“Synergy Group” MMC
31 dekabr 2015-ci il tarixinә Konsolidasiya Edilmiş Maliyyә Hesabatları üzrә Qeydlәr
(Başqa cür qeyd olunmadığı tәqdirdә, mәblәğlәr Azәrbaycan Manatı ilә ifadә edilir)
16
3
Әsas Uçot Siyasәtlәrinin Qısa Xülasәsi (davamı)
Bütün digәr komissiya gәlirlәri vә sair gәlirlәr adәtәn tamamlanma dәrәcәsindәn asılı olaraq hesablama
metodu ilә qeydә alınır. Tamamlanma dәrәcәsi faktiki göstәrilmiş xidmәtlәrin ümumi göstәrilmәli olan
xidmәtlәrә nisbәti kimi müәyyәn edilir.
Faiz gәlirlәri effektiv faiz metodundan istifadә etmәklә maliyyәlәşdirmә zamanı proporsional qaydada
tanınır
Tikinti müqavilәlәri. Tikinti müqavilәlәri üzrә gәlirlәr müqavilә üzrә tәxmin edilәn ümumi xәrclәr ilә
müqayisәdә bu günә qәdәr çәkilmiş müqavilә xәrclәrinә әsasәn işlәrin faiz etibarı ilә tamamlanma
metoduna uyğun olaraq uçota alınır. Müqavilә üzrә görülәn işlәrdә kәnarlaşmalar, iddialar vә
hәvәslәndirici ödәnişlәr sifarişçinin bu kәnarlaşmaları tәsdiq edәcәyi vә gәlirin mәblәğini etibarlı şәkildә
qiymәtlәndirә bilәcәyi tәqdirdә müqavilә üzrә gәlirin mәblәğinә daxil edilir. Tikinti müqavilәsinin nәticәsi
etibarlı şәkildә qiymәtlәndirilә bilmәdikdә, müqavilә üzrә gәlir yalnız müqavilә ilә bağlı xәrclәrin әvәzinin
ödәnilәcәyi ehtimal olunduğu hәcmdә tanınır. Müqavilә ilә bağlı mәsrәflәr xәrc çәkildiyi zaman tanınır.
Müqavilә üzrә ümumi mәsrәflәrin müqavilә üzrә ümumi gәlirlәrdәn artıq olması ehtimal olunduqda,
ehtimal olunan zәrәr dәrhal xәrc kimi tanınır.
Әvәzlәşdirmә. Maliyyә aktiv vә öhdәliklәrinin әvәzlәşdirilmәsi vә xalis mәblәğin maliyyә vәziyyәti
haqqında hesabata daxil edilmәsi, qeydә alınmış mәblәğlәrin әvәzlәşdirilmәsi üçün qanunvericiliklә
müәyyәn edilmiş hüquq, elәcә dә әvәzlәşdirmәni aparmaq vә ya eyni zamanda aktivi realizasiya
edәrәk öhdәliyi ödәmәk niyyәti mövcud olduğu hallarda hәyata keçirilә bilәr.
İşçilәrә ödәnişlәr. Әmәk haqları, Azәrbaycan Respublikası Dövlәt Sosial Müdafiә Fonduna ödәnişlәr,
mәzuniyyәt vә xәstәlik vәrәqәlәri üzrә illik ödәnişlәr, mükafatlar vә pul şәklindә olmayan imtiyazlar
(mәs, sәhiyyә xidmәtlәri vә uşaq bağçaları) Qrupun işçilәri tәrәfindәn müvafiq xidmәtlәrin göstәrildiyi
ildә hesablanır.
Konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarının tәsdiqlәnmәsindәn sonra onlara dәyişikliyin
edilmәsi. Dәrc olunduqdan sonra hazırkı konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarına edilmiş hәr hansı
dәyişiklik Qrupun sәhmdarları vә rәhbәrliyi tәrәfindәn tәsdiqlәnmәlidir.
