Microsoft Word ++++Secki huququ\3005. doc
Yüklə 2,88 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Seçki və maariflənmiş cəmiyyətlər
- Öz hüquqlarını dərindən dərk edən və dövlətin qəbul etdiyi hüquq normaları ilə yaxından bələd olan və kifayət qədər
150 gəlir və proseslərin sonu olaraq çoxluq bütövlüyü meydana gətirir. Yeni bütövlük və yeni rəhbər şəxs seçki proseslərinə yeni istiqamtləri vermiş olur. Seçkilər üçün əlverişli şəraitin yaradılması seçkilərin şəffaf keçirilməsi insan hüquqlarının azad və sərbəst şəkildə reallaşmasının əsaslarını təşkil edir. Seçkilərin keçirilməsi bir demokratiya prosesidir ki, bunun da sayəsində hakimiyyət formalaşır və dövlətin və onun hakimiyyətinin rəhbərləri müəyyən olunur. Seçki özü hakimiyyət və vətəndaşlar arasında bir məsuliyyət vasitəsidir. Çünki hakimiyyətin özünü elə vətəndaşların özləri bir tərəf kimi formalaşdırırlar. Seçki hakimiyyətlə vətəndaşlar arasında asılılığı artırır, məsuliyyət və öhdəliyi böyüdür. Seçki hakimiyyəti vətəndaşlardan asılı vəziyyətə salır və onların vətəndaşlar üçün xidmət etməsinin ə saslarını yaradır və öhdəlikləri üzərə çıxarır. Vətəndaşın siyasi arzusu və istəyi əsasən seçkilərdə reallaşmış olur. Seçkilərin keçirilməsi üçün resursların əldə olunması başlıca olaraq seçki şə raitinin yaradılması; seçki qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi və seçki qaydalarının müəyyən olunmasından ibarətdir. Seçki həm də bir təbliğat vasitəsi olduğundan bu prosesin keçirilməsi üçün müəyyən təşviqat və təbliğat şəraitinin yaradılması vacib amilə və ünsürə çevrilir. Seçkilər üçün təbliğat və təşviqat şəraitinin yaradılması seçicillər və seçilənlər üçün lazımi materialların ə ldə olunmasından ibarətdir. Seçki prosesləri üçün resursların əldə olunması zamana (burda zamanı və onun yaxınlaşmasını əslində əldə olunan resursların bolluğu meydana gətirir) və maddi imkanlara da bağlıdır. Zamanın özünü də maddi-material resurslar müəyyən etmiş olur. Maddi-material resursların yüksək səviyyədə əldə olunması və bol resurslar inkişafı meydana gətirmiş olur. İ nkişaf etmiş cəmiyyətlərdə seçkilər daha da yüksək səviyyədə həyata keçirilmiş olur. Seçki prosesi özü elə gələcək zaman 151 üçün hüquqların təmin olunmasının əsaslarını meydana gətirmiş olur. Seçkilərin həyata keçirilməsi və nailiyyətlərin, yüksək nailiyyətlərin əldə olunması həm də maariflənmə ilə, yəni düşüncələrin real prosesləri aşkarlamasının səviyyəsi ilə sıx bağlıdır. Maariflənmə proseslərin gedişatında “özünüdərk”i üzərə çıxarır. Seçki və maariflənmiş cəmiyyətlər Seçki prosesləri insanların daxili azadlıqlarının reallıqda ifadəsini əks etdirən proseslərdir. Bu proseslər insanların dövlət haqqında ali düşüncələrinin reallaşmasından meydana gəlir. Seçki prosesləri cəmiyyətlərin maariflənməsinin əsaslarını yaradır. Bu maariflənmə də özünüdərklə, hüquqları dərk etməklə vəhdət təşkil edir və daxili baxımdan eyni məzmuna çevrilir. İnsanlar