66
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının dövlət qeydiyyatına alınmış
siyasi partiyanın rəhbər orqanlarından onların qəbul etdiyi qərarların
təqdim olunmasım tələb etmək, partiyanın nizamnaməsinə əməl
olunması ilə bağlı məsələlər barəsində izahat almaq hüququ vardır.
Siyasi partiyalar haqqında qanunvericiliyin pozulması Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq surətdə cinayət
məsuliyyətinə, inzibati, maddi və ya başqa məsuliyyətə səbəb olur.
Siyasi partiyalar haqqında qanunvericiliym pozulmasına görə
məsuliyyəti bunda müqəssir olan dövlət orqanlarının və ictimai
orqanların vəzifəli şəxsləri, habelə vətəndaşlar daşıyırlar.
Siyasi partiyalar siyasi partiyalar haqqında qanunvericiliyi
pozduqda Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq
surətdə məsuliyyət daşıyırlar.
Siyasi partiya onun nizamnaməsi ilə müəyyən edilən məqsəd və
vəzifələrdən kənara çıxan və ya qüvvədə olan qanunvericiliyə
uyğun gəlməyən hərəkətlər etdikdə həmin partiyanın rəhbər
orqanına Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən
yazılı xəbərdarlıq edilə bilər.
Siyasi partiyanın ləğv edilməsi haqqında təqdimat Azərbaycan
Respublikası Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən verilir.
Siyasi partiyaların ləğvi haqqında qərarı məhkəmələr verə
bilər.
Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyi həmkarlar ittifaqlarının
hamılıqla qəbul edilmiş beynəlxalq hüquq normalarında və
Beynəlxalq Əmək Təşkilatının konvensiyalarında nəzərdə tutulan
hüquqlarını məhdudlaşdırmamalıdır.
Həmkarlar ittifaqları haqqında Azərbaycan Respublikasının
Qanununun 3-cü maddəsinə əsasən işçilər, pensiyaçılar, təhsil alan
şəxslər heç bir fərq qoyulmadan öz istəkləri ilə, qabaqcadan icazə
almadan könüllü surətdə həmkarlar ittifaqları yaratmaq, habelə öz
qanuni mənafelərini, əmək, sosial, iqtisadi hüquqlarını müdafiə
etmək üçün həmkarlar ittifaqlarına daxil olmaq və həmkarlar ittifaqı
fəaliyyəti ilə məşğul olmaq hüququna malikdirlər.
67
İşləməyən pensiyaçıların və işsizlərin həmkarlar ittifaqında üzvlük
qaydası həmkarlar ittifaqlarının nizamnamələri ilə tənzim edilir.
Azərbaycan Respublikasında hərbi xidmətdə olan şəxslərə
həmkarlar ittifaqlarında birləşməyə icazə verilmir.
Müdiriyyətə daxil olan şəxslər həmin müəssisədə fəaliyyət
göstərən həmkarlar ittifaqının üzvü ola bilməz.
Həmkarlar ittifaqları könüllü və müstəqil olaraq özlərinin ilk
təşkilatlarım, peşə, sahə, respublika və digər ərazi birliklərini
yarada bilərlər.
Həmkarlar ittifaqları dövlət orqanlarından, müəssisələrdən,
siyasi partiyalardan və ictimai birliklərdən asılı olmayıb, onlara
hesabat vermirlər. Bu Qanunda nəzərdə rutulmuş hallar istisna
olmaqla, həmkarlar ittifaqlarının hüquqlarının həyata keçirilməsinə
mane ola bilən hər hansı müdaxilə qadağandır.
Həmkarlar ittifaqları müstəqil surətdə öz nizamnamələrini,
fəaliyyət proqramlarını hazırlayır və təsdiq edir, strukturlarını
müəyyənləşdirir, rəhbər orqanlarını seçir və geri çağırır,
yığıncaqlar, konfranslar, plenumlar, məclislər, qurultaylar keçirir və
Konstitusiya hüquqları əsasında fəaliyyət göstərirlər.
Adından və təşkilati quruluşundan asılı olmayaraq bütün
həmkarlar ittifaqları bərabər hüquqlara malikdirlər.
Həmkarlar ittifaqlarına siyasi fəaliyyətlə məşğul olmaq, siyasi
partiyalarla birləşmək, yaxud onlarla birgə fəaliyyət göstərmək,
siyasi partiyalara yardım, ianə vermək və onlardan yardım, ianə
almaq qadağandır.
Həmkarlar ittifaqları birliklərinin sədrləri və ya onların
müavinləri eyni zamanda siyasi partiyaların rəhbər orqanlarında
ola bilməzlər. Siyasi partiyaların rəhbər orqanlarına seçilən, yaxud
təyin edilən həmkarlar ittifaqları təşkilatmın sədrləri və ya onların
müavinləri öz istəyi ilə bu iki fəaliyyətdən birini davam etdirə
bilərlər.
68
Həmkarlar ittifaqlarında üzvlük, bu Qanunda göstərilən hallar
istisna olmaqla, vətəndaşların qanunvericiliklə təmin edilən əmək,
sosial, iqtisadi, siyasi, şəxsi hüquqları və azadlıqlarının
məhdudlaşdırılmasına səbəb ola bilməz.
İşçilərin işə qəbulunu, irəli çəkilməsini, habelə işdən azad
edilməsini onların müəyyən həmkarlar ittifaqma mənsubiyyəti,
oraya daxil olması və ya oradan çıxması ilə şərtləndirmək
qadağandır.
Həmkarlar ittifaqları təşkilatlarının fəaliyyətinə onların
nizamnamələrində nəzərdə turulan qaydada xitam verilir.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya quruluşunu devirmək,
zorakılıqla dəyişdirmək və ya ərazi bütövlüyünü pozmaq,
müharibəni, zorakılığı və qəddarlığı təbliğ etmək, habelə irqi, milli
və dini ədavəti qızışdırmaq, Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiya quruluşuna zidd olan və beynəlxalq hüquqi öhdəlikləri
ilə bir araya sığmayan digər əməllər törətmək məqsədi və ya
fəaliyyət metodu olan həmkarlar ittifaqları təşkilatlarının
yaradılmasına və fəaliyyətinə yol verilmir. Belə həmkarlar ittifaqı
təşkilatının fəaliyyətinə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə
Nazirliyinin təqdimatına əsasən Azərbaycan Respublikası Ali
Məhkəməsi tərəfindən xitam verilir.
Həmkarlar ittifaqlarının peşə, sahə və respublika birliklərinin
Azərbaycan xalqmın milli-etnik xüsusiyyətlərinə, Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiya quruluşuna, ərazi bütövlüyünə zidd
əlamətləri olmayan rəmzi nişanları, bayraqları, üzvlük vəsiqələri
ola bilər. Bu rəmzlər müvafiq həmkarlar ittifaqı birliklərinin
orqanları tərəfindən qəbul edilir və müəyyən olunmuş qaydada
dövlət qeydiyyatı orqanı tərəfindən təsdiq edilir.
Həmkarlar ittifaqları siyasi partiyaların rəmzi nişanlarından
istifadə edə bilməzlər.
Həmkarlar ittifaqları əmək, sosial, iqtisadi məsələlər barəsində
qanunvericilik aktlarının hazırlanmasında iştirak edə bilər.
İşçilərin əmək, sosial və iqtisadi hüquqlarına dair qanun
layihələrinə həmkarlar ittifaqları respublika birliyinin rəyi müzakirə
edilməklə baxılır.
Dostları ilə paylaş: |