4
Uçot Siyasәtinin Tәtbiqi Zamanı Әhәmiyyәtli Ehtimallar vә Mülahizәlәr
Qrup növbәti maliyyә ili әrzindә konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarında uçota alınan mәblәğlәrә
vә aktiv vә öhdәliklәrin balans dәyәrinә tәsir göstәrәn ehtimallar vә mülahizәlәr irәli sürür. Hәmin
ehtimallar vә mülahizәlәr müntәzәm olaraq rәhbәrliyin tәcrübәsinә vә digәr amillәrә, hәmçinin
rәhbәrliyin fikrincә mövcud şәraitә uyğun olaraq әsaslandırılmış gәlәcәk hadisәlәr üzrә tәxminlәrә
әsasәn tәhlil edilir. Uçot siyasәtinin tәtbiqi zamanı rәhbәrlik, hәmçinin peşәkar ehtimallar vә tәxminlәr
irәli sürür. Konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarında әks etdirilәn mәblәğlәrә daha çox tәsir
göstәrәn peşәkar mülahizәlәr vә növbәti maliyyә ili әrzindә aktiv vә öhdәliklәrin balans dәyәrinә
әhәmiyyәtli düzәlişlәrin edilmәsinә sәbәb olan tәxminlәrә aşağıdakılar daxildir:
Fәaliyyәtin fasilәsizliyi. Rәhbәrlik hazırkı konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarını fasilәsiz
fәaliyyәt prinsipinә әsasәn hazırlamışdır. Belә bir mülahizә irәli sürәrkәn rәhbәrlik Qrupun maliyyә
vәziyyәtini, cari planlarını, әmәliyyatların gәlirliliyini vә maliyyә resurslarından istifadәni nәzәrә almışdır.
Qrup 2010-cu ildә tәsis edilmiş vә hәmin ildә fәaliyyәtә başlamışdır vә 31 dekabr 2015-ci vә 2014-cü il
tarixlәrindә tamamlanan illәr üzrә Qrupun zәrәrlәri müvafiq olaraq 75,737,769 AZN vә 66,544,212 AZN
tәşkil etmişdir. Bundan әlavә, 31 dekabr 2015-ci vә 2014-cü il il tarixlәrindә tamamlanan illәr üzrә
Qrupun әmәliyyat fәaliyyәti üzrә mәnfi nağd pul axını müvafiq olaraq 127,538,000 AZN vә 19,946,813
AZN olmuşdur. 31 dekabr 2015-ci vә 2014-cü il tarixlәrinә Qrupun yığılmış zәrәri müvafiq olaraq
99,985,760 AZN vә 69,522,835 AZN tәşkil etmişdir.
Qrupun fәaliyyәti әsasәn Baş Müәssisәnin sәhmdarları vә nәzarәt olunmayan iştirak payı tәrәfindәn
ayrılmış maliyyә vәsaitlәri vә banklardan cәlb edilmiş kreditlәr hesabına maliyyәlәşir. 31 dekabr 2015-
ci il tarixinә qeyd olunan tәrәflәrin ayırdığı vәsaitlәr müvafiq olaraq 298,750,846 AZN vә 105,632,811
AZN (2014: müvafiq olaraq 74,494,817 AZN vә 139,600,580 AZN) tәşkil etmişdir. Qrupun fәaliyyәtinin
fasilәsizliyi sәhmdarların Qrupun әmәliyyat vә investisiya fәaliyyәtini davamlı maliyyәlәşdirmәk
istәyindәn әhәmiyyәtli dәrәcәdә asılıdır. Qrupun sәhmdarları hesabat tarixindәn sonrakı dövr әrzindә
Qrupa 71,736,832 AZN mәblәğindә maliyyә vәsaiti ayırmışdır. Rәhbәrlik, hәmçinin Qrupun fәaliyyәtinin
fasilәsizliyini tәmin etmәk üçün sәhmdarlar tәrәfindәn davamlı maliyyәlәşdirmәnin hәyata keçirilәcәyini
proqnozlaşdırır.
