Microsoft Word MemmedzadeN2916. doc



Yüklə 0,77 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/28
tarix06.05.2018
ölçüsü0,77 Mb.
#42704
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   28

40 

 

Səviyyə 1 



Xidmətin rəqabət qabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsiüçün zəruri olan sistemli meyar 

Səviyyə 2 

Xidmətin rəqabət qabiliyyətliliyinə təsir göstərən lazımlı meyarların müəyyən 

olunması 

Səviyyə 3 

Xidmətin rəqabət qabiliyyətliliyinin təmin olunması baxımından meyarların 

ə

həmiyyətliliyinin hesablanması 



Səviyyə 4 

Ekspert qiymətləndirilməsi əsasında xidmətin rəqabət qabiliyyətliliyinin 

göstəricilərinin müəyyən olunması  

Səviyyə 5 

Xidmətin rəqabət qabiliyyətliliyinin ümumiləşdirilmiş meyarlarının  

hesablanması 

Səviyyə 6 

Xidmətin rəqabət qabiliyyətliliyinin inteqral meyarının hesablanması 

Səviyyə 7 

nteqral meyardan rəqabət qabiliyyətliliyinin təhlili üçün istifadə olunması 

 

Şə

k. 1.4.  nteqral metod əsasında rəqabət qabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsi 



səviyyələri 

 

Malların rəqabət qabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsinin qarışıq metodu 



Malların  rəqabət  qabiliyyətliliyinin  qiymətləndirilməsinin qarışıq  metodu  – 

eyni  müqayisə  bazası  zamanı  diferensial  və  kompleks  metodların  uzlaşdırılmasından 

ibarətdir.  Rəqabət    qabiliyyətliliyinin  qarışıq  metod  ilə  qiymətləndirilməsi  zamanı 

diferensial  metodla  hesablanmış  göstəricilər  parametrlərinin  bir  hissəsindən  və 

kompleks  metodu  ilə  hesablanmış  göstəricilər  parametrlərinin  bir  hissəsindən  istifadə 

olunur.    

Malların rəqabət qabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsinin qarışıq metodu  zamanı 

daha  vacib  olan  vahid  göstəricilər  ayrı-ayrılıqda  nəzərdən  keçirilir,  digər  göstəricilər 

qruplarda birləşdirilir və onlar üçün qrupvari göstərici müəyyən olunur. 

 

 



K

c

 

- malların qarışıq metod zamanı rəqabət qabiliyyətliliyin göstəricisi; 

 

К

i



 

- malın rəqabət qabiliyyətliliyinin i- kriteriyasıının i-göstəricisi; 

 

K

i0

 - nümunə malın (müqayisə üçün bazanın) rəqabət qabiliyyətliliyinin i-kriteri-

yasıının göstəricisi; 

 

K

гр

К

гр0

 - qiymətləndirilən və bazis nümunəsinin rəqabət qabiliyyətliliyinin 

qrupvari (ümumiləşdirilmiş) göstəricisi; 




41 

 

 



d

i

 i-kriteriyasıının (göstəricisinin) rəqabət qabiliyyətliliyinin çəkisi. 

Məhsulun 

rəqabət 

qabiliyyətliliyinin 

qiymətləndirilməsi 

nəticəsində 

aşağıdakılarda dəyişikliklər barədə qərarlar qəbul oluna bilər:  

 

tətbiq  olunan  materialların  (xammal,  yarımfabrikatların),    tamamlama 



məmulatlarının və yaxud məhsulun konstruksiyasının tərkibində, strukturunda;  

 

məhsulun layihələşdirilməsi qaydalarında;  



 

məhsulun  hazırlanma  texnologiyasında,  sınaq  metodlarında,  hazırlanma, 

saxlanma, qablaşdırma, daşınma, quraşdırma keyfiyyətinə nəzarət sistemində; 

 

məhsula  qiymətdə,  xidmətə,  xidmət  və  təmirə  qiymətdə,  ehtiyat  hissələrinə 



qiymətdə; 

 

məhsulun bazarda satışəı qaydalarında; 



 

məhsulun işlənilməsinə, istehsalına və satışına qoyulan investisiyaların strukturu 

və ölçülərində; 

 

məhsulun istehsalı zamanı kooperasiya olunmuş mal göndərişlərinin strukturunda 



və həcmlərində, tamamlama məmulatların qiymətlərdə və seçilmiş malgöndərənlərin 

tərkibində; 

 

malgöndərənlərin həvəsləndirilməsi sistemində; 



Malın rəqabət qabiliyyətliliyi

 

insanın  hazırki  vaxt  ərzində  azad  bazarda  rəqabət  şəraitində  bu  və  digər 



tələbatını təmin eləyən reallaşdırılmış obyektin xassələrinin toplusudur; 

