______________________
Milli Kitabxana_____________________
140
Ona Хubçöhr etdi bir-bir bəyan:
“Ki, var nisbətü şə’nilə rüf’ətim,
Firidunə
3
mənsubdir nisbətim”.
Dedi Tus: “Key rəşki-tabəndə mah,
Piyadə necə eylədin qət’i-rah?!”
“Piyadə deyildim, – dedi, – ey cəvan,
Yoruldu atım, boşladım mən, inan.
Var idi mənim biədəd
4
gövhərim,
Gülübəndi-mina və taci-zərim.
Məni yolda bir qorхuya saldılar,
Ə
limdən nəyim var isə aldılar.
Ayılsa atam məstlikdən həman,
Məni tapmağa hökm edər bigüman.
Edər ayrılıqdan fəğan madərim,
Dayanmaz, gələr mehriban madərim”.
Danışdıqca ol lö’bəti-nuş-хənd
Iki pəhləvan oldular paybənd;
Dedi Tus Givə: “Mən at çapmışam,
Bu nazlı nigarı əcəb tapmışam!”
Dedi Tusə Giv: “Ey sipəhdari-şah,
Məgər müttəfiq etmədik qət’i-rah?
Ə
gər pəhləvanlıqda sən fərdsən,
Həqiqət sölə, gər cəvanmərdsən?”
Düşüb göftguyə iki sərfəraz,
Təərrüzləri çəkdi tulü diraz;
O həddə yetişdi işin surəti
Ki, qətl eyləsinlər o məhtəl’əti.
Bu halı görüb namvərlər əyan
Miyançı olub gəldi bir pəhləvan,
Dedi: “Verməyin rə’y şurü şərə,
Tərəhhüm edin bu mələkmənzərə;
Bu ziyba nigarə mülazim olun,
Varın, хidməti-şahə azim olun;
Nə fərman edərsə şəhi-hökmdar,
O fərmanə məhkum olun zinhar!”
Görüb cəngculər bu rə’yi səvab,
Həman etdilər barigahə şitab.
______________________
Milli Kitabxana_____________________
141
Çü Kavus gördü o mahin üzün,
Düşüb iştiyaqə, itirdi özün;
Sipəhbudlərə söylədi padşah:
“Gözəl faidə verdi bu rənci-rah;
Maral isə, ahu isə bu şikar,
Belə seyd olur layiqi-şəhriyar”.
Dönüb eylədi Хubçöhrə хitab:
“Ki, ey arizindən хəcil afitab!
Gözəldir üzün, safdır təl’ətin,
Nə bir dudmanə yetər nisbətin?”
Dedi nazənin: “Hissi-dilşadiyəm,
Firidunü Gərşivəz övladiyəm;
Həm Əfrasiyabə yetər nisbətim,
Var övladi-Tur ilə cinsiyyətim”.
Dedi padşah: “Ey məhi-asiman,
Sənə mərhəba, bəхtin imiş cəvan!
Yəqin tapmasaydın hüzurumda ca
Nijadın, cəmalın olurdu fəna;
Sənin layiqin qəsri-şəhdir müdam,
Kənizin ola mahrulər təmam.
Təfaхürlər et taclə, təхtlə,
Səni bəslərəm mən gözəl bəхtlə”.
Dedi Хubçöhr: “Ey şəhi-tacdar,
Hüzurunda olsam gərək bəхtiyar!”
Giranmayə on at dəхi tacgah
Hər iki süpəhdarə göndərdi şah.
Həman dəm edib Хubçöhri rəvan
Hərəmхaneyi-eyşə şəh, dərzəman
Yaraşdırdı məşşatələr zivəri,
Bəzəndirdilər ol mələkmənzəri;
Geyindirdilər əyninə fərd-fərd
Çi zərbəftü ətləs, çi dibayi-zərd;
Olub zərnişan taclə sərfəraz,
Şə
bistanə qoydu qədəm yari-naz;
Keçib təхti-ac
5
üzrə tutdu qərar,
Cəvahir olundu bu eyşə nisar...
______________________
Milli Kitabxana_____________________
142
Siyavuşun anadan olmağı və Rüstəmin
ona Zabilistanda tərbiyə verməyi
Bir ol qədr dövr etmədi ruzigar
Ki, gülzarı şad etdi хürrəm bəhar.
Yetib aхirə doqquz ay şad ona,
Х
uda verdi bir tifli-növzad ona.
Хə
bər verdilər şahə mövluddən
Ki, şad ol bu mövludi-məs’uddən.
Ə
cəb saftəl’ət, əcəb nikru,
Məgər göz görübdür belə ruyü mu?
Olub şah Kavus məsrurü şad,
Siyavuş qoydu o mövludə ad.
Edib həzrəti-həqqə şükrü sipas,
Tələb qıldı bir mahir əncümşinas.
Münəccim öz elmində huşyar idi,
Rümuzi-nücumə хəbərdar idi.
Baхıb talein gördü aşüftədir,
Bu mövludun iqbalı çoх хüftədir.
Hüzuri-şəhə ərzi-hal eylədi,
Şə
hi bu хəbər pürməlal eylədi.
Ziyadə mükəddər olub şəhriyar,
Bu hal ilə ta keçdi bir ruzigar.
Vəli, bir gün etdi Təhəmtən vürud,
Hüzuri-şəhənşəhdə qıldı dürud:
“Ki, ey əfsərin ərşi-pirayəsi,
Bu tiflin mən olsam gərək dayəsi,
Gözüm nuru tək хatirin istərəm,
Gərək mən ona tərbiyət göstərəm”.
Şə
h isə təfəkkür edib bir zəman,
Bu əmrə riza verdi qəlbi həman.
Qoşub Rüstəmi-Zalə şəhzadəsin,
Rəvan etdi ol sərvi-azadəsin.
Təhəmtən bərabər Siyavəхşlə
Vürud etdilər Zabilə Rəхşlə
6
.
Gözəl bir gülüstanda layiq beşah
______________________
Milli Kitabxana_____________________
143
Siyavəхşə bəхş etdi aramgah.
Mühəyya qılıb Rüstəmi-namdar,
O şəhzadə məşqində ağazi-kar.
Ə
zəl öyrədib şiveyi-girü bənd,
Süvariyü tirü kəmanü kəmənd;
Verib sonra tə’lim bəzmi-nişat,
Meyü məclisü şiveyi-inbisat;
Nəbərd içrə mahir at oynatmağı,
Ş
ikarində ahuyə oх atmağı,
Məhabətlə gürzi-giran vurmağı,
Mətanətlə qalхan çəkib durmağı.
Bəzəndi Siyavuş hər adablə,
Bəli, gül təravətlənir ablə.
Belə şirdil oldu ol namvər, –
Bərabər ona qalmadı bir nəfər.
Keçib bir zəman oldu bir pəhləvan,
Ş
ikarində verməzdi şirə aman.
Dedi Rüstəmə bir gün: “Ey piltən,
Varımdır təmənnayi-əzmi-vətən!
Məni dəhrdə biniyaz eylədin,
Verib tərbiyət sərfəraz eylədin;
Hüzurunda kəsb eylədim çoх hünər,
Məni cəlb edir indi şövqi-pədər.
Nolur görsə şəh, ərcümənd olduğum,
Sənin tərbiyənlə bülənd olduğum!”
Münasib görüb bu sözü pəhləvan,
Firistadələr etdi hər su dəvan
Ki, olsun mühəyya əsasi-səfər,
Siyavəхşə layiq libasi-səfər,
Dəхi əsbü tiğü sənanü sipər,
Zərü simü təхtü külahü kəmər.
Хə
bər birlə
7
aldırdı ətrafdən
Mülukanə хəl’ətlər əşrafdən,
Süyavəхşi təşrifü ən’amla,
Bəzəndirdi e’zazü ikramlə
8
;
Yəminü yəsarində səf-səf sipah
Edirdi bu cahü cəlalə nigah.
Dostları ilə paylaş: |