 

Bazar iqtisadiyyatı müəssisənin səmərəli idarəolunması üçün lazımi səviyyədə 

imkanlar yaradır. Müasir dövr müəssisənin bütün istiqamətlərdcə idarəolunmasının 

keyfiyyətinin yüksəldilməsini tələb edir. 

Müəssisənin  idarəolunmasının  ən  mühüm  istiqamətini  maliyyənin 

idarəolunması təşkil edir. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində müəssisənin idarəolunması 



bacarığı özünü iki istiqamətdə göstərir: 

- müəssisənin daxili potensialından tam istifadə etmək; 

- qəbul olunan idarə qərarlarının iqtisadi cəhətdən əsaslandırılması. 

Yuxarıda  göstərilən  istiqamətlər  isə  öz  növbəsində  müəssisədə  maliyyənin 

idarəolunmasının üsul və metodlarının təkmilləşdirilməsini tələb edir. 

Müəssisənin  maliyyəsinin  idarəolunması  bir  prosesdir  və  əsas  məqsəd 

müəssisənin maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdırmaq və müəyyən  maliyyə nəticələrini 

ə

ldə etməkdir. 



Firma, şirkət və müəssisələrin maliyyəsinin idarəolunmasının əsasını maliyyə 

münasibətlərinin  idarəolunması  konsepsiyası  və  uyğun  maliyyə  və  iqtisadi 

köçürmələr təşkil edir. 

Maliyyənin idarəolunması plan və faktiki pul və qeyri-pul proseslərinin idarə 

edilməsi deməkdir. 

Maliyyənin idarəolunması idarəetmənin bir sahəsidir və xüsusi metod, üsul və 

s. istifadə etməklə həyata keçirilir. 

Maliyyənin  idarəolunması  özü  də  bir  sistemdir  və  bu  sistemdə  obyektə 

keyfiyyət təsiri böyük əhəmiyyət kəsb edir. Beləliklə, müəyyən nəticə əldə etmək 

məqsədi  ilə  obyektə  təsirin  metod  və  üsullarının  məcmuu  maliyyənin 

idarəolunmasının mahiyyətini ifadə edir. 

Maliyyənin idarəolunması aşağıdakılarla əlaqədardır: 

1.

  Dövlətin maliyyəsi siyasəti; 



2.

  qtisadi və sosial siyasətin mənafeyi üçün maliyyədən istifadə; 

3.

  Maliyyə planlaşdırılması; 




 

52

4.



  Maliyyə qanunvericiliyini hazırlamaq; 

5.

  Dövlət büdcəsinin tərtibi və icrası; 



6.

  Dövlət borcunun idarəolunması; 

7.

  Vergilərin idarəolunması; 



8.

  stiqrazlar və s. idarəolunması. 

Maliyyənin 

idarəolunması 

dedikdə, 

maliyyədən 

iqtisadiyyatın 

idarərolunmasında  alət  kimi  istifadə  başa  düşülür.  Deməli,  burada  ictimai  təkrar 

istehsal  prosesinə  maliyyənin  təsiri  nəzərdə  tutulur.  Belə  təsir  kəmiyyət  və 

keyfiyyət  istiqamətlərində  müəyyən  edilir.  Məsələn,  maliyyənin  köməyi  ilə 

müəssisənin  işinin  keyfiyyət  göstəricilərinə  təsir  göstərmək  olar  və  nəticədə 

təsərrüfat subyektinin gəliri, mənfəəti artar və rentabelliyi yüksələr.  darəetmə aləti 

ki,  maliyyənin  keyfiyyət  təsiri  müəssisə  üçün  iqtisadi  cəhətdən  daha  məqsədə 

uyğundur. Maliyyənin keyfiyyət təsiri daxili ehtiyatların sərfərbərliyə alınması və 

istehsalın  bütün  sahələrində  aktivliyin  yüksəldilməsini  nəzərdə  tutur.  Belə  təsir 

müəssisədə iqtisadi həvəsləndirmə fondlarının həcmini keyfiyyət göstəricilərindən 

asılı  edir,  maliyyə  resurslarının  artmasında  maraq  yaradır,  dövlətin  mənafeyi  ilə 

müəssisə işçilərinin mənafeyinin uyğunlaşmasına şərait yaradır. 

Maliyyənin  idarəolunmasına  iki  isitiqamətdə  baxmaq  olar.  darəetmə  aləti 

kimi maliyyənin xarici və daxili təşkili (maliyyənin özünün idarəolunması) bir-biri 

ilə  qarşılıqla  əlaqədədir.  Maliyyənin  daxili  təşkili  bütün  təkrar  istehsal  prosesinə 

maliyyə  mexanizminin  aktiv  təsiri  məqsədinə  tabedir.  Hər  bir  təsərrüfat  subyekti 

(müəssisə,  firma,  şirkət,  səhmdar  cəmiyyət  və  s.)  iqtisapdi  sistemin  elementini 

təşkil edir. Kommersiya fəaliyyəti göstərən hər bir müəssisə təsərrüfat, istehsal və 

maliyyə  fəaliyyətində  öz  tərəfdaşları  ilə  qarşılıqla  münasibətlərdə  olur.  Maliyyə 

resurslarının  formalaşması  və  istifadəsi  prosesində  müəssisənin  digər  bazar 

subyektləri  ilə  maliyyə  münasibətləri  baş  verir.  Müəssisədə  baş  verən  bütün 

maliyyə  münasibətlərinin  səmərəli  təşkili  ancaq  maliyyənin  idarəolunmasından 

birbaşa asılıdır 

 

 




 

53

əssisələrdə maliyyənin idarəolunması sxemi 

 

  

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Müəssisə  maliyyəsinin  idarəolunması  subyektinin  funksiyaları  fəaliyyətin 

ümumi  növüdür  və  təsərrüfat  proseslərində  və  maliyyə  fəaliyyətində  insanların 

münasibətinə  təsirin  aparılması  istiqamətini  ifadə  edir.  Bu  funksiyalar 

Müəssisə maliyyəsi 

maliyyə münasibət-

ləri 

Satıcı 


Pul fondu 

Alıcı 


Tikinti, 

nəqliyyat 

və s. təşki-

latlarla 

Başqa 

ölkələrin 



müəssisələr

i ilə 


ş

cılərlə 


Sex və 

filiallarla 

Büdcə 

Bank sığor-



ta 

Büdcədənk

ə

nar fond-



lar 

Fond 


bazarı 

Investisiya 

fondları 

Başqa müəssisə və 

təşkilatlarla 

Müəssisə daxilində 

Baş idarə 

Maliyyə-kredit 

sistemi ilə 

Nizamnamə 

kapitalı 

Ə

sas vəsait 



fondu 

Dövriyyə 

vəsaiti fondu 

Ə

lavə kapital 



Ehtiyat kapitalı 

nvestisiya 

fondu 

Yığım fondu 



Amortizasiya 

fondu 


Başqa mənbə-

lər 


Valyuta fondu 

stehlak fondu 

Ə

mək haqqı 



fondu 

 

Büdcəyə ödə-



mələr 

 

Başqa fondlar 




Yüklə 0,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə