|
Microsoft Word O'smirlik davri 4 soatO\'smirlik davri 4 soat6 sinfdan boshlab, о‘quvchilar о‘z tashqi
kо‘rinishlariga, shuningdek qarama-qarshi jinsdagi bolalar va ular bilan
о‘zaro munosabatlariga e’tibor bera boshlaydilar.7 -sinf о‘quvchilarida esa о‘z
layoqatlarini rivojlantirishga xos qiziqish yuzaga keladi. 8 -sinf о‘quvchilari
esa mustaqillik, о‘ziga xoslik, dо‘stlik va о‘rtoqlik bilan bog‘liq bо‘ladigan
shaxsiy xislatlar paydo bо‘ladi. Ma’lumki, har bir bolaning munosabatlari aniq
ishlarda kо‘rinadi, mustahkamlanadi va qayd etiladi.
Bola о‘zidagi
mustaqillikni shakllantirish uchun о‘zi mustaqil ishlarni bajarishiga tо‘g‘ri
keladi. Lekin, ikkinchi tomondan bir marta mustaqil ish bajarish uchun
mavjud shart-sharoitlardan holi bо‘lishga harakat qiladi. Bola boshqa
mexanizmlarga ega emas. Bular о‘smirning о‘z kuchiga ichki bir ishonchni
mavjud emasligini bildiradi. Bu belgilar mana shu yoshda kishini mustaqil
harakat qilishga qodir bо‘lishga, ayni hollarda tevarak atrofdagi kishilarga
qarshi borib, о‘zini haq ekanligini qattiq turib himoya qilishga, boshqa
hollarda esa vaziyatni vazminlik bilan qabul qilishga dav’at etadi, Kichik
о‘smirda о‘z-о‘zini xurmat qilish va о‘zini anglashni shaqllantirishning bir qancha
yо‘llari mavjud. Masalan: bu davrda kattalarga taqlid qilish yoki oilada о‘z
hurmatini talab qilish, о‘z sо‘zini о‘tkazish, о‘zini hurmatli, obrо‘li katta
yoshli kishini obraziga о‘xshatib rivojlantirish kuchli bо‘ladi. Ularga biror sо‘z
yoki tanbeh bilan murojaat qilsangiz,u о‘zini mustaqil fikrlay olishi va biror
ishni albatta uddasidan chiqa oladigandek kо‘rsatadi. Vaholanki, hali о‘smirni
psixologik imkoniyatlari yetarli emas yoki rivojlanmagan bо‘lishi mumkin.
Kattalar, о‘qituvchilar о‘smirdagi bu jarayonni psixologik nuqtai nazaridan
baholay olishlari, unga soxta pedagogik, yuzaki yondashmay, aksincha, unga
о‘z imkoniyatlarini о‘stirishga о‘z ichki va tashqi qobiliyatlarini tо‘g‘ri
rivojlantirishga yо‘naltirishlari muhim hisoblanadi. О‘smir yoshdagi bolani
birinchi galdagi intilishi, u о‘zini endi kichkina bola emas, balki katta bо‘lib
qolganligini atrofdagilarga ishontirishdan iborat. Mustaqil ishlar qilishga
uringan о‘smir shunday qilishga haqqi borligiga о‘zini-о‘zi ishontiradi, chunki
men endi “katta bо‘lib qoldim” deb о‘ylaydi. Shuning uchun ham psixologlar
Dostları ilə paylaş: |
|
|