64
kölgələri də daimidir. Bu, Allahdan qorxub pis
ə
məllərdən çəkinənlərin aqibətidir. Kafirlərin aqi-
bəti isə Cəhənnəmdir!” (ər-Rəd, 13/35).
“Şübhəsiz ki, Rəbbinin məqamından (hüzurun-
da haqqa-hesab üçün durmaqdan)
qorxanları iki cən-
nət (Ədn və Nəim cənnətləri) gözləyir! Belə olduqda
Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan saya bilərsiniz?!
(O iki cənnətin ağacları)
qollu-budaqlıdır (merli-mey-
vəlidir)
. Belə olduqda Rəbbinizin hansı nemətlərini
yalan saya bilərsiniz?! Orada (o cənnətlərdə) iki
axar bulaq vardır” (ər-Rəhman, 55/46-50).
8. “Iki dənizin arasındakı maneə” anlamında
buyurulan ayələr bunlardır.
“Birinin suyu çox ş
irin, digə
rininki isə
olduqca
ş
or (acı) olan iki dənizi qovuşduran, aralarında
(bir-birinə
qarış
mamaq üçün)
maneə
və
keçilmə
z
sə
dd qoyan Odur! Insanları sudan (nütfə
də
n) yara-
dan, onları (bir-biri ilə
) ə
sl qohum (qan qohumu) və
sonradan qohum edə
n Odur. Rə
bbin (hə
r ş
eyə
) qa-
dirdir! (Birinci, ata-ana tə
rə
fdə
n, ikincisi isə
bacı, qız
tə
rə
fdə
n olan qohumluqdur)”
(əl-Furqan, 25/53-54).
(ən-Nəml, 27/61; ər-Rəhman, 55/19-20).
9. “Ürəkləri sərtləşənlər və Allah qorxusu”
anlamında buyurulan ayə. (əl-Bəqərə, 2/74).
10. “Allah də
nizi insanların ixtiyarına ver-
miş
dir” anlamında buyurulan ayə. (ən-Nəhl,
16/14).
11. “Allahın su ilə
ə
kinlə
ri bitirmə
si” anlamında
buyurulan ayə. (əs-Səcdə, 32/27).
12. “Gə
milə
rin də
nizdə
üzmə
si” anlamında
buyurulan ayələr.
(Loğman, 31/31-34).
13. “Yağışın ölü sahəni canlandırması”
65
anlamında buyurulan ayələr. (əl-Furqan, 25/48-49;
Qaf,
50/9).
ZƏM-ZƏM SUYU
Müqəddəs hesab olunan zəm-zəm suyunun tarixi
hz. Ibrahimin (ə.) dövründən başlayır. Hz. Ibrahim (ə.)
Allahın əmri ilə arvadı Həcəri və südəmər oğlu hz.
Ismayılı (ə.) bugünkü Zəm-zəm quyusunun olduğu
yerə aparır. O zaman Məkkədə hələ heç kim yaşamırdı
və içməyə su da yox idi. Hz. Ibrahim (ə.) arvadı və
oğlu üçün bir az xurma və bir miqdar da su qoyaraq
oradan ayrılır. Yeməyin, suyun olmadığı bu kimsəsiz
yerdə qalmaq Həcər üçün çox çətin idi, ancaq onları
orada qoymasını hz. Ibrahimə (ə.) Allah əmr etdiyinə
görə, düşünmək yersiz idi, çünki ruzi verən Allah,
ə
lbəttə, onların vəziyyətini də görür.
Bir müddət sonra hz. Ibrahimin (ə.) onlar üçün
qoyduğu su bitir. Hz. Ismayıl (ə.) ağlamağa, su
istəməyə başlayanda anası nə edəcəyini bilmir. Süd
yoxdur ki, əmizdirsin, su yoxdur ki, içirtsin. Hz.
Ismayılın (ə.) ağlamalarına dözməyərək Səfa təpəsinə
çıxır. Kimisə görmək ümidilə sağa-sola baxır, amma
heç kimi görmür. Səfa ilə Mərvə arasında qaçmağa
başlayır. Yeddinci dəfə Mərvəyə çıxanda bir səs eşidir.
Zəm-zəm quyusunun yanında hz. Cəbraili (ə.) görür.
Cəbrail (ə.) qanadı ilə (bəzi mənbələrdə ayağı ilə) yeri
qazır. Su görünəndə Həcər buna sevinir və suyun
axdığını görəndə “dayan, dayan” mənasını verən “zəm-
zəm” - deyir və suyun axmasına mane olmaq üçün
önünü kəsib hovuz kimi bir çuxur düzəldir. Tələsik
qabını doldurur. Qabı doldurduqdan sonra sudan içir
və hz. Ismayılı (ə.) əmizdirməyə başlayır. Bu zaman
66
Cəbrail (ə.) Həcərə xitabən:
“Qə
tiyyə
n “hə
lak olarıq, zə
rə
r çə
kə
rik” - deyə
qorxmayın. Bura Beytullahın (Kə
bə
nin) yeridir. O
beyti uş
aqla atası tikə
cə
k. Cə
nab-ı Haqq o iş
i görə
n
insanı zay etmə
z” - deyir.
Zəm-zəm quyusunun ortaya çıxması bu şəkildə
nəql edilir:
Həcər suyun önünü kəsməsəydi, bu su çay kimi
axardı. Peyğəmbər (s.ə.v.) bir hədisində bu həqiqəti
belə bəyan edir:
“Allah Ismayılın (ə
.) anası Hə
cə
rə
rə
hmə
t etsin.
O, zə
m-zə
mi öz axarına buraxsaydı, zə
m-zə
m axıb
çay olardı”.
Zəm-zəm çox mübarək və qidalı bir sudur. Həcər
və hz. Ismayıl (ə.) uzun müddət yemək yemədən bu su
ilə dolana bildilər. Bir hədisdə Peyğəmbər (s.ə.v.) zəm-
zəmin bu xüsusiyyətinə işarə etmişdir. Bir digər
hədisdə isə “zəm-zəm suyu hansı məqsədlə içilsə,
ona şə
fa olacaq” deyə buyrulur.
Zəm-zəm suyunun ayaq üstə içilməsi
Ibn Abbasın söylədiyi bir rəvayətdə Peyğəmbəri-
mizin (s.ə.v.) zəm-zəm suyunu ayaq üstə içdiyi
göstərilir. Ibn Abbas belə nəql edir: “Mən Rəsulullaha
(s.ə.v.) zəm-zəm suyu ikram etdim, o, ayaq üstə içdi”.
Bildiyimiz kimi, Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) hədislərin
birində ayaq üstə su içməyi qadağan etmişdir. Bu
minvalla hədis alimləri bunun kimi müxtəlif rəvayət-
ləri birləşdirmişlər. Səhih-i Müslim Şarihi Nəvəvi bu
iki müxtəlif hədis haqqında deyir: “Bu hədislərdəki
qadağalar müqəddəs hesab edilərək məkruhdur. Ayaq
üstə su içmənin caiz olduğunu bəyan etmək üçündür”.