“Synergy Group” MMC
31 dekabr 2015-ci il tarixinә Konsolidasiya Edilmiş Maliyyә Hesabatları üzrә Qeydlәr
(Başqa cür qeyd olunmadığı tәqdirdә, mәblәğlәr Azәrbaycan Manatı ilә ifadә edilir)
17
4
Uçot Siyasәtinin Tәtbiqi Zamanı Әhәmiyyәtli Ehtimallar vә Mülahizәlәr (davamı)
Törәmә müәssisәlәr. Qrup tam konsolidasiya edilmiş törәmә müәssisәsi olan “AAC” MMC-dә 50%-
dәn az sәsvermә hüquqlu sәhmlәrә sahibdir. Bununla belә, Qrup digәr sәhmdarlarla müqavilә
razılaşmasına әsasәn hәmin törәmә müәssisәnin maliyyә-tәsәrrüfat fәaliyyәti ilә bağlı mәsәlәlәrә dair
qәrar vermәk sәlahiyyәtinә malikdir.
Tәxirә salınmış mәnfәәt vergisi aktivinin tanınması. Tәxirә salınmış tanınan xalis vergi aktivi vergi
tutulan gәlirlәrdәn gәlәcәk çıxılmalar vasitәsilә әldә oluna bilәn mәnfәәt vergisi mәblәğlәrindәn
ibarәtdir vә maliyyә vәziyyәti haqqında hesabatda qeydә alınır. Tәxirә salınmış mәnfәәt vergisi aktivi
müvafiq vergi faydasının realizasiya oluna bilәcәyi ehtimalını nәzәrә alaraq tanınır. Gәlәcәkdә әldә
edilmәsi ehtimal olunan vergi tutulan gәlirlәr vә vergi faydaları rәhbәrlik tәrәfindәn hazırlanmış
ortamüddәtli biznes planına vә onun gәlәcәk proqnozlaşdırma nәticәlәrinә әsasәn müәyyәn edilir.
Biznes planı rәhbәrliyin tәtbiq olunan şәraitә münasib olan gözlәntilәrinә әsaslanır.
Әlaqәli tәrәflәrlә әmәliyyatların ilkin uçotu. Qrup öz fәaliyyәti gedişindә әlaqәli tәrәflәrlә әmәliyyatlar
aparır. 39 saylı BMS-ә uyğun olaraq maliyyә alәtlәri ilkin olaraq әdalәtli dәyәrdә uçota alınmalıdır.
Lakin, hәmin әmәliyyatların bazar vә ya qeyri-bazar faiz dәrәcәlәrindә hәyata keçirilmәsini müәyyәn
etmәk mәqsәdilә bu cür әmәliyyatlar üçün aktiv bazar mövcud olmadıqda peşәkar mülahizәlәrdәn
istifadә etmәk lazım gәlir. Mülahizәlәrin irәli sürülmәsinin әsasını әlaqәli olmayan tәrәflәrlә analoji
әmәliyyatların qiymәtinin müәyyәn edilmәsi vә effektiv faiz dәrәcәsinin tәhlili tәşkil edir. Әlaqәli
tәrәflәrlә әmәliyyatların şәrtlәri haqqında mәlumat 7-ci Qeyddә açıqlanır.
Әsas vәsaitlәrin faydalı istifadә müddәti. Әsas vәsaitlәrin faydalı istifadә müddәtinin müәyyәn
edilmәsi oxşar aktivlәr ilә bağlı mövcud tәcrübәyә әsasәn peşәkar mülahizәlәr tәtbiq etmәklә
aparılmışdır. Belә aktivlәrlә bağlı gәlәcәk iqtisadi faydalar әsasәn onların istifadәsi nәticәsindә әldә
edilәcәkdir. Lakin avadanlığın texniki vә kommersiya baxımından köhnәlmәsi vә aşınması kimi digәr
