Microsoft Word Mead Mekarim doc
Yüklə 5,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- FİTRƏTDƏ MƏAD Əgər fəna olmaq üçün yaradılmışıqsa, o zaman daxilimizdə olan əbədilik eşqinin nə məfhumu vardır
- 1. Fitrət – yolun ilk bələdçisi
- 2.Əbədilik eşqi
- 3. Keçmiş qövmlərin arasında məad
- 4. Kiçik və böyük məad
Àéÿòóëëàù Ìÿêàðèì Øèðàçè 96 FİTRƏTDƏ MƏAD Əgər fəna olmaq üçün yaradılmışıqsa, o zaman daxilimizdə olan əbədilik eşqinin nə məfhumu vardır? Əgər məada inam fitri deyilsə, o zaman niyə bu əqidə tarix boyu bəşərdən heç vaxt ayrılmayıb? Daxilimizdə məhkəmə (vicdan mənkəməsi) olduğu halda bu böyük aləmdə mütləq surətdə hesab-kitabın olmaması inandırıcı deyil. Məad barəsində olan müqəddimə bəhsləri burda sona çatdı. İndi məsələnin əslinə; belə bir aləmi sübut edəcək dəlillərə başlayırıq. Bu dəlillər dünya zindanının dörd divarı arasında qalmış bizlər üçün dərk olunan qədər asandır. 1. Fitrət – yolun ilk bələdçisi Hər şeydən öncə qəlbimizə, ruhumuzun, canımızın dərinliklərinə baş vurub ordan gələn nidaya qulaq asaq. Orada ölümdən sonrakı həyat barədə eşidilən bir zümzümə yoxdurmu? Bu məsələ qəlbimizdə yer tutmurmu? Niyə görə biz ilk olaraq bu cəhəti araşdırırıq? Cavabında deyirik ki, əlbəttə, belə bir zümzümə vardır. Niyə də olmasın. Çünki cahanın böyük hadisələri əvvəlcə orda zahir olur. Ruhumuz fitri və qeyri-fitri olan iki cəhətli olduğu kimi, böyük cahanın qanunları da təkvini və təşrii olmaqla iki yerə bölünür. Ìÿàä - þëöìäÿí ñîíðàêû ùÿéàò 97 Yaradılış qanunları bizim iradəmiz və diqqətimiz olmadan insan vücudunun iradəyə tabe olmayan fitri cəhətləri kimi öz axarı ilə davam edir. Təşrii qanunlar isə insan vücudunun iradəyə tabe olan cəhətləri kimidir. Heç şübhəsiz bir peyğəmbərə gələn istənilən səmavi bir qanunun yaradılışda kökləri vardır və orada təsdiqlənmişdir. Qeyd olunan bu iki cəhət bir-biri ilə birləşib bizə bilmədiyimiz mətləbləri elm ilə aşkar etməkdə kömək olur. Çünki əvvəlcə daxilimizdə bir istək və eşq baş qaldırır və bu, beşikdən qəbrə qədər davam edir. Maraqlıdır ki, dini təlimlərdə də belə bir göstərişə rast gəlirik: “Elmi beşikdən qəbrə qədər axtarın!” Bu da həmin fitrət və yaradılış nidası ilə tam uyğunluq təşkil edir. Buna görə də təkcə tohiddə deyil, peyğəmbərlərin bütün digər təlimlərində də onların fitri əsaslarını və köklərini görə bilirik. Deməli peyğəmbərlərin istənilən sahədə olan bütün göstərişləri fitrətə qanad verən və onu kamilləşdirən amillərdir. Buradan mühüm bir nəticə alırıq: Əgər fitrətimizin dərinliklərində bir şeyə istək və əlaqə görürüksə, bilməliyik ki, həmin şey mütləq real həyatda da mövcuddur. 2.