 

məhsulun digər oxşar məmulat növləri və təyinatları üçün müqayisədə alıcı 



üçün daha cəlbedici olması qabiliyyəti (onun keyfiyyət və dəyər xarakteristikalarının 

mövcud  bazarın  tələblərinə  və  istehlak  qiymətlərinə  daha  yaxşı  uyğun  olması 

hesabına); 

 

malın,  tələbatı  ödəmə  dərəcəsinə  və  bu  ödəməyə  çəkilən  xərclərə  görə 



rəqibin  malından  sərfəli  fərqliliyini  əks  etdirən  nisbi  və  ümumiləşdirilmiş 

xarakteristikası; 

 

malın  elə  iqtisadi-texniki,  istismar  parametrlərinin  saxlanılması  ki,  bunlar 



bazardakı digər oxşar malla rəqibliyə (rəqabətə)  davam gətirməyə imkan verir;   

 

istehsal,  kommersiya,  təşkilati  və  iqtisadi  göstəricilərin  məcmusunun 



kompleks qiymətləndirilməsini özündə daşıyan malın müqayisəli xarakteristikası; 


42 

 

 



bazar  münasibətləri  şəraitində  məhsulun  keyfiyyətinin,  onun  konkret 

bazarda  maksimal  mümkün  olan  həcmdə  və  istehsalçı  üçün  zərərsiz  satıla  bilmə 

qabiliyyəti ilə müəyyən olunan  özünü təzahür etməsi; 

 

istehlakçı  tərəfindən  obyektin  xassələrinin  rəqiblərin  bazardakı  oxşar 



malları ilə müqayisədə qiymətləndirilməsi. 

Malların və xidmətlərin rəqabət qabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsi

 

Malların  rəqabət  qabiliyyətliliyi,      onların,   rəqiblərin  bazardakı  oxşar  malları 

ilə müqayisədə alıcıların tələblərini daha dolğun ödəyə bilmə qabiliyyətini əks etdirir. 



Malların 

rəqabə

qabiliyyətliliyinin 

qiymətləndirilməsi – 

rəqabət 


qabiliyyətliliyinin  meyarlarının  (göstəricilərinin)  seçilməsi  üzrə  əməliyyatlar 

toplusundan,  bu  göstəricilərin  rəqib-mallar  üçün  həqiqi  qiymətlərinin  müəyyən 

olunmasından və təhlil olunan malların göstəricilərinin qiymətlərinin  bazis kimi qəbul 

olunmuş mallarla müqayisə olunmasından ibarətdir.    

Qiymətləndirmənin məqsədlərindən asılı olaraq: proqnozlaşdırılan və yaxud real 

rəqabət qabiliyyətliliyi müəyyən olunur. 



Proqnozlaşdırılan  rəqabət  qabiliyyətliliyi –  malların  tələbatları  gözlənilən 

ödəmə  bilmə  qabiliyyətidir.  Proqnozlaşdırılan  rəqabət  qabiliyyətliliyinin  müəyyən 

olunması  üçün  bazarda  dominant  yer  tutan  (məsələn,  lider  malın  qiyməti)  malların 

işlənilməsi və layihələşdirilməsi zamanı nəzərdə tutulan və yaxud malların özlərinə xas 

olan standartlarla, texniki şərtlərlə normalaşdırılan göstəricilərdən istifadə olunur.  

Real  rəqabət  qabiliyyətliliyi  –  bu,  malların  faktiki  olaraq  tələbatları  ödəmə 

bilmə  qabiliyyətidir.  Real  rəqabət  qabiliyyətliliyinin  qiymətləndirilməsi  üçün  empirik 

metodların,  ekspert  qiymətləndirmələrinin,  ölçmələrin  və  s.  köməyi  ilə  göstəricilərin 

həqiqi ölçüləri müəyyən olunmalıdır.   



Malların rəqabət qabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsi prinsipləri

  



Malların  rəqabət  qabiliyyətliliyinin  kompleksliliyi     -   malların  rəqabət 

qabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsi  zamanı rəqib malların xüsusiyyətlərini müəyyən 

edən meyarların məcmusu nəzərə alınmalıdır.  

Rəqabət  qabiliyyətliliyinin  nisbiliyi,  bir  malın    seçilmiş  meyarları  bazis  kimi 

götürülmüş  digər  mallın  meyarları  ilə  müqayisə  olunan  zaman  qiymətləndirilmənin 

müqayisəli  xarakter  daşımasını  nəzərdə  tutur.    Hər  hansı  bir  malın  rəqabət 



Yüklə 0,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə