qazımada baş verə biləсək qəzaların əvvəlcədən aşkar edilməsi, onların qarşısının alınması və eləcə də bu və
digər səbəblərdən baş vermiş qəzaların tez bir zamanda ləğv edilməsi üçün tədbirlərin işlənib hazırlanması
xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bunun üçün ilk növbədə qazımada baş verən qəzaların növlərini bilmək lazımdır.
Qazımada baş verən qəzalar aşağıdakı növlərə bölünür.
-
qazima kəməri ilə;
-
quyudibi mühərriklərlə;
-
qazima baltalari ilə;
-
qoruyucu kəmərlərlə;
-
kənar
cisimlərin quyuya düşməsilə;
-
digər səbəblərlə əlaqədar baş verən qəzalar.
29. Qazıma kəmərilə əlaqədar baş verən qəzalar
Bu tip qəzalar qazıma kəməri elementlərinin və ya onun köməkçi
hissələrinin boru gövdəsindən, qıfıl
hissələrinin yivindən və ya qaynaq birləşməsindən sınaraq quyuya düşməsi və yaxud qazıma
kəmərinin
müxtəlif səbəblərindən tutulmasıdır.
Metalın yorulmasını sürətləndirən amillər aşağıdakılardır:
1)boru materialında zədələrin olması;
2)səkkiz saplı yivlərin kiçik radiuslu olması;
3)mürəkkəb geoloji və texnoloji qazıma şəraiti, layihə üzrə nəzərdə tutulan qazıma rejiminin pozulması;
4)korroziyaya uğraması və s.
Qazıma kəmərinin hər hansı bir hissədən sınması, yaxud açılıb quyuya düşməsi əlamətləri hiss edildikdə
dərhal qazıma dayandırılır və qazıma kəməri mümkün qədər tez quyudan qaldırılaraq qəzanın növü müəyyən
edilir.
30. Qazıma kəmərilə əlaqədar baş verən qəzaların ləğv edilmə üsulları
Quyuda sınıb, yaxud açılıb qalmış hissəni tutub çıxarmaq və yaxud quyuya
düşmüş metal cisimləri
doğrayıb çıxarmaq üçün aşağıdakı alətlər tətbiq edilir:
1)daxili borututan (metçik), kalibr;
2)xarici borututan (kolokol);
3)mərkəzləşdirici qarmaq;
4)yuma imkanlı tutucu (şlips);
5)overşot;
6)müxtəlif
növ frezerlər;
7)boru kəsənlər və s.
Qazıma boruları qalınlaşdırılmış hissədən və ya muftadan sındıqda daxili borututanlardan istifadə edilir.
