Microsoft Word saboloo versiya azerbaiganuli doc
Yüklə 7,26 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cümlənin tamamlanması üçün ümumi tövsiyələr
- Sərbəst iş üçün tapşırıqlar
20 4. “Sadə” sözündə hissələrin qeyri-mövcudluğu nəzərdə tutulur. _______ , demək olar ki, _______ , hər bir cəmiyyəti sadə cəmiyyət _______ ; o nəinki yalnız hazırda _______ seqmentə çatdırılmışdır, həmçinin ona qədər mövcud olan seqmentin _______ . a) Beləliklə / özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə etməyən / adlandıra bilərik / yeganə / heç bir əlamətini əhatə etmir b) Buna baxmayaraq / özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə etməyən / adlandırmaq mümkündür / yeganə / heç bir əlamətini əhatə etmir c) Buna baxmayaraq / özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə edən / adlandırmaq mümkün deyildir / bir neçə / danılmaz əlamətlərini əhatə edir ç) Beləliklə / özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə edən / adlandıra bilərik / bir neçə / danılmaz əlamətlərini əhatə edir Tapşırığın birinci cümləsində “sadə” sözünün eyni cür izahı verilmişdir. İkinci cümlə isə bu sözün tədbiqinə aiddir. Cavabın hər bir variantını müzakirə edək: a) “Sadə” sözündə hissələrin qeyri-mövcudluğu nəzərdə tutulur. Beləliklə, demək olar ki, özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə etməyən, hər bir cəmiyyəti sadə cəmiyyət adlandıra bilərik; o nəinki yalnız hazırda yeganə seqmentə çatdırılmışdır, həmçinin ona qədər mövcud olan seqmentin heç bir əlamətini əhatə etmir. Cavabın bu variantında ikinci cümlə əlaqələndirici “beləliklə” sözü ilə başlanır. Bu göstərir ki, sonrakı fikir birinci cümlədə verilən izaha uyğun olmalıdır. Həqiqətən, əgər sadə hissələrin qeyri- mövcudluğu nəzərdə tutulursa, bu təqdirdə özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə etməyən və hazırda yeganə seqmentə (seqment – hissə) çatdırılmış və ona qədər mövcud olan seqmentin heç bir əlamətini əhatə etməyən hər bir cəmiyyəti sadə adlandırmalıyıq. Beləliklə, düzgün cavab (a)-dır. b) “Sadə” sözündə hissələrin qeyri-mövcudluğu nəzərdə tutulur. Buna baxmayaraq, demək olar ki, özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə etməyən, hər bir cəmiyyəti sadə cəmiyyət adlandırmaq mümkündür; o nəinki yalnız hazırda yeganə seqmentə çatdırılmışdır, həmçinin ona qədər mövcud olan seqmentin heç bir əlamətini əhatə etmir. “Buna baxmayaraq” birləşdirici sözləri: “Sadə” sözündə hissələrin qeyri-mövcudluğu nəzərdə tutulursa, bu təqdirdə özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə etməyən cəmiyyəti sadə cəmiyyət adlandırmaq mümkündür və s. Bu cümlələr fikir baxımından bir-birinə uyğundur. Buna görə də onları əlaqələndirmək üçün “buna baxmayaraq” sözlərindən deyil, “buna görə də”, “beləliklə”, “müvafiq olaraq” sözlərindən istifadə etmək mümkündür. c) “Sadə” sözündə hissələrin qeyri-mövcudluğu nəzərdə tutulur. Buna baxmayaraq, demək olar ki, özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə edən, hər bir cəmiyyəti sadə cəmiyyət adlandırmaq mümkün deyildir; o nəinki yalnız hazırda bir neçə seqmentə çatdırılmışdır, həmçinin ona qədər mövcud olan seqmentin danılmaz əlamətlərini əhatə edir. Cavabın bu variantında da birinci cümlə ikinci cümlə ilə “buna baxmayaraq” sözləri ilə əlaqələndirilir. Bu göstərir ki, sonra söylənən fikir “sadə” sözünün izahına zidd olmalıdır. Lakin ikinci cümlədə ifadə olunan fikir bu izaha uyğundur: Sadə hissələrin qeyri-mövcudluğunda onun digər cəmiyyətləri yaxud seqmenti əhatə edən cəmiyyət yaxud adlandırılmasının qeyri-mümkün olduğu nəzərdə tutulur. Buna görə də bu iki cümlənin “buna baxmayaraq” sözləri ilə əlaqələndirilməsi düzgün deyildir. ç) “Sadə” sözündə hissələrin qeyri-mövcudluğu nəzərdə tutulur. Beləliklə, demək olar ki, özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə edən, hər bir cəmiyyəti sadə cəmiyyət adlandıra bilərik; o nəinki yalnız hazırda bir neçə seqmentə çatdırılmışdır, həmçinin ona qədər mövcud olan seqmentin danılmaz əlamətlərini əhatə edir. 21 Cavabın bu variantında birinci cümlə ikinci cümlə ilə “beləliklə” sözü ilə əlaqələndirildiyindən, ikinci cümlədə ifadə edilən fikir “sadə” sözünün izahına uyğun gəlməlidir. Başqa cəmiyyətləri yaxud seqmenti əhatə etməyən cəmiyyəti sadə adlandırmaq olar (yaxud lazımdır). İkinci cümlədə isə əks fikir söylənmişdir - özündən başqa sadə cəmiyyətləri əhatə edən, hazırda bir neçə seqmentə çatdırılmaqla yanaşı, həmçinin ona qədər mövcud olan seqmentin danılmaz əlamətlərini əhatə edən hər bir cəmiyyəti sadə adlandırmalıyıq. Cümlənin tamamlanması üçün ümumi tövsiyələr • Cümləni tamamlayarkən cavabın hər bir variantını yoxlayın və yalnız bundan sonra seçim edin; • Nəzərə alın ki, cümlədə hər xəttin əvəzinə cavabın bu və ya digər variantının ayrıca hissəsini yazmalısınız. Bu hissə bir yaxud bir neçə sözdən ibarət ola bilər; • Ehtimal olunan cavablardan hissələrini cümləyə daxil etməklə düzgün fikir alınan variant seçsəniz, tamamlanmış cümlənin məzmunu həqiqətə uyğun olmadıqda, yaxud siz onunla razılaşmadıqda da bu variantı düzgün cavab saymalısınız. Sərbəst iş üçün tapşırıqlar 1. ______ бяшяр тарихиндян дя мялумдур. ______ мядяни инкишаф барядя данышаркян щюкмян ______ халгын мядяни щяйатыны нязяря алмалыйыг. а) бир чох мядяниййятин мювъуд олмадыьы / буна эюря дя / бир чох фяргли б) йалныз бир конкрет мядяниййятин мювъуд олдуьу / буна бахмайараг / йалныз щяр щансы бир ъ) йалныз бир универсал мядяниййятин мювъуд олмадыьы / буна эюря дя / щяр щансы конкрет ч) бир чох мядяниййятин мювъуд олдуьу / буна бахмайараг / бир чох мцхтялиф 2. Чай гурунун мцхтялиф щиссясини бир-бириндян айырыр. Бундан даща чох онлары дяниз айырыр вя буна эюря дя суйу бюлцшдцрян амил саймаьа адят етмишик. ______ инсанлар цчцн ______ . Бюлцшдцрцъц анъаг ______ . Мясялян, Аралыг дянизи анъаг она эюря антик дцнйанын мяркязи ______ ки, ______ . а) анъаг / судан йахынлашдырыъы щеч ня йохдур / даьлыгдыр / олду / о дяниз иди б) анъаг / судан узаглашдырыъы щеч ня йохдур / даьлыгдыр / ола билмяди / о дяниз иди ъ) бунунла йанашы / гурудан йахынлашдырыъы щеч ня йохдур / судур / олду / бир чох адалары континентал Йунаныстанла бирляшдирди ч) бунунла йанашы / гуру кими узаглашдырыъы щеч ня йохдур / судур / ола билмяди / бир чох адалары континентал Йунаныстанла бирляшдирди 3. ______ бир чох инсанлар ейни тябии шяраитдя йашамалы олдугларындан, онларын мяняви алями ______ тясяввцря эюря бир-бири иля ______мянафе иля гидаланыр. ______ бир гайда олараг бир-биринин дахили аляминя нцфуз етмяйя ______ . а) чцнки / ейни / гощумлашыр, охшар / бу мяняви бирлик / зямин йарадыр б) буна бахмайараг ки, / фяргли / гаршы-гаршыйа дурур, бир-бириня зидд / бу мяняви гаршыдурма / имкан йарадыр ъ) буна бахмайараг ки, / ейни / гощумлашыр, охшар / бу мяняви бирлик / зямин йарадыр ч) чцнки / фяргли / гаршы-гаршыйа дурур, бир-бириня зидд / бу мяняви гаршыдурма / имкан вермир 4. ______ , буну ______ бизим цчцн ваъиб дейилдир. Бу эцн ______ , мараглысы мящз одур ки, ______ бу гядяр илщама неъя малик идиляр. а) шаирляр илщамын мювъудлуьуна инанырдылар йа йох / мцяййян етмяк / гаршымызда илщамын мювъуд олуб-олмамасы мясяляси дурмадыьы щалда / тамамиля реал варлыглар б) илщам йарадыъылыьа сябяб олур йа йох / мцзакиря етмяк / гаршымызда онларын инъясянятдя тяйинаты мясяляси дурур / мювъуд олмайан варлыглар ъ) илщам йарадыъылыьа сябяб олур йа йох / мцяййян етмяк / гаршымызда артыг онларын инъясянятдя тяйинаты мясяляси дурмур / тамамиля реал варлыглар ч) илщам мювъуддур йа йох / мцзакиря етмяк / онларын мювъуд олмадыьыны билдийимиз щалда / мювъуд олмайан варлыглар Yüklə 7,26 Kb. Dostları ilə paylaş:
|