Əbədilik eşqi Əgər insan həqiqətən fəna və yoxluq üçün yaradılıbsa, o zaman fəna aşiqi olar, ölümdən ləzzət alardı. Amma görürük ki, yoxluq mənasında olan ölüm heç bir zaman bu, onun xoşuna gəlməyib. Nəinki təkcə xoşuna gəlməyib, hətta onun əksi olan əbədilik və baqiliyə bütün vücudu ilə Àéÿòóëëàù Ìÿêàðèì Øèðàçè 98 aşiq olub. Bu eşq və bağlılıq insanın bütün əməl və rəftarlarından da aşkar surətdə nümayandır. Ad, fikir və xatirələrini diri saxlamaq istəyi, Misirin min illik ehramları, əbədiliyə yönlü məqbərələr, ölüləri mumyalamaq və s. həyata olan eşqin nişanələrindəndir. Uzun ömür axtarmaq, cavanlıq iksiri, dirilik suyu və s. də bu həqiqətin əlamətlərindəndir. Əgər biz fəna üçün yaradılmışıqsa, əbədiliyə olan bu bağlılığın nə mənası vardır? O zaman bu bağlılıq mənasız və yersiz olar. Həzrət Əlinin (ə) qısa bir kəlamında bu həqiqət bir daha təcəlla edir: “Nə sən, nə də onlar fəna evi üçün deyil, əbədilik evi üçün yaradılmısınız” 1 3. Keçmiş qövmlərin arasında məad Bəşər tarixi keçmiş qövmlərin arasında din və məzhəbin olduğuna şahid olduğu kimi, onların məada olan inamına da şahiddir. Tarixdən əvvəl qədim insanlardan qalmış əlamətlər, qəbirlərin düzəlmə formaları, ölüləri dəfn etmə keyfiyyəti onların ölümlə həyatın sonu olmadığına inamını göstərir. Samuel K. sosiologiyaya aid yazdığı kitabının 192-ci səhifəsində yazır: “Təhqiqatlar göstərir ki, ilk tayfaların özünə məxsus əqidələri olmuşdur. Belə ki, onlar öz ölülərini xüsusi formada torpağa tapşırır, ölünün yanında onun əmək alətlərini qoyur, bununla da onun həyatı davam etdirəcəyinə inanırdılar.” 1 Məclisi, Biharul-ənvar, cild 38, səhifə 146. Ìÿàä - þëöìäÿí ñîíðàêû ùÿéàò 99 Vildorant özünün tarix əsərinin birinci cildində, 225-ci səhifədə yazır: “Onlar nə üçün ehramlar tikirdilər? Şübhəsiz ki, onlar bununla tarixdə əzəmətli bir tikili qoyub getmək fikrində deyildilər. Bu iş yalnız dini etiqaddan qaynaqlanır. Misir ehramlarının hər biri əslində qəbirdir. Sadəcə get-gedə əqidələrinə əsasən tərəqqi etməklə belə bir əzəmətli qəbirlər tikmişlər.” Bu etiqada sadə bir bağlılıq, ya adət-ənənə kimi baxmaq olmaz. Belə məsələlər köklü əqidələrdən yaranan və insanlar arasında ümumiyyət təşkil edən əbədi etiqadlardandır. Bu həm də məsələnin fitri olmasına dəlildir. Çünki təkcə fitri bir etiqad və bağlılıq tarix boyu ictimai dəyişikliklər qarşısında tab gətirib uzun müdət yaşaya bilər. 4. Kiçik və böyük məad Əvvəl işarə etdiyimiz kimi söhbətimizin mövzusu olan o böyük məad və məhkəmənin kiçik nümunəsi bizim öz vücudumuzda vardır ki, yaxşı, ya pis bir iş gördükdən dərhal sonra içimizdə baş qaldırır. Bəzən yaxşı bir iş gördüyümüzdə daxilən elə rahatlıq və sakitlik hiss edirik ki, ruhumuz şadlıq içində olur, heç nəylə vəsf olunmayan ləzzət və fərəh yaşayır. Bəzən də bir cinayətin və günahın ardından dəhşətli kabuslar içinə düşür, qəm-qüssə ətrafımızı sarır, daxilimiz yanır, həyatdan tamamilə küsür, hətta bu narahatçılıqdan xilas olmaq üçün çox rahat şəkildə özümüzü dar ağacına belə təslim edirik. Bu daxili məhkəmənin Qiyamətə çox bənzəri vardır: Yüklə 5,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|