Microsoft Word meyve ve terevezlerin emali texnologiyasi 1

Püre haz
ı
rlanmas
ı
. Pomidor şirəsi emallı qablarda daimi qarış-
dırılmaqla bişirilir. Bu zaman gözləmək lazımdır ki, kütlədə yan-
ma baş verməsin. Bişirilmə prosesində refraktometrlə quru mad-
dələrin miqdarı yoxlanır. Quru maddələrin miqdarı 12%-ə çatdıq-
da bişirilmə dayandırılır. 
Hazırlanmış tomat püresi qaynar şəkildə (85
0
C temperaturda) 
şüşə bankalara doldurulur, ağzı bağlanır və 30-50 dəqiqə 100
0
C 
temperaturda sterilizə olunur. Qaynar doldurma daha sadə olub, 
ondan tutumu 2, 3 və 10 litr olan banka və balonların doldurulma-
sında istifadə olunur. Bankalar doldurulmazdan əvvəl qaynar su 

---

276 
ilə yaxalanır və dərhal demək olar ki, pomidor kütləsi ilə dolduru-
laraq cəld ağzı bağlanır və bankanın boğazı və qapağının pasterizə 
edilməsi məqsədilə yanı üstə yığılır. Tomat püresi almaq üçün la-
zım olan təzə meyvələrin miqdarı X (kq) aşağıdakı formulla he-
sablanır: 
X=
∙
(
) (
)
, 
burada: a – hazırməhsulunkütləsi, kq; 
C
1
– təzə pomidorda quru maddələrin miqdarı, %; 
C
2
– hazır məhsulda quru maddələrin miqdarı, %; 
P
1
– istehsal itkiləri, %; 
P
2
– sürtgəcdə qalıqlar (toxum, qabıq və kobud liflər), %. 
İştirakçıların pomidorda quru maddələrin miqdarının hazır 
məhsul çıxımına təsirini bilməsi vacibdir. Ona görə də misalda 
itkilər eyni, lakin pomidorda quru maddələrin miqdarı fərqlidir.
Misal.
1 kq tomat püresi almaq üçün lazım olan pomidorun 
miqdarının (X
1
vəX
2
) hesablanması. 
Meyvələrdə quru maddənin miqdarı 4,5% (X
1 
üçün) və hazır 
məhsulda 12, istehsalat itkiləri 7, sürtgəcdə qalıqlar 4%:
X
1
=
∙ ∙
∙
(
) , (
)
=
3 kq. 
Pomidorda quru maddələrin miqdarı 6% (X
2 
üçün): 
X
2
=
∙ ∙
∙
(
) (
)
=
2,2 kq. 
Uyğun olaraq təzə pomidorda quru maddələrin miqdarının 
1,5% artması xammal sərfini 17% azaldır (2,2:3∙100=17).