Microsoft Word Qarabag-folklor-da-tarixdir-9
[1441B = AT 1441B* Mollanın arvadına aşiq olmuş keçəl]
Yüklə 2,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- [1441B = AT 1441B* Mollanın arvadına aşiq olmuş keçəl].
- 1531B Arvad ərinin dəyişik düşməməsi üçün şalvarının arxasına parça tikir.
- 1535* Ləl qiymətinə təzək.
- 1540 O dünyadan gələn.
- 1541 Ramazan.
- [1544* Xəsis kürəkən].
- [1618* Kim uzağa tullanar].
387
[1441B = AT 1441B* Mollanın arvadına aşiq olmuş keçəl]. Mollanın arvadı ona öpüş verməsə, naxıra getməyəcəyini deyir. a) Mol- lanın arvadı keçələ toyuq hinində görüş təyin edir. Mollaya yaxalanan keçəl itmiş xoruzunun dalınca gəldiyini bəhanə etməklə ondan xilas olur. b) Mollanın arvadı keçələ təzə tikilmiş evlərində görüş təyin edir. Keçəl evin ölçüsünü götürməyə gəldiyini bəhanə etməklə molladan xilas olur. c) Növbəti dəfə mollanın arvadı ilə görüşə gedir və yükün arxasında gizlənir. Mollanın arvadını vurmaq üçün atdığı odun parçası buzova dəyir, heyvan murdar olmamış molla onun başını kəsir. İşin böyüdüyünü görən keçəl əlində bir tiyan un yükün arxasından çıxır, guya mollanın heyvan kəsdiyini bilib ət almağa gəlib. Mollanın arvadı fürsət tapıb keçələ öpüş verir, keçəl ondan sonra naxıra gedir. Qarabağ, I kitab, s.293-296
qələmə verib padşahı oğurlayır. Qarabağ, I kitab, s.274-281, kont.950; II kitab, s.344-353, kont.950
sarayda işə düzəlirlər: biri padşahın inəyini otarır, o biri isə çay payla- yan işləyir. Kosa gələn qonağa çay vermək üçün hər dəfə qırx pillə- kəni çıxıb-düşür, keçəl isə inəyin dalınca bütün günü gəzir. Günün sonunda bir-birinə öz işlərinin necə rahat olduğunu deyirlər və razıla- şırlar ki, növbəti gün işlərini dəyişsinlər. Keçəl kosaya özü ilə stol götürməyi məsləhət görür. Kosa bütün günü stol belində inəyin dalınca yüyürməli olur. Qarabağ, I kitab, s.296-303, kont.1525V*+1525S*
heyvanı çəkdikdən sonra ipi kəsib keçəli tövlənin içində qoymaq istəyir. Keçəl səbətin içinə girib üstdən əti qoyur. Kosa səbətlə bir- likdə onu da çəkib tövlədən çıxarır. AT kataloqunda 1525N nömrəli süjetin tərkibində verilib. Qarabağ, I kitab, s.296-303, kont.1525V*+1525N 1525V* Fətir oğrusu. Kosayla keçəl dalaşır, ev sahibinin başı onları ayırmağa qarışanda keçəl fətiri oğurlayır, amma fətir iri olduğun- dan onu gizlədə bilmir. Kosaya üstüörtülü vəziyyəti anladır, kosa deyir: “Qara-pırtıx, qarnı yırtıx kopoğlu”, yəni çörəyi qırıqlayıb gizlət. Keçəl 388
kosanın məsləhətinə əməl edir, fətiri köynəyinin altında gizlədib aradan çıxırlar. Qarabağ, I kitab, s.296-303, kont.1525N+1525S*
göstərir ki, guya uçan qayanı saxlayıb. Başqa birini onu əvəz etməyə razı salır və özü onun atını minib aradan çıxır. Qarabağ, V kitab, s.239-240, kont.1540+1541 1531B Arvad ərinin dəyişik düşməməsi üçün şalvarının arxasına parça tikir. Kişi paltarını başqasının əynində görüb özünün dəyişik düşdüyünü zənn edir. Qarabağ, IV kitab, s.276-279, kont.1381A
onun ailə üzvləri arasında bölür: qazın başını padşaha, qanadlarını qızlara, ayaqlarını oğlanlara, dümbəyini arvada verir, bədənini isə özünə götürür. Bölgüdən razı qalan padşah onu mükafatlandırır. Varlı qonşu padşaha beş qaz aparır, amma onu padşahın ailə üzvləri arasında bölə bilmir.
Qarabağ, V kitab, s.240-242 1534 Bəxtsiz adam. Verdiyi borcu geri ala bilmədiyi üçün tacir onu məhkəməyə aparır. Yolda eşşəyin quyruğunu qoparır, atın gözünü çıxardır, hasardan atılıb qaçmaq istəyir, hamilə qadının üstünə düşür, qadın uşaq salır. Məhkəmədə həmin əməllərinə görə də cavab vermə- lidir. a) Qazı onun əlindəki bağlamanı rüşvət bilib işi onun xeyrinə həll edir, yaxud b) qəhrəman qazını qadınla bir yerdə tutur. Qazı sirrini açmaması üçün işi onun xeyrinə həll edir. Qarabağ, II kitab, s.389-392; V kitab, s.244-245; VI kitab, s.266-267
çörəyi (unu) dəryaya atır. Onları yemlədiyi üçün balıqlar ona qiymətli daş hədiyyə edir (Bax. 672E*). Qəhrəman həmin daşları təzəyin (kötüyün) içində gizləyir, bir neçə təzəyi isə boş saxlayır. Yaxud b) qəhrəman züryətsiz bir kişinin öz sərvətini kötüklərin içində gizlətdi- yini bilir və dünyasını dəyişdikdən sonra həmin kötükləri satın alır. Alverdən qayıdanda yolda boş təzəkləri (kötükləri) yandırmaq üçün tacir yoldaşlarına satır və pulunu ödəyəcəklərinə dair onların dilindən 389
kağız alır. Daha sonra ləl gizlətdiyi təzəkləri tacirlərə göstərib onlar- dan həmin ləlin qiymətini tələb edir. Qarabağ, II kitab, s.363-366; III kitab, s.225-231, kont.834**;
özgənin bostanına buraxır. Bostan sahibini atasını öldürməkdə günah- landırıb ondan qan pulu tələb edir. Qarabağ, II kitab, s.259-267, kont.1000+1120+1132 1540 O dünyadan gələn. Qəhrəman özünün o dünyadan gəl- diyini deyir. Arvad onunla ölmüş ata-anasına pul göndərir. Arvadın əri qonşunun atını alıb onu təqib edir. Qəhrəman onu da aldadıb atını əlin- dən alır. Qarabağ, V kitab, s.239-240, kont.1541+1530
tını Bayram adlı adama verir. Qarabağ, V kitab, s.239-240, kont.1540+1530
guya həkimlər xəstə padşaha çoban beyni məsləhət görüblər və onu paltarlarını dəyişməyə razı salır. Qarabağ, I kitab, s.319-320 [1544* Xəsis kürəkən]. Qardaşlar növbəylə təzə ərə verdikləri bacılarına baş çəkirlər. Kürəkən böyük qardaşları ac yola salır, kiçik qardaş isə evdəki hazır yeməkləri yeyib kürəkənin özünü ac qoyur. Qarabağ, VIII kitab, s.162-166
ələ keçirmək istəyir. İçində arı olan küpü saxlamaq üçün ona verir. Kor küpü açanda arılar onun üstünə daraşır. Sırığı çıxarıb qaçdıqda qəhrəman onu ələ keçirir. Daha sonra koru təqib edir və yeddi korun yaşadığı mağaraya gəlir. Pullarını harada gizlədiklərini öyrənib onla- rın da pulunu oğurlayır. Qarabağ, I kitab, s.308-312
üçün ölçü təyin edir. Evin ortasından xətt çəkir ki, qonaq qapıya tərəf tullananda onu itələyib qapıdan çıxartsın. Qonaq əks tərəfə tullanır. Qarabağ, I kitab, s.289-293, kont.1202 Yüklə 2,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|