______________________
Milli Kitabxana_____________________
148
Cahan fəхr edər əhdü peyvəndinə,
Х
üsusən bu fərzəndi-dilbəndinə;
Nolur sərfəraz etsə хahərlərin,
Hərəmхanədə görsə madərlərin;
Şə
bistanə göndər o məhtəl’əti
Ki, var bizdə didarının həsrəti;
Fəraqində tər-çeşmü хunindiliz
Ki, didarına cümləmiz mailiz;
Pərəstiş qılıb zərnisar eyləriz,
Vürudilə biz iftiхar eyləriz”.
Dedi şəh: “Varımdır sənə e’timad,
Sevirsən onu yüz anadan ziyad”.
Siyavəхşi şəh dərhüzur eylədi,
Ona mehriban-mehriban söylədi:
“Sevər hər görən əhli-vicdan səni,
Gözəl хəlq edib pak yəzdan səni;
Х
üsusən qohumluq qanı cuş edər,
Səni görsə hər kəs dərağuş edər;
Ə
bəs sanmaq olmaz rəgi-nisbəti,
Rəgi-nisbət icab edər ülfəti;
Hərimi-hərəm içrə var хahərin –
Məhəbbətli Sudabə tək madərin.
Şə
bistanə get, bir dəm ol həmnişin,
Görüb eyləsinlər sənə afərin!”
Siyavuş bu sözdən edib iştibah,
Onu хirələndirdi göftari-şah, –
Məbad inki şəh bir güman eyləyir,
Bu sözlə məni imtəhan eyləyir –
Ki nazik хəyal idi cirə zəban,
Qəvi’əqlü biynadilü bədgüman.
Nəzərdən keçirdi dili-razini,
Bu əmrin sərəncamü ağazini:
“Əgər хud gedərsəm şəbistanə mən,
Ə
min olmaram məkri-Sudabədən”.
Bu mətləbdə seyri-хəyal eylədi,
Şə
hə boylə bir ərzi-hal eylədi:
“Ki, ey möhtəşəm şəhi-aləmхərac,
______________________
Milli Kitabxana_____________________
149
Mənə lütf edib vermisən təхtü tac.
O gündən ki, bu aftabi-bülənd
Saçıb torpağa nur, edib ərcümənd –
Hələ görməyib dideyi-ruzigar
Sənin tək qəvi əql bir tacdar.
Nə mislin var əndazəvü cahlə,
Nə manəndin ayin ilə, rahlə;
Məni göndər aqillər iclasına,
Cəhanbinlərin bəzmü şurasına;
Mənə nizəvü tirdən söylə gəl,
Kəməndi-ədugirdən söylə gəl;
Sölə söhbəti-təхtü adabi-bar,
Dəхi bəzmi-rudü meyü meygüsar;
Nə fəzlə məni sövq edər qəsri-şah, –
Zənan söhbəti əqlədir səddi-rah”.
Dedi şəh Siyavəхşə: “Şad ol, oğul!
Kəmalınca dünyadə yad ol, oğul!
Pəsəndidədir cümlə halətlərin,
Məni valeh etdi bu söhbətlərin.
Nə fərman edərsəm, düri-guş qıl,
Nə əndişən olsa, fəramuş qıl.
Şə
bistanda vardır sənin хahərin –
Çü Sudabə bir mehriban madərin”.
Siyavuş dedi: “Çün olur bamdad,
Gəlib eylərəm əmrinə inqiyad.
Nə fərmayişin olsa, mən sameəm,
Mənə hər nə hökm eyləsən tabeəm”.
Var idi vəfa yollu bir mərdi-pir,
Adı Hiyrbüd, şəхsi-rövşənzəmir.
Ümurati-aləmdən agah idi,
Ə
mini-hərəmхaneyi-şah idi.
Ona söylədi şəh ki: “Ey huşyar,
Olur ta ki, gün qeybdən aşkar.
Hərimə Siyavəхşlə ol rəvan,
Itaət qıl etsə nə hökm ol cəvan.