içərisində, onların təfəkküründə özündərk məsələsini meydana gətirir. Yüksək səviyyədə özünüdərk həm də yüksək səviyyədə seçkilərin keçirilməsinin əsaslarını meydana gətirmiş olur. Çünki dövlət elə özünüdərkin yüksək məhsuludur ki, bu da nizamlamanın və inkişafa məruz qalmanın əsasıdır. Seçkilərin sabit şəraitdə keçirilməsi cəmiyyət və dövlətdaxili sabitliyə əsaslanır. Seçkilərin keçirilməsi və ardıcıl qaydada sistemləşməsi təbii ki, mexanizmləri təkmilləşdirir. Mexanizmlərin təkmilləşməsi isə qaydaların yaranmasının ə saslarını üzərə çıxarır. Seçkilərin keçirilməsinin yüksək mərhələsi və səviyyəsi təbii ki, resurs zənginliyinə bağlı olur. Maddi cəhətdən kasıb yaşayan cəmiyyətlərdə insan hüquqları sərbəst və azad olmadığından seçkilərin şəffaf keçirilməsi də qeyri-mümkün bir hala çevrilir. Seçki prosesləri insan hüquqlarının cəm halda təcəssümünü özündə ehtiva edir. Bu baxımdan da universal bir proses olaraq əhəmiyyət kəsb edir. 152 Universal qaydada bərbarləşdirici olduğuna görə seçki hüquqları sistemləşdirici, tarazlayıcı bir hüquqa çevrilir. Seçki prosesləri universallaşdırıcı və yekunlaşdırıcı, buna görə də yüksəyə doğru aparıcı hüquq kimi böyük önəm kəsb edir. Seçki prosesləri cəmiyyətdə vətəndaş hüquqlarının bütövləşməsini və vəzifə və səlahiyyətlərin bölgüsünü meydana gətirir. Seçki prosesləri universal hüquqların və vəzifə bərabərliyinin əsaslarını yaratmış olur. Öz hüquqlarını dərindən dərk edən və dövlətin qəbul etdiyi hüquq normaları ilə yaxından bələd olan və kifayət qədər məlumata sahib olan şəxslər (vətəndaşlar) maariflənmiş vətəndaşlar hesab oluna bilirlər. Maariflənmə həm də çoxlu sayda faktlar, biliklər üzərində dərketməni təmin etməkdən ibarətdir. Seçki prosesləri də vətəndaşlara öz hüquqlarını dərindən dərk etməyə imkan verən əsas üsul və vasitələr kimi də əhəmiyyət kəsb edir. Seçki prosesləri və bu proseslərdə aktiv iştirakın əsasları insanların ali hüquqlarının dərk olunmasının əsaslarını meydana gətirimiş olur. Cəmiyyətdə olan resurslar da seçki proseslərinin yüksək səviyyədə təşkil olunması üçün şəraitin yaranmasında mühüm rol oynayır. Maariflənmiş cəmiyyətlər üçün seçki təkmil dövlət sisteminin təşkil olunmasında faydalı bir ünsür rolunu oynayır. Seçki proseslərinin mərhələli keçirilməsi aşağı mərhələdə dövlətin idarəçiliyinə can atan şəxslərin yetişməsində böyük rol oynayır. Yəni, seçkilər gələcək inkişaf üçün müəyyən bir stimulverici əhəmiyyətə malik olur. Seçkilər dövlətin siyasi sistemində komanda şəkilində iştirakın əsaslarını yaratmış olur. Cəmiyyətdəki müəyyən siyasi qrupların yaranmasının ə saslarını təşkil edir. Bu da özlüyündə maraqların qruplaş- masını və cəmləşməsini yaradır. Maraqların cəmləşməsi enerji potensialını ortaya çıxarır və dövlətin iadərçiliyndə güclü tərəfin ortaya çıxması üçün şəraiti yaradır. Maariflənmiş cəmiyyətlər daima bütün prosesləri digər cəmiyyətlərə nisbətən Yüklə 2,88 Kb. Dostları ilə paylaş:
|