keçirildiyi restoranın müxtəlif yerlərində içkilərlə dolu səyyar barlar fəaliyyət göstərir. Bu cür
barlarda içki butılkalarının hesabatı aparılır.
Hovuzların yanında olan barlar
əsasən kurort – otellərdə fəaliyyət göstərir. Bu cür barlarda eyni
zamanda əyləncəli tədbirlər də keçirilir.
Mini – barlar
mehmanxana nömrəsinin qonaq otağında kiçik soyuducu şəklində olur. Bu
soyuducu - barda müxtəlif spirtli və spirtsiz içkilər, çərəz və s. olur. Qonaq nömrə alarkən
qeydiyyat vaxtı mini barın açarı olan konvert təqdim edilir. Bardan imtina edən qonaq konverti
götürmür. Mini barlar hər gün içki ehtiyatı ilə təmin olunur. Istifadə olunan içkilərin hesabını
nömrədə yaşayan qonaq verir.
Suа
l–37. Qonaqlara göstə
rilə
n xidmə
t və
servis
<< A lya kart >> menyusu ilə xidmət göstərilən zaman üstünlük ahıl və yaşlı adamlara, sonra
qadınlara verilir. Təntənəli tədbirlərdə ilk növbədə yubilyara xidmət göstərilir. Lakin diplomatik
və rəsmi tədbirlərdə fəxri qonaqlara üstünlük verilir. Əgər masa arxasında iki ölkənin naziri öz
xanımları ilə əyləşibsə, əvvəlcə qonaq ölkənin nazirinə, sonra qəbul edən ölkənin nazirinə
xidmət göstərilir. Bundan sonra qonaq nazir xanımına və yerli nazir xanımına qulluq göstərilir.
Xüsusi tədbirlərdə ofisiant növbə ilə bütün qonaqlara cəmiyyətdə tutduğu rütbəyə görə xidmət
göstərir. Restoranda xidmət personalının hərəkəti yol hərəkəti qaydalarına uyğundur. Yolun sağ
tərəfi ilə hərəkət edən ofisiantlar bir – biri ilə toqquşmur və zalda rahat xidmət göstərə bilirlər.
Qonağın sağ tərəfindən ofisianat aşağıdakı xidmətləri göstərir:
- süfrə salınmış masanın üstünə qaşıq və bıçaqlar düzür;
- qədəh və piyalələri düzür və yığır;
- spirtli içki olan butulkanı qonağa göstərir və süzür;
- şorba olan boşqabı qonağın qabağına qoyur;
- çay, qəhvə, mineral su və s. düzür;
- menyu kartını qonağa təqdim edir;
- boşqabda siqaret qutusunu təqdim edir;
- masanın üstündəki fincanları, butılkaları, boşqabları və s. yığışdırır.
Masa arxasında əyləşən qonağın sol tərəfindən ofisiant digər xidmətlər göstərir:
- çəngəl və digər süfrə ləvazimatı düzür və yığır;
- podnos (məcməyi) ilə lazım olmayan qab qacağı yığışdırır.
Soyuq qəlyanaltılar süfrə arxasında əyləşən qonaqlara ardıcıllıqla təqdim edilir və verilir:
1. Balıq məhsulları (kürü, balıq konservləri, balıq);
2. Restoranın öz mətbəxində hazırlanmış balıq məhsulları;
3. Ət məhsulları;
4. Restoranın öz mətbəxində hazırlanmış ət məhsulları (rostbif və s.);
5. Təbii tərəvəz məhsulları;
6. Salatlar (tərəvəz, yumurta, balıq və s.);
7. Pendirlər;
Süfrəyə verilən soyuq qəlyanaltılar 14
0
– dən yuxarı olmamalıdır. Yağ süfrəyə soyudulmuş halda
verilir. Təbii meyvələri süfrəyə meyvə qablarında xırda buzla vermək olar. Soyuq
qəlyanaltılardan sonra isti qəlyanaltılar, daha sonra sup (şorba) süfrəyə verilir. Ikinci isti
yeməklər süfrəyə ardıcıllıqla gətirilir. Əvvəlcə balıq, ət, quş, daha sonra tərəvəz, yarma, yumurta,
süd, un məmulatlarından hazırlanmış ikinci isti yeməklər qonaqlara verilir. Bu yeməklər isti
halda 65
0
– də, ona əlavə edilən souslar 75
0
– də olmalıdır.
Qonaqlara təqdim olunan spirtli içkilərin dad xassələri süfrəyə verilən yeməklərə uyğun
olmalıdır. Qəlyanaltılara tünd spirtli içki və ya tünd şərab vermək məsləhətdir. Bir sıra isti
qəlyanaltılar (sosiska, xərçəng) və soyuq qəlyanaltı (pendir) ilə pivə verilir. Ağ ətdən
hazırlanmış isti yeməklərlə açıq süfrə şərabı verilir. Qırmızı ətdən hazırlanmış isti yeməklərlə
tünd, qırmızı süfrə şərabı verilir. Balıqdan hazırlanmış yeməklərlə ağ süfrə şərabı verilir.
