Microsoft Word natiq mirzeyev dissertasiya doc
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
34
111 saylı hesabın 2-ci “Uzunmüddəli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqlar” subhesabı aktivdir, inventar hesabıdır. Uzunmüddətə icarə edilmiş vəsaitlər bu hesabda icarəyə verən və icarəyə götürən tərəfindən razılaşdırılmış qiymətlə uçota alınırlar. Onun debetində isə onların icarədarın mülkiyyətinə keçdikcə çixmasını əks etdirirlər və ya icarə müqaviləsi qurtaranda tikili və avadanlıq obyektləri icarəyə verənə qaytarılır). Bu hesabda analitik uçotu 111 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar- Dəyər” hesabında olduğu kimi aparırlar. 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesabı icarəyə verənlər tərəfindən uzunmüddətli icarə şərtləri ilə verilmiş əsas vəsaitlərə görə icarəyə
verənlərlə hesablaşmaların vəziyyəti haqqında informasiyanı ümumiləşdirmək üçün ayrılmışdır. Bu hesab passivdir. Onun kreditində vəsaitlərə görə icarəyə verənlərə olan borc əks olunur, debet üzrə isə uzun müddətə icarə edilmiş vəsaitlərin istifadə edilməsinə görə hesablanmış ödəniləsi vəsaitlərin ödənilməsi öz əkzini tapır. 406 saylı hesab üzrə analitik uçot hər bir icarəyə verən üzrə aparılır. Uzunmüddətli icarə şərtləri üzrə müəssisəyə daxil olan əsas vəsaitlər, uçota aşağıdakı yazılışla əks olunur: 111 saylı hesabın 2-ci “Uzunmüddəli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqlar” hesabının debeti 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesabının krediti. Müddətinə görə icarəyə verənə hesablanmış icarə ödəmələri, uçotda aşağldakı yazılışlarla əks olunur: 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesabının debeti – icarə edilmiş əmlakın dəyərinin ödənilən məbləği hissəsində və ya 801 saylı “Ümumi mənfəət (zərər)” hesabının debeti – icarəyə verənin icarə faizlərinin və digər gəlirlərinin məvləğləri hissəsində 177 “Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının krediti. carə ödəmələrinin icarəyə verənə köçürən zaman aşağıdakı kimi yazılış tətbiq edilir:
177 “Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının debeti 35
223 saylı “Bank hesablaşma hesabları” hesabının krediti. carə müqaviləsinin şərtlərinə görə (və ya icarəyə verənin və icarəyə götürənin ə lavə razılığına əsasən) əsas vəsaitlərin icarə edilmiş obyektinin icarəyə götürənin mülkiyyətinə keçdiyi zaman uçotda aşağıdakı yazılışlar aparılır: 111 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar- Dəyər” hesabının debeti 111 saylı hesabın 2-ci “Uzunmüddəli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqlar” subhesabının krediti. Bu obyekt üzrə köhnəlmənin məbləğinə eyni zamanda belə yazılış tərtib edilir.
112 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar- Amortizasiyası” hesabının 2-ci “Uzunmüddətli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqların köhnəlməsi” subhesabının debeti. 112 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar- Amortizasiyası” hesabının 1-ci “Xüsusi tikili və avdanlıqların köhnəlməsi” subhesabının krediti. Ə gər icarə müqaviləsi qurtaran zaman əsas vəsaitlərin obyekti icarəyə verənə qaytarılarsa, icarədarın uçotunda aşağıdakı kimi mühasibat köçürməsi tərtib edilir: 112 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar- Amortizasiyası” hesabının 2-ci “Uzunmüddətli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqların köhnəlməsi” subhesabının debeti 111 saylı hesabın 2-ci “Uzunmüddəli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqlar” subhesabının krediti: onların qalıq dəyərinə Ödəminin növbəti müddəti üzrə uzunmüddətli icarəyə görə hesablanmış faizlərin məbləği, icarənin şərtləri ilə müəssisənin sərəncamında qalan mənfəət hesabına ödənilən zaman uçotda aşağıdakı yazılış verilir:
343 saylı “Keçmiş illər üzrə bölüşdürülməmiş mənfəət (örtülməmiş zərər) hesabının debeti. 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesabının krediti. Uzunmüddətli icarə edilmiş vəsaitlərin istifadə edilməsinə görə icarəyə verənə hesablanmış ödəmələrin ödənişi zamanı belə qeyd aparılır: 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesabının debeti
36
223 saylı “Bank hesablaşma hesabları” hesabının krediti. Ə gər icarə edilmiş əsas vəsaitlərin obyekti icarə müqaviləsi qurtarmamış icarəyə verənə qaytarılarsa uçotda aşağıdakı kimi yazılış tərtib edilir: 112 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar- Amortizasiyası” hesabının 2-ci “Uzunmüddətli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqların köhnəlməsi” subhesabının debeti- hesablanmış köhnəlmə məbləğində 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesabının debeti – obyektin istifadə edilməsinə görə icarəyə verənə ödənilməmiş ödəmə məbləğində 111 saylı hesabın 2-ci “Uzunmüddəli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqlar” subhesabının krediti. carədar icarəyə götürdüyü vəsaitləri, qısamüddətli icarədən fərqli olaraq, öz balansına müqavilə (razılaşma) qiyməti ilə qəbul edir. Uzunmüddətli icarənin uçotu üçün 111 saylı hesabın 2-ci “Uzunmüddəli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqlar” və 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesablarından istifadə olunur. Birinci hesabda icarə olunmuş obyektlərin mövcudluğu və hərəkəti, ikincidə isə icarəyə verən tərəfindən uzunmüddətli icarə şə rti ilə verilmiş vəsaitlərə görə onunla hesablaşmaların vəziyyəti uçota alınır. Tikili və avadanlıq obyektləri maliyyə icarəsinə götürülən Onların razılaşma qiyməti ilə dəyəri aşağıdakı yazılış tərtib edilməklə mədaxil olunur: 111 saylı hesabın 2-ci “Uzunmüddəli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqlar” hesabının debeti 406 saylı “Maliyyə icarəsi üzrə uzunmüddətli öhdəliklər” hesabının krediti. Bu cür tikili və avadanlıqlara köhnəlməni icarədar hesablayır və həmin məbləği özünün istehsal və ya tədavül xərclərinə aid edir. Köhnəlmə obyektin razılaşma qiyməti nəzərə alınmaqla qüvvədə olan normalar üzrə hesablanır və 112 hesabın 2-ci “Uzunmüddətli icarəyə götürülmüş torpaq, tikili və avadanlıqların köhnəlməsi” subhesabının kreditində göstərilir. Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, uzunmüddətli icarə zamanı obyekin razılaşdırılmış dəyərindən başqa icarə müddətində əlavə faizdə hesablana bilər. Hesablanmış icarə məbləğinə mühasibatlıqda aşağıdakı yazılış verilir:
Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|