25
731 saylı “Sair əməliyyat xərcləri” hesabının debeti
111 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar-Dəyər” hesabının krediti kimi yazılış
vasitəsi ilə balansdan silinir.
Torpaq, tikili və avadanlıqların artırılmış dəyəri müqabilində hesablanmış
köhnəlmə məbləği isə
112 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar- Amortizasiyası” hesabının debeti
731 saylı “Sair əməliyyat xərcləri” hesabının krediti yazılışı ilə silinir. Əgər
bü cür dəyər artımı icarəyə götürülən tikili və avadanlıqlar geri qaytarılarkən
icarəyə verənə əvəzsiz olaraq verilirsə, onda həmin dəyərlə onun köhnəlməsi
arasındakı fərq aşağıdakı mənbə hesabına silinə bilər:
335 saylı “Digər ehtiyatlar” hesabının debeti
731 saylı “Sair əməliyyat xərcləri” hesabının krediti.
carə edilməsi üzrə borclar ödənilən zaman aşağıdakı kimi yazılış tərtib
edilir:
223 saylı “Bank hesablaşma hesabları” hesabının debeti
177 saylı “Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının krediti.
carə edilmiş geri qaytarılmış vəsaitlərə icarədar tərəfindən edilmiş kapital
qoyuluşlarının dəyərinə vəsaitlərin qiymətinin artırılması həyata keçirilir, bu
icarəyə verənin uçotunda öz əksini aşağıdakı kimi tapır:
111 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar-Dəyər” hesabının debeti
335 saylı “Digər ehtiyatlar” hesabının krediti.
N.P.Kondrakovun kitabında səh. 129-da 113 saylı hesab kreditləşir
(icarədarda belə olur).
Hesablanmış icarə ödəməsinin məbləğinə icarəyə götürəndə belə mühasibat
yazılışı tərtib edilir:
202.9 saylı hesabın 9-cu “Köməkçi istehsalat” hesabının debeti,
202.8 saylı hesabın 8-ci “Ümumistehsalat xərcləri” subhesabının debeti,
721 saylı “ nzibati xərclər” hesabının debeti,
177 saylı “Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının krediti.
Icarə ödəməsi üzrə borcların ödənilməsinə belə köçürmə tərtib edilir:
26
177 saylı “Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının debeti
223 saylı “Bank hesablaşma hesabları” hesabının krediti.
Bir neçə müddətlərə görə əvvəlcədən avans kimi ödənilən icarə ödəməsinə bu
cür mühasibat yazılışı tərtib edilir:
191 saylı “Gələcək hesabat dövrlərinin xərcləri” hesabının (“ carə ödəməsi
üzrə avans ödəmələri” subhesabı) debeti.
177 saylı “Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının krediti.
Avans ödəmələrinin ödənilməsi vaxtı çatanda belə yazılış tərtib edilir:
202.8 saylı hesabın 8-ci “Ümumistehsalat xərcləri” subhesabının debeti,
721 saylı “ nzibati xərclər” hesabının debeti,
191 saylı “Gələcək hesabat dövrlərinin xərcləri” hesabının krediti.
Ə
gər icarə müqaviləsinin şərtlərinə tikili və avadanlıqların əsaslı təmiri
icarəyə götürən tərəfindən və onun hesabına həyata keçirilibsə, onda əsaslı təmirin
həyata keçirilməsinə çəkilən məsrəfləri müvafiq material və hesablaşma
hesablarının kreditlərindən istehsal xərcləri hesablarının və ya 191 saylı “Gələcək
hesabat dövrlərinin xərcləri” hesabının debetinə silinirlər.
Daha doğrusu:
202.8 saylı hesabının 8-ci “Ümumistehsalat xərcləri” subhesabının debeti,
721 saylı “ nzibati xərclər” hesabının debeti
202.9 saylı hesabın 9-cu “Köməkçi istehsalat” subhesabının 531 saylı
“Malgöndərənlərə və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları” hesablarının
krediti.
carəyə verənin hesabına icarəyə götürən tərəfindən həyata keçirilən əsaslı
təmir üzrə məsrəflər 191 saylı hesabın və ya müvafiq material və hesablaşma
hesablarının 202.9 saylı hesabın 9-cu “Köməkçi istehsalat” subhesabının 531 saylı
“Malgöndərənlərə və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları” hesablarının
kreditindən 177 saylı hesabın debetinə aid edilir. Daha doğrusu:
177 saylı “Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının debeti,
27
202.9 saylı hesabın 9-cu “Köməkçi istehsalat” subhesabının 531 saylı
“Malgöndərənlərə və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları” hesablarının
krediti.
carəyə götürəndə icarə edilmiş əsas vəsaitlərə edilmiş kapital qoyuluşları belə
ə
ks etdirilir:
111 saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar-Dəyər” hesabının debeti
113
saylı
“Torpaq,
tikili
və
avadanlıqlarla
bağlı
məsrəflərin
kapitallaşdırılması” hesabının krediti.
carənin müqaviləsi ilə əlaqədar tərəfdən icarə edilmiş əmlaka kapital
qoyuluşlarının həyata keçirilməsi nəzərdə tutula bilər. carəyə verənin hesabına
həyata keçirilən, icarəyə götürənin kapital qoyuluşları, icarəyə götürəndə 177 saylı
“Digər uzunmüddətli debitor borcları” hesabının debetinə silinir.
Cari icarə zamanı icarə edilmiş vəsaitlərin uçotuna aid misallar.
1. Cari icarəyə verənin mövqeyi:
Cari icarə olan halda icarəyə verən verilmiş vəsaitləri özünün balansında
uçota alır.
a) carəyə verən dəyəri 400 min manat olan əsas vəsaitlərin obyektini verir,
qəbul təhvil aktı imzalanıb:
DT- 111 - saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar-Dəyər” hesabının “ carədə
olan torpaq, tikili və avadanlıqlar” subhesabı 400 min manat.
KT- 111- saylı “Torpaq, tikili və avadanlıqlar-Dəyər” hesabı 400 min manat.
b) Tikili və avadanlıqların istifadə olunmasına görə il üçün 120 min manat
məbləğində icarə ödəməsi hesablanıb, ondan 10 min manat hesabat ayına düşür.
Ə
DV-si 24 min manat məbləğində hesablanıb:
DT – 177 ......................................................... 144 min manat
KT – 801 ..........................................................10 min manat
KT – 442 ..........................................................110 min manat
Dostları ilə paylaş: |