Àéÿòóëëàù Ìÿêàðèì Øèðàçè
80
Bilmək lazımdır ki, bu ayənin də başqa ayələr kimi bir
neçə mənası vardır. Bu mənaların bəziləri sadə və hamının
başa düşəcəyi tərzdə, bəziləri xüsusi təfəkkürə malik
olanlar üçün nisbətən dərin, bəziləri isə daha xüsusi
düşüncə tərzləri olanlar üçün, ya gələcək zamanın
təfəkkür tərzinə münasib daha dərin mənalardır.
Bu ayənin birinci mənası bəzi keçmiş təfsirçiləri dediyi
kimi bundan ibarətdir ki, keçən dövrlərdə ərəblər od əldə
etmək üçün Hicaz çöllərində bitən ağaclardan “mərx” və
“ifar” adlı iki çubuqdan istifadə edərdilər. Ayə də buna
işarə edib deyir ki, sudan (yaşıl ağacların tərkibinin böyük
qismi sudur) od yaradan Allah ölüləri də dirildə bilər. Ayə
demək istəyir ki, məgər ölümün dirilik ilə olan məsafəsi
suyun odla olan məsafəsi qədər deyilmi? Odu suyun
içində, suyu da odun içində saxlayan yaradan ölümdən
sonra insana həyat verə bilməzmi?
Bu mənanı keçəndən sonra bir az da diqqət etsək
görərik ki, burada söhbət təkcə mərx və ifar ağaclarından
getmir, bu, bütün ağaclara aiddir. Təkcə o iki ağac deyil,
digər ağaclarda da bu xasiyyət (sürtməklə alovlanmaq
xasiyyəti) mövcuddur. Elə buna görə də bəzən
cəngəlliklərdə insan əli olmadan da yanğınlar yaranır.
Küləklərin vasitəsilə bəzən yarpaqlar və budaqlar bir-
birinə sürtünməklə alov hər yeri əhatə edir. Bu, əslində
cahanda bütün varlıqların daxilində gizlənən enerjilər
toplusudur ki, şərait yaranan kimi özlərini büruzə verirlər.
Müasir elmin vasitəsilə əldə olunan daha dərin məna
isə bundan ibarətdir ki, günəşdən yiğilan enerjilər
kimyəvi tərkiblər zamanı görünür və bir məsələn çubuğu
Ìÿàä - þëöìäÿí ñîíðàêû ùÿéàò
81
yandırarkən karbonun oksigenlə birləşməsindən ortaya
çıxır. Məsələn qışda bir kəndlinin sobada yandırdığı
odundan yaranan təbii hərarət və işıq əslində həmin
yanmaqda olan ağacın uzun illər boyu günəşdən aldığı
enerjiləri heç bir zərrə də əskilmədən yenidən
qayıtmasıdır. Sözsüz ki, bu məna ayə nazil olan zamanın
insanlarına məlum deyildi. Lakin dediyimiz kimi bu
mövzu heç bir müşkül yaratmır. Çünki Quran ayələrinin
bir neçə mərhələli mənaları vardır ki, müxtəlif zamanlara
məxsus olan müxtəlif səthli təfəkkür tərzləri üçün dərk
olunan qədər sadə olsun. Ayə nazil olan zamanda ondan
bir məna anlaşılırdı, indi isə ondan daha artıq və əhatəli
bir məna almaq mümkündür.
İki maraqlı məqam
Maraqlı budur ki, yuxarıda qeyd olunan ayədə iki ifadə
gözə dəyir ki, sonuncu təfsirə daha uyğun gəlir.
1. Quran bu ayədə deyir: “نوﺪﻗﻮﺗ”
(
od yandırırsını.
)
Bu
kəlmə “vuqud” kökündəndir. Ərəb dilində də bu, “od
almaq” deməkdir, nəinki “od vurmaq”. Başqa sözləbiz
kibrit, ya alışqanla bir çubuğu yandırdıqda öz dilimizdə
çubuğa “odlanan”, kibrit, ya alışqana isə “od vuran”
deyirik. Ərəb dilində də çubuğa “vuqud” (odlanan)
deyilir, kibrit , ya alışqana isə “zənəd” (od vuran) deyilir.
Buna əsasən də Quran deyir ki, ağacları sizin üçün
“odlanan” (alovlanmağa imkanı olan) etdik, bununla da
siz ondan işıq və hərarət icad edirsiniz. Həmin Allah
ölüləri yenidən həyata qaytarmağa qadirdir.
Belə olduqda bu məna enerjilərin məadına kamil
surətdə tətbiq olunur. Təfsirçilərin bu ayənin təfsirində
Àéÿòóëëàù Ìÿêàðèì Øèðàçè
82
mərx və ifar çubuqlarını işlətmələri isə daha çox “zənəd”
(od vurmaq) mənasına münasibdir.
2. İkinci məqam “yaşıl ağac” ifadəsidir. İlk baxışdan
yaşıl ağacdan od əldə oluna bilməyəcəyi nəzərə gəlir.
Bəlkə də düşünənlər ola bilər ki, bu ifadənin yerinə “quru
ağac“ deyilsəydi yaxşı olardı.
Amma bilmək lazımdır ki, karbon alan, günəş işığını
özündə toplaya bilən yalnız yaşıl və canlı ağaclardır. Quru
ağac günəş şüası altında yüz il də qalsa onların enerji
mənbəyində heç nə artmaz.
Bu, Qurani-Kərimdə enerjilərin məadının (dönüşünün)
bir nümunəsi idi. Bu həm də səmavi kitabın elmi
möcüzələrindəndir.
Ìÿàä - þëöìäÿí ñîíðàêû ùÿéàò
83
MƏAD NİYƏ MÜMKÜN
OLMASIN?
Dördüncü yol
Allahın varlıq aləmindəki qüdrət nişanələrinə nəzər
salaq. Əhqaf surəsinin 33-cü ayəsində oxuyuruq:
Məgər onlar göyləri və yeri yaratmış və onları
yaratmaqdan yorulmamış Allahın ölüləri də diriltməyə
qadir olduğunu görüb anlamırlarmı? Bəli, O, hər şeyə
qadirdir!
Yayda bir meşənin içindən keçirik. Meşənin təbii
gözəlliyi, içində müəmmalar gizlətmiş sakit duran ağaclar,
külək və tufanlara meydan olan yarpaqların səsi, hər
birinin uzun dastan daşıdığı heyvan və həşəratlar, uzun
zamanlara şahid olmuş meşə ərazisi və torpağı oradan
keçən hər bir yolçuya fərəh və xoş xatirələr yaşadır.
Xüsusilə zamanımızın cansız texnologiyasindan yorulmuş
və bezmiş insanlar təbiət qoynuna getməklə ölmüş
ruhiyyələrinə həyat vermək istəyirlər.
Bir ağacın qarşısında dururuq. Biz onun 30 yaşlı bir
ağac olduğunu hesab edirik. Bəlkə də o, min dəfələrlə
yenidən göyərmiş, sonra ölüb dirilmiş, quruyub torpağa
qarışmış, sonra yenə də kiçik bir budaq, ya bir toxumunun
sayəsində cücərmiş və yeni həyata başlamışdır. Hələ
məlum deyil ki, gələcəkdə də neçə dəfə bu ölüb dirilmək
təkrarlanacaq...
Əgər bütün varlıq aləmini bu cəngəlliyə bənzətsək və
bu günəş sisteminin meşədəki bir ağac kimi təsəvvür
Dostları ilə paylaş: |