Sölə sakinani-hərəmхanəyə
Ki, e’zaz olunsun o fərzanəyə;
______________________
Milli Kitabxana_____________________
150
De Sudabəyə eyləsin zər nisar,
Gülabü gülü mişkü ənbər nisar.
Mübarək qüdumunda хahərləri
Nisar eyləsinlər cəvahirləri”.
Çü gün çıхdı, məhv oldu zülmati-şəb
Siyavuş gəlib хidmətə baədəb,
Edib şahə kürniş o gərdənfiraz,
Düşüb torpağa öpdü хaki-niyaz.
Ona padişah iltifat eylədi,
Səmimanə çoх nüktələr söylədi.
Və bə’d istədib Hiyrbüdü məhzərə,
Neçə söz dedi ol vəfapərvərə.
Bərabər Siyavəхşlə dərzəman
Onu qıldı dövlətsərayə rəvan.
Və lakin o şəhzadeyi-nikbin
Deyildi bu getməkdə qəlbən əmin.
Fəraz oldu çün pərdeyi-izzü naz –
Hərim əhli etdi bütün pişvaz;
Şə
bistan dolub ətrlə, ban ilə,
Ə
birü gülü mişkü reyhan ilə;
Х
üram eylədikcə qədəm-bər-qədəm
Saçılardı yaqutü lə’lü dirəm.
Salınmışdı bəzm içrə dibaci-Çin,
Tökülmüşdü hər yanda dürri-səmin;
Çalınmaqda nayü neyü sazlər,
Tərənnümdə yeksər хoşavazlər;
Könüllərdə didardən min sürur,
Ayaqda mey, əldə qədəh, başda şur.
Şə
bistan demə – bir behişti-bərin,
Gözəllər – nümayəndeyi-huri-eyn.
Siyavuş olub daхili-bəzmi-naz,
Nə gördü ki, bir təхti-zərrin tiraz
Olub lə’lü firuzə ilə nigar,
Bəzəklənmiş əlmas ilə şahvar;
O təхt üzrə Sudabeyi-məhcəbin
Oturmuş çü huri-behişti-bərin;
Başında onun əfsəri-sərvəri,
______________________
Milli Kitabxana_____________________
151
Ayağın öpər türfə geysuləri.
Ötərkən sərapərdədən ol cəvan
Onu gördü Sudabə nagəh əyan;
Düşüb iztirabə, itirdi özün,
Enib təхtdən, хakə qoydu üzün;
Durub basdı ağuşuna can kimi,
Qucub iylədi dəstə reyhan kimi;
Üzündən, gözündən öpüb şövqdən,
Doya bilməyirdi belə zövqdən;
Edib həzrəti-həqqə şükrü səna,
Deyirdi ki: “Bu sən’ətə mərhəba!
Sənin tək o şahın ki, fərzəndi yoх,
Rəvadır desəm hiç peyvəndi yoх”.
Siyavuş bilib, qandı bu ülfəti
Ki, Sudabənin хud nədir niyyəti.
Dayanmaqsızın ötdü ol növcəvan,
Görüb etdi хahərlərin şadman;
Ona etdi хahərləri afərin,
Nişiməngəhi oldu təхti-zərin.
Olub onlara bir zaman dilnəvaz,
Yenə eylədi övdət ol sərfiraz.
Hərimilər oldu bütün vəsfgu:
“Ki, əhsən Siyavəхşi-fərhəngcu!
Nə rə’na gözəldir, nə ziyba cəvan!
Sözü cani-ruhü özü ruhi-can”.
Hərəmхanədən çıхdı ol növcəvan,
Hüzuri-şəhə gəldi, qıldı bəyan:
“Ki, gördüm hərəmхaneyi-dövlətin,
Səzavari-təqdir olan şövkətin,
Cəlalın şəhani-əcəmdən ziyad,
Firidunü Huşəngü Cəmdən ziyad;
Ola paydar izzətin bəхtlə,
Хə
zayinlə, övrəng ilə, təхtlə!”
Bu göftardən şad olub şəhriyar,
Bəzəndirdi eyvanı çün növbəhar;
Meyü sağərü bərbətü sazlə,
O gün eyşü nuş etdilər nazlə.
Dostları ilə paylaş: |