Tərəvəzdən hazırlanmış yeməklərlə kəmşirin ağ və ya qırmızı şərab verilir. Şirin yeməklərlə və
meyvə ilə şampan şərabı və ya desert şərabı verilir. Yerli milli xörəklərlə yerli içkilər (spirtli)
verilir. Qara qəhvə ilə konyak və ya likör verilir. Konyakla, həmçinin, limon, çay, meyvə vermək
olar. Spirtli içkilərin dadını saxlamaq məqsədilə müəyyən dərəcələrə riayət olunmalıdır.
Spirtli içkiləri təqdim edəndə ilin mövsümü nəzərə alınmalıdır. Məsələn, isti mövsümdə ağ süfrə
şə
rabı, soyuq mövsümdə qırmızı tünd süfrə şərabı qonaqlara təqdim oluna bilər. Ofisiant spirtli
içki butılkasını etiket olan tərəfi qonağa göstərməklə təqdim etməli, qonağın icazəsi ilə onun
yanında qapağını açmalıdır. Bundan sonra qədəhə bir az içki süzür ki, qonaq dadına baxsın.
Qonaq içki süzülmüş qədəhi işıq olan tərəfə tutub onun şəffaflığını təyin edir, bundan sonra bir –
iki qurtum alıb dadına baxır və ofisianta içkini qədəhlərə süzməyə icazə verir. Içkini süzməyə
icazə alan ofisiant əvvəlcə qonaqların, sonra masa sahibinin qədəhinə içki süzür. Axıra qədər
içilməmiş qədəhə əlavə içki süzmək üçün ofisiant qədəh sahibindən icazə almalıdır. Mineral və
qazlı içkilər 4-6
0
– də soyuq halda qonaqlara verilir. Su butılkalarını ofisiant əlində və ya
məcməyidə süfrəyə gətirir və qonaqların qabağında qapaqlarını açır və qonaqdan icazə alıb suyu
qədəhlərə süzür. Isti içkilər səhər, nahar, şam yeməkləri zamanı qonaqlara təqdim oluna bilər.
Suа
l–38. Masanın servirovka (süfrə
düzümü) qaydaları
Servirovka fransız dilində <> sözündəndir; masanın yemək üçün hazırlanması, süfrədə
qabların müəyyən qayda ilə düzümüdür. Servirovka çini qablardan başlanır. Sonra masanın
üstünə şüşə və ya büllur qablar düzülür. Salfetlərin (xörək dəsmalı) süfrəyə qoyuluşu ilə başa
çatır. Ən axırda süfrəyə ədviyyat qabları və güllər qoyulur. Kreslo və ya stullar arasındakı
məsafə 30 sm olmalıdır. Ümumi planda iki növ süfrə düzümü mövcuddur:
1. Əvvəlcədən məlum olan və hər gün qonaqlara xidmət göstərmək üçün;
2. Menyu üzrə sifariş və icra edilən.
Ə
vvəlcədən məlum olan və hər gün qonaqlara xidmət göstərən restoran zalı süfrə düzümünə
hazırlanır və bu zaman minimal qab – qacaqdan istifadə olunur. Menyu üzrə sifariş və icra edilən
servirovka adətən banket və ya müəyyən tədbirlərin keçirilməsinə xidmət göstərir.
Mehmanxananın restoran və kafelərində adətən qonaqlara yeməklərin bir neçə şəraiti təklif
olunur: Tam pansion - <> (FB) – gündə 3 dəfə yemək, səhər yeməyi, nahar və ya
ş
am yeməyi; Yarımpansion - <> (HB) – gündə iki dəfə yemək, səhər yeməyi,
nahar və ya şam yeməyi; Yalnız səhər yeməyi – Bed and Breakfast (B.B.) – gündə bir dəfə səhər
yeməyi. Klub – istirahət sistemi üzrə işləyən otellərdə qonaqlara xüsusi yemək şəraiti təşkil
olunur. Gündə 3 dəfə yeməkdən əlavə qonağa gün ərzində pulsuz qəlyanaltılar, spirtli və digər
içkilər təklif olunur. (All inclusive – bütün xidmətlər otelin qiymətinə daxildir). Mehmanxanada
səhər yeməklərinin süfrə düzümünə xüsusi diqqət verilir.
Mehmanxanada yaşayan qonaqların günü səhər yeməyi ilə başlanır və bu onun ovqatına və
ümumi təəssüratına təsir göstərir. Mehmanxanada yaşayan qonaqalar, nahar və şam yeməyindən
fərqli olaraq, səhər yeməyində daha çox iştirak edirlər. Restoran zalı təmiz və səliqəli olmalı,
ofisiantlar gümrah və fəal görünməli, ardıcıl və fasiləsiz xidmət göstərməlidirlər. Səhər
yeməklərinin müxtəlif növləri mövcuddur.