Microsoft Word Munasib?tl?rin balaslasd?r?lmas? I cild doc
Yüklə 4,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- -beynəlxalq aləmdə müvafiq sahələr üzrə münasi- bətlərin balanslaşdırılmasının əsaslarını təhlil etmək.
- Mövzunun obyekti
- Dünya siyasətinin tərkibi
146
-balanslaşdırma proseslərinin yaranmasında idaretmə rejimlərinin xassələrini müəyyən etmək və idarəedən şəxslərin xarakterik xüsusiyyətlərinin balanslaşdırma proseslərində rolunun elmi-fəlsəfi aspektlərini təhlil etmək və s.
Beynəlxalq münasibətlərin balanslaşdırılması anlayışının fəlsəfi və siyasi mahiyyətinin elmi əsaslarını açmaq; -balanslaşdırma proseslərinin həyata keçirildiyi beynəlxalq münasibətlər üzrə sahələri, obyektləri müəyyən etmək; -beynəlxalq münasibətlərdə balanslaşdırma subyektlərini və onların qarşılıqlı fəaliyyət xüsusiyyətlərini müəyyən- ləşdirmək; -beynəlxalq münasibətlər üzrə subyektlər arasında tarazlı münasibətlərin əsaslarını araşdırmaq; -tarazlaşdırma zamanı obyektlər arasında əlaqələrin nəzəri baxımdan elmi, fəlsəfi məzmununu açmaq; -tarazlaşdırma vəziyyətlərinin əsaslarını açmaq; -beynəlxalq münasibətlərin tarazlşamasına xidmət edən, təsir göstərən vəziyyətləri araşdırmaq; -beynəlxalq münasibətlərin tarazlaşmasına səbəb olan şəraiti müəyyən etmək; -beynəlxalq münasibətlərin tarazlaşması proseslərində norma və qaydaların rolunu müəyyən etmək; -beynəlxalq münasibətlərdə tarazlşadırma proseslərini həyata keçirən mərkəzi elementlərin (regional və qlobal səviyyədə) fəaliyyət xüsusiyyətlərinin elmi-nəzəri əsaslarını müəyyən etmək; -beynəlxalq münasibətlərdə tarazlaşdırma vasitələrinin (icra vasitələrini) fəaliyyət xüsusiyyətlərini müəyyən etmək; -beynəlxalq münasibətlərin tarazlaşmasına mane olan ünsürləri, vəziyyətləri müəyyən etmək;
147
-beynəlxalq münasibətlərin tarazlaşmasına kömək edən vəziyyətlərin ardıcıllığını və bu vəziyyətləri təmin edən şəraiti və tərəfləri, vasitələri müəyyən etmək və onların fəaliyyət xüsusiyyətlərini araşdırmaq; -beynəlxalq münasibətlərin tarazlaşmasında dini amillərin, həmçinin dini dialoqların rolunu aşkar etmək; -beynəlxalq münasibətlərin tarazlaşmasında etno-psixoloji amillərin təsirini araşdırmaq; -beynəlxalq tarazlıq vəziyyətlərinin qorunmasını təmi edən elementlərin fəaliyyət xüsusiyyətlərini araşdırmaq; -beynəlxalq aləmdə tarazlı münasibətlərin ardıcıl, əlaqəli əsasda prosesli xassələrinin mövcudluğunun dünyanın ümumi və regional tərkibli sülh siyasəti sisteminin formalaşmasına səbəb olma xüsusiyyətlərini araşdırmaq; -balanslaşdırmanın tarixi mərhələlərini müəyyən etmək və bu mərhələlər arasında bağlılığın əsaslarını araşdırmaq və s. Bir daha qeyd etmək yerinə düşər ki, tədqiqatda məqsəd və vəzifələr münasibətlərin balansalşdırılmasının həm ümumi elmi-fəlsəfi mahiyyətini aşkara çıxarmaq, həm də xüsusi (konkret) sahələr üzrə balanslaşdırmanın elmi-nəzəri əsaslarını müəyyən etməkdən ibarətdir. Bu baxımdan da üç mühüm istiqamət üzrə tədqiqat aparmaq qarşıya məqsəd qoyulmuşdur: -ümumi istiqamətdə əsasları müəyyən etmək, yəni
148
Mövzunun obyekti Elmi tədqiqat nöqteyi-nəzərindən mövzunun obyektinə iki baza istiqamətindən yanaşılır. Birincisi, dövlətdaxili münasibətlərin tarazlığının tədqiqatı, ikincisi, beynəlxalq münasibətlərin tarazlı xüsusiyyətlərinin tədqiqatı (ümumilikdə dünyada olan tarazlı münasibətlər). Mövzuda daha çox ümumdünya siyasətinin tarazlığının əsasları tədqiq edilir. Nəzərə almaq lazımdır ki, dünya anlayışına əsasən dövlətlər və onların birləşmiş, cəmləşmiş formaları daxildirlər. Dünya siyasətinin tərkibi iki baza istiqamətindən ibarətdir: birincisi, dövlətlərin daxili siyasəti, ikincisi, onların beynəlxalq fəaliyyəti. Bu iki istiqamət bir-birilər sıx surətdə bağlıdır. Dövlətlərin daxili və xarici siyasətləri onların ümumi mövcudluğunu və fəaliyyətini əks etdirməklə, bir-birini tamamlayır. Daxili siyasət xarici siyasətə və ya əksinə təsir edir. Məsələn, 2011-ci ildə Ərəb dövlətlərində baş verən daxili proseslər (“Ərəb baharı”) bu dövlətlərin xarici əlaqələrinə təsir etdi. İğtişaşlar, vətəndaş müharibələri zamanı bir çox xarici ölkələr bu dövlətlərdəki diplomatik fəaliyyətini dayandırmağa, diplomatlarını geri çağırmağa məcbur oldu. Eləcə də bu regionda baş verən hadisələr neftin qiymətinə təsir edərək, beynəlxalq iqtisadi münasibətlərə öz təsirini göstərdi. Daha bir misal olaraq qeyd etmək olar ki, 2008-ci ildə ABŞ-da baş verən maliyyə böhranı nəticədə ümumdünya iqtisadi böhranına səbəb oldu. İqtisadi tarazlıq pozuldu. Dövlətlərin daxili
siyasətindəki tarazlıqlar onların beynəlxalq münasibətlərdəki fəaliyyətində olan tarazlıqlarla uzlaşır və birləşmiş vahid, kompleks tayektoriyalara malik olur. Dünyanın sülh siyasəti sistemi ümumi kompleks olaraq və mexanizm baxımından dövlətlərin daxilində yaşanan sülh proseslərindən (sabitlikdən), eləcə də beynəlxalq münasibət- lərdə mövcud olan sabitlikdən asılıdır. Bu baxımdan hesab etmək olar ki, dünya siyasətinin strukturu iki mühüm istiamət Yüklə 4,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|