Microsoft Word saboloo versiya azerbaiganuli doc
Yüklə 7,26 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. Eyni vaxtda olan : sinxronluq
- Eyni vaxtda olmaq
- Subyektivliyin
- Analogiyalar blokunun tapşırıqları üçün ümumi tövsiyələr
13 II. Bu cür tapşırıqlarda tünd şriftlə göstərilən iki söz verilmişdir. Onların mənaları arasında müəyyən nisbət vardır. Onların yanında elə söz verilmişdir ki, ehtimal olunan cavablardan bir variantı elə uyğunlaşdırmaq lazımdır ki, sözlərin mənaları arasında nisbət tündləşdirilmiş sözlərin qarşılıqlı nisbətinə uyğun (analoji) olsun. 1. Эюйдялян : мяртябя Поема: а) Ситат б) Сцжет ъ) Гафийя ч) Бянд Тапшырыьы йериня йетирмяк цчцн яввялъя тцндляшдирилмиш ъцтлцкдяки сюзлярин мянасы арасында нисбяти мцяййян едяк: Эюйдялян : мяртябя Чох йцксяк вя чохмяртябяли бинайа эюйдялян дейилир. Эюйдялян схематик бахымдан чохлу охшар ващиддян (мяртябядян) ибарят олур. Бу сюзлярин мяналары арасында тамла щиссянин гаршылыглы нисбяти вардыр. Бундан сонра тцндляшдирилмиш ъцтлцк бойунъа верилян алтындан хятт чякилмиш сюзцн мянасынын ъавабын щяр бир варианты иля нисбятини мцяййян едяк. Онлардан ъцтляшдирилиб алтындан хятт чякилмиш сюзлярдян тцндляшдирилмиш сюзлярин гаршылыглы нисбятиня бянзяр нисбят аларыг. а) Поема : ситат Шерля йазылмыш наьыл етмя характерли бядии ясяря поема , щяр щансы мятнин бир щиссясинин дяйишилмядян, сюзбясюз башга мятндя тякрар олунмасына ися ситат дейилир. Поеманын фрагментляриндян ситат эятирмяк олар, анъаг поема чохлу (охшар) ситатлардан ибарят олмур. б) Поема : сцжет Бядии ясярдя тясвир олунан щадисялярин мцяййян гурулушуна сцжет дейилир. Бир гайда олараг поеманын сцжети олур, анъаг о бир чох щямъинс сцжетлярдян ибарят олмур. ъ) Поема : гафийя Шерин мцхтялиф сятирляриндя сонунъу сяслярин тякрарына гафийя дейилир. Поема ясасян, шер щалында тягдим олунан наьыл характерли бядии ясяр олдуьундан, онун сятирляри ясасян гафийялянмиш олур. Гафийя поеманын бир щиссяси дейил, формал хцсусиййятидир. ч) Поема : бянд Бянд шерин бир щиссяси – гафийялянмиш ики йахуд даща чох сятирдир. Онлар мязмун вя гафийяъя бирляшмиш олурлар. Поема да ясасян, шер формасында тягдим олундуьундан, демяк олар ки, поема схематик бахымдан бир чох охшар ващидлярдян – бяндлярдян ибарятдир. Бу сюзляр арасындакы нисбят тцндляшдирилмиш ъцтлцкдя сюзлярин гаршылыглы нисбятинин аналогудур. Буна эюря дя ъавабын (ч) варианты дцзэцндцр. 2. Eyni vaxtda olan : sinxronluq Qərəzli: a) Subyektivlik b) İndiferentlik c) Radikallıq ç) Ədalətlilik Birinci cütlükdə sözlərin mənaları arasındakı əlaqəni müəyyən edək. Eyni vaxtda olmaq və sinxronluq oxşar mənaları olan sözlərdir – hər ikisi bir neçə hadisənin yaxud prosesin vaxta təsadüf etdiyini göstərir. Cavabın hər bir variantını müzakirə edək: a) Subyektivlik Subyektivliyin və qərəzliliyin mənaları oxşardır – hər ikisi bu və ya digər hadisəyə qeyri- obyektiv münasibəti bildirir. b) İndiferentlik İndiferentlik soyuqqanlı, fərqsiz münasibət deməkdir və qərəzliliyi istisna edir. 14 d) Radikallıq Radikallıq ifrat mövqenin əks etdirilməsini, həlledici tədbirlər görülməsini bildirir. Burada bu və ya digər hadisəyə hökmən qərəzli deyil, müəyyən münasibət nəzərdə tutulur. ç) Ədalətlilik Ədalətlilik dedikdə, qanuna, mənəvi prinsiplərə müvafiq hərəkət nəzərdə tutulur, qərəzlilik və ədalətlilik bir-birini istisna edir. Beləliklə düzgün cavab (a)-dır. Analogiyalar blokunun tapşırıqları üçün ümumi tövsiyələr: • Əksər hallarda sözlərin birdən çox mənası olur. Buna müvafiq olaraq qoşa sözlər arasında da birdən çox əlaqə ola bilər. Buna görə də yeganə düzgün cavabın müəyyən edilməsi üçün bəzən artıq müəyyən edilmiş əlaqələri yoxlamaq lazımdır; • Sizin müəyyən etdiyiniz istiqamət başlanğıc cütlükdə sözlərin mənaları arasında о dərəcədə konkret ola bilər ki, ehtimal olunan cavabın heç bir variantı ona uyğun gəlməz. İstiqamətin daha ümumi halda qısaca və dürüst ifadə edilməsi bu problemin həllində sizə kömək edəcəkdir. Cavabın bir neçə variantı sizin müəyyən etdiyiniz istiqamətə uyğun gəldikdə, əks vəziyyət də yarana bilər. Belə hallarda istiqamətin konkretləşdirilməsi sizə kömək edəcəkdir; • Bu tipli tapşınqlara əməl edilməsi ancaq və ancaq sözlərin mənaları arasmda istiqamətin müəyyən edilməsinə əsaslanmalıdır. Cavabı seçərkən sözlərin başlanğıc cütlüyü ilə cavabın hər hansı variantı arasında zahiri yaxud tematik oxşarlığı rəhbər tutmayın; • Seçilmiş cavabda sözlərin ardıcıllğı başlanğıc cütlükdəki sözlərin ardıcıllığına uyğun gəlməlidir. Əgər başlanğıc cütlükdə sözlər arasında istiqaməti müəyyənləşdirmək üçün onların ardıcıllığını dəyişdirsəniz, bu halda düzgün cavabı seçmək üçün cavabın hər variantında da sözlərin ardıcıllığını dəyişdirməlisiniz. 15 Sərbəst iş üçün tapşırıqlar 1. Бядии цсул : епитет а) Дор аьаъы : йелкян б) Сандыг : мцърц ъ) Сяма ъисми : планет ч) Битки : гамыш 2. Гыф : конус а) Улдуз : цчбуъаг б) Цфцг : хятт ъ) Шащмат : фигур ч) Мягбяря : пирамида 3. Зирещ : скафандр а) Тямсил : новелла б) Бябяк : эюз ъ) Тумуръуг : чичяк ч) Гол : мянсяб 4. Вакуум : долу а) Шцшя : кювряк б) Учурум : дярин ъ) Бухар : гуру ч) Вулкан : сюнмцш 5. Нюв : рянэарянэлик а) Сяс : щямащянэлик б) Рянэ : спектр ъ) Щероглиф : ялифба ч) Фикир : консенсус 6. Садялювщ : етимадсызлыг Амансыз : а) Ъясур олмаг б) Хаинлик ъ) Дцшмянчилик ч) Дярдя шяриклик 7. Таныш олду : достлашды Гаранлыг дцшдц : а) Ишыгланды б) Дан йери гызарды ъ) Гаранлыглашды ч) Эеъя дцшдц 8. Нявазишкар : икицзлц Тянгиди : а) Сярт б) Истещза едян ъ) Адекват ч) Обйектив 9. Сюз : термин Ярази : а) Сащя б) Мякан ъ) Ятраф ч) Сярщяд Yüklə 7,26 Kb. Dostları ilə paylaş:
|