Microsoft Word Munasib?tl?rin balaslasd?r?lmas? I cild doc
Yüklə 4,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Balanslaşdırma
49
tamamilə ləğv etmişdilər. Maaliyyə və bank sistemləri çökdürülmüşdür. 1976-cı ildə Pol Pot elan etmişdi ki, “80 faiz əhali xəstədir və əmək qabiliyyətini itirib”. Belə hesab edilirdi ki, cəmiyyət “xəstələr”dən təmizlənməlidir və bir o qədər adam ölkəyə lazım deyil. Ölkə əhalisinin 85 faizi buddizmə sitayiş edirdi. Lakin ölkədə ümumilikdə din qadağan edilmişdi. Budda monaxları “kommunalar”da işləməyə məcbur edilirdi. Budda heykəlləri və buddizmə aid olan kitablar məhv edilirdi. İslam dini qadağan edilmişdi və məscidlər dağıdılmış və ya donuzxanalar, eləcə də türmələrə çevrilmişdi. Dini başçılar isə vəhşicəsinə qətlə yetirilmişlər. Pol Potçular hesab edirdilər ki, insan həyatından söhbət gedərkən dini məsələlər unudulmalıdır və din inqilabi işə mane olur. 1979-cu ilə qədər ölkənin bütün xristianları (əsasən vyetnam mənşəli əhali bu dinə sitayiş edirdi), müsəlmanları məhv edilmişdi. Pol Pot ideoloqlarının fikrincə, ölkədəki bütün fəlakət və ədalətsizliklər zəhmətkeşlərin milli burjuaziya və feodallar, həm də xarici kapitalistlər tərəfindən istismarı nəticəsində meydana gəlir. İstismarsa öz növbəsində istehsal vasitələri üzərində xüsusi mülkiyyət nəticəsində törəyir. İstismarın məkanı şəhərlərdir, çünki “şəhər kəndin həyat qüvvəsini çəkib soran nasos” rolunu oynayır. Pol Pot və onun tərəfdaşlarının ictimai quruluş idealı “Kampuçiya tarixi ənənələri əsasında” formalaşdırılan “xalis kollektiv sosializm cəmiyyəti” olmalı idi. Bu prinsip də xüsusi mülkiyyətin deyil, dövlət mülkiyyətinin olması prinsipinin reallaşmasını meydana gətirirdi. Pol Potçular hesab edirdilər ki, ortabab imkana malik olan kəndlilər aşağı imkana malik olan kəndliləri istismar edirlər və ona görə də onları məhv etmək lazımdır. Bu istiqamətdə də kütləvi qırğınlar törədirdilər. Digər tərəfdən, hər bir kampuçiyalının malı, mülkiyyəti torpağı əslində dövlətin olurdu 50
həyatına belə hökm edə bilərdi. Onların fikrincə, yeni cəmiyyət qurmaq üçün köhnələr məhv olunmalı və yeniləşmək məqsədilə tərbiyələnmək lazım gəlirdi. Onlar hesab edirdilər ki, bu yolla 10-15 ilə Kampuçiyada kommunizm qurmaq olardı. Pol Potun yaxın tərəfdaşlarından olan İene Sari belə bir fikir bildirirdi ki, Kampuçiya dünyaya sübut edəcəkdir ki, bir zərbə ilə kommunizmi qurmaq olar. Pol Potçular hesab edirdilər ki, ölkədə yalnız bir xalq və bir dil-kxmer dili mövcud olmalıdır. “Bütün milli azlıqların” şüurundan milli mənsubiyyət, etnik xüsusiyyətlər, əxlaq, ənənə və dini təsəvvürləri yox etmək lazımdır. Bu ideologiyaya uyğun olaraq ölkədə tarixən yaşayan tyamlar və taylar, vyetnamlılar soyqırıma məruz qalmışar. Bu xalqların minlərlə nümayəndəsi məhv edilmişdir, yaşayış məskənləri yandırılmışdır. Bununla yanaşı, onlar adlarını dəyişməyə məcbur edilmiş və ana dillərində danışmaq onlara qadağan edilmişdi. Pol Pot öz ölkəsini xarici mühitdən təcrid etmişdir və ABŞ, Vyetnam və SSRİ ən qəddar düşmən hesab edilən ölkələr idi. Xarici ticarət və və digər iqtisadi əməliyyatlar yox səviyyəsində idi. Pol Pot rejimi zamanı məktəblər, kinoteatrlar, televiziya ləğv edilmişdi. Qəzetlər bağlanmışdı. Ölkəni ziyalıları da məhvə məhkum edilmişdi; professorlar, dosentlər, müəllimlər, incəsənət adamları, bir sözlə, ziyalı təbəqə soyqrıma məruz qalmışdır. Ordunun zabit heyəti məhvə düçar olmuşdur. 1979-cu ildə milli soyqırım başa çatmış, Vyetnamın hərbi müdaxiləsi sayəsində Pol Pot rejimi iflasa uğramışdır. Pol Pot isə meşələrə qaçaraq terrora əl atmışdır. 1997-ci ildə ev dustağına çevrilmişdir. 1998-ci ildə isə vəfat etmişdir. 1
1 И.А.Мусский. с.81, 100 великих диктаторов. Москва, «ВЕЧЕ», 2002.656 с. Səh.613-620; Boris Bajanov, Cavanşir Xıdırov. H28 Hökmdarlar. İ.V.Stalin, Pol Pot. Səddam Hüseyn.-B., Yazıçı, 1993, 176 s., səh. 110-138. 51
maraq təminatından yaranan, rəngarəngliyi və qarşılıqlı olaraq mütləq və nisbi bərabərlik vəziyyətini əks etdirən bir prosesdir. Bu baxımdan “mənim marağım, sənin marağın, onun marağı, bizim marağımız, sizin marağınız, onların maraqları, hər kəsə mənsub olmaq, aid olmaq prinsipini özündə əks etdirən, bir sözlə öz varlğı ilə mövcud olan və birbaşa və ya dolayı yolla iştirak edən hər kəsin, hamının marağı” birləşmiş, vahid ideya əsasında münasibətlərin balanslaşdırılması prosesləri başlanır. Maraqların birgə mövcudluğu isə qarşılıqlı təsir vəziyyətini meydana gətirir və maraq tərəfləri şərtləndirici funksiyanı yerinə yetirir. Maraq tərəflərinin birgə fəaliyyəti və hərəkət istiqamətləri sayəsində maraqlar arasında uyğunluq, ahənglik və müəyyən mərkəzlərə uyğun olaraq simmetriya yaranır. Bu proseslərdə də balanslaşdırma əksliklərin mübarizəsi və vəhdətindən, məsələn, simmetriya və
asimmetriyadan, harmoniya və disharmoniyadan, mütənasiblik və qeyri- mütənasiblikdən və onların müəyyən məqamlarda və şəraitlərdə mübarizəsindən, birləşməsi və vəhdət təşkil etməsi zərurətindən meydana gəlir. Müəyyən sahələrdə iştirak edən hər bir tərəfin marağı meydana gəlir, qarşılıqlı təsirlər yaranır. Hamının maraqları qarşılıqlı olaraq maraq sistemini, mexanizm və strukturunu formalaşdırır. Maraq, xüsusilə sosial və mənəvi maraqlar yalnız qarşılıqlı təsirlərdə və birgə iştiraklarda mövcud olur. Əgər əşyalara təsirdə hər hansı bir tərəf iştirak edirsə, deməli, onun da imkanlarına uyğun olaraq ehtiyac və tələbatları ödənilməlidir. Hərəkətlər, təsirlər zamanı isə qüvvə tətbiqi sayəsində mövcud olan təsir gücü əvəzlənməlidir və əks təsirlə mütləq və nisbi olaraq bərabərləşməlidir. Əmək sərf etmək əldə edilənlərə, nəticələrə uyğun olmalıdır və müəyyən mütləq və nisbi məqamları özündə əks etdirməlidir. Balanslaşdırmanı yalnız maraqlar kompleksində axtarmaq lazımdır. Maraq marağı şərtləndirir və meydana gətirir, səbəb və başlanğıc üçün
Yüklə 4,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|