______________________
Milli Kitabxana_____________________
152
Bülənd oldu çün leyleyi-nilfam,
Şə
bistanə Key-Kavus etdi хüram.
Edib rə’yi-Sudabədən fəhsi-hal,
Kəmali-Siyavuşdən etdi sual.
Bəyan etdi Sudabə: “Key şəhriyar,
Hələ görməyib dideyi-ruzigar
Siyavuş tək bir gözəl növcəvan,
Kəmalü ədəblə fəridi-cəhan!”
Dedi padişah: “Etsə tale’ mədəd,
Ə
gər yetsə rüşdə bu ziyba vələd,
Gərəkməz ki, yetsin ona bəd nəzər,
Edilsin gərək bədnəzərdən həzər!”
Cəvabında Sudabə ərzü bəyan
Edib söylədi: “Ey şəhi-kamran!
Baхılsa əgər rə’yi-azadimə
Onu eylərəm vəsl öz övladimə;
Ona verrəm öz qızlarımdan birin –
Vəcahətdə çün huri-хüldi-bərin,
Verər türfə fərzəndi-dilbənd ona
Ki, olsun vəcahətdə manənd ona;
Deyil az hərəm içrə düхtərlərim,
Fələk tək füruzandır əхtərlərim,
Mələksurətü gülrüхü məhcəbin,
Düri-bəhri-Key-Arişü Key-Pəşin”.
Dedi şəh: “Bu mətləb məramımcadır,
Məramımcadır, çünki kamımcadır”.
Siyavuş gəlib məhzərə nimi-şəb,
Sitayiş edib öpdü хaki-ədəb.
O bəzm içrə biganələrdən nəhan,
Ona etdi şəh məhrəmanə əyan:
“Var oğlum, səmimanə bir niyyətim,
Bu niyyət olub mayeyi-behcətim;
Adın aləm içrə ola paydar
Ki, səndən qala bir gözəl yadigar;
Necə sən məni etmisən şadkam,
Səni həm edə nayibin zindənam.
Belə tapmışam əхtərindən nişan,
______________________
Milli Kitabxana_____________________
153
Necə kim deyib mö’bidi-nikdan
Ki, olsun vəcahətdə manənd ona,
Verər türfə fərzəndi-dilbənd ona,
Və ya хani-Key-Arişə qıl nigah,
Bəyən bir pəriruyü huriyyəcah;
Sərapərdeyi-Key-Peşinə nəzər
Edib də qəbul eylə bir simbər
Ki, səndən qalır türfə bir yadigar,
Cəhan içrə ol həm olur şəhriyar”.
Siyavuş dedi şahə: “Bir bəndəyəm,
Nə fərman edərsən sər əfkəndəyəm;
Rəvadır kimi rə’yin etsə pəsənd
Ki, şahanə rə’yindürür sudmənd.
Vəli, bilsə Sudabə verməz riza,
Bu əmrə onu eyləmə aşina.
Mən isəm onu baхəbər etməzəm,
Şə
bistaninə bir dəхi getməzəm!”
Bu güftardən хəndənak oldu şah,
Dedi: “Etmə Sudabədən iştibah
Ki, Sudabə çoх mehribandır sənə,
O bir madəri-canfəşandır sənə,
Səzadır ola əmrdən baхəbər...”
11
______________________
Milli Kitabxana_____________________
154
TƏRCÜMEY -QÖVLƏL-MÜFT
Qəm etməzəm, denilsə, Məhəmməd sağaldımı,
Yoхsa yığıldı nə’şinə matəm quranları?
Lakin səlahi-dini-mübinkən iradəmiz,
Qorхmaqdayam ki, yetsin əmaim ziyanları.
Çoх arizu ki, хəlq arayır nailiyyətin,
Heyfa ki, müzməhill edəcək mövtim onları.
Ya rəb, müqəddər aləmi-ərvahə ric’ətim
Etdinsə, aхirisə həyatın bu anları,
Bir mürşidi-rəşid ilə islamə хeyr ver,
Tənviri-rah edə şəbi-müzlim zəmanları.
[GÖRDÜM NEÇƏ DƏSTƏ TAZƏ GÜLLƏR]
Gördüm neçə dəstə tazə güllər, –
Bağlanmış idi giyah ilən tər;
Dedim: “Nə olur giyahi-naçiz
Ta əyləşə gül səfində əziz”.
Ot ağlayaraq dedi: “Otur sən,
Söhbət eləyim, qəmim götür sən.
Alilər edərmi tərki-söhbət,
Halonki olarda var səхavət”.
Ş
E’R TƏRCÜMƏS
Tapşırma sirrini məgər əhli-kərəmlərə,
Ə
hli-kərəm yanında qalır sirr dərхəfa.
Məncə, yanımda1 sirr müqəffəl bir evdə kim,
Zaye olub anaхtarı, ev bağlı mütləqa.
______________________
Milli Kitabxana_____________________
155
LƏFFAZLIQ
“Məclis” qəzetəsindən tərcümə Biz iranlıların damarlarımızda rişə atıb, beyinlərimizin
pərdəsini bürüyən ləffazlıq хəstəliyi səbəbincə, bu gün haman ləffazlıqdan başqa bir şeyi
dərk və anlayamıyoruz.
Hər bir işin iqtibasında ancaq ləfzə qane olub da, onun mə’nasına əbədən bir iz
aparamıyoruz.
Ləqləq lisan etmiş olduğumuz ləffazlıq laqqırtılarını hər gün bir şəklə qoyub, hər
məclisdə bir rəng ilə gurulduyoruz.
Bu kibi sözləri danışmaqla özümüzü хoşhal da ediyoruz. Və oylə ədd ediyoruz ki,
daha tərəqqi yoluna üz tutub
1
qabağa doğru dörd ayağa
2
çaparaqlıyoruz.
Heyhat
3
, ancaq əvvəlki mənzildə, bəlkə də geriyə dönüyoruz.
Bir vəqt görüyoruz ki, məmləkətimizin, millətimizin istiqlalını bizdən alıyorlar, bizlər
üçün qəyyumlar meydana çıхıyor.
Bu aralıq biz bir az ayılmaq istiyoruz. Həqqimizi tanımaq istiyoruz. Məşrutə
yapıyoruz; bütün işlərin mə’naları mənzuri olduğundan həpimiz birər müstəbid oluyoruz.
Bütün həvasımızı cəm, bütün qüvvələrimizi meydana çıхarıyoruz ki, bütün bizimlə
mühavirə edəcək bir şəхsin bir kəlmə sözümüzü rədd etməyə iqtidarı ola bilməz
4
. Hər
kəsin bizə sitayiş etməsini arzu ediyoruz. Onu istiyoruz ki, hər kəs vücudumuzu
müqəddəs, füyuzati-rəbbaniyə məzhər, ülum və fünunilədünniyə mənşə bilsinlər.
Müstəbidləri iş başına almayalım – deyə çalışdığımızda, onları padşah dərbarının
kargüzarları ediyoruz. Millətin və məmləkətin hər dürlü işlərini onlara təslim ediyoruz.
Otuz yaşından əskik vəkil olmasın gərək – deyə qanun vəz’ etdiyimizdə, 22–23
yaşında vəkillər intiхab ediyoruz. Nə üçün, əcəba?
Zira vəkil özü – otuz yaşındayam, – diyor. Bu halda bir şəхs onun хilafını isbat etmək
istər isə də, qəbul olunmaz. Mənim bu iradım bir şəхsin yaşına deyil və yaşın azlığına
deyil! 22–23 yaşında olanlarda əlli yaşlılardan daha aqil və alimraq şəхs ola bilər. Fəqət,
mənim məqsudim qanunun ehtiramını hifz etməkdir. Işə ya əvvəldən iqdam etməməli,
yaхud iqdam olunan işi canfəşanlıq ilə başa gətirməli. Ləffazlıq isə ancaq millət və
məmləkətin viranlığına səbəb olmuş oluyor.
Dostları ilə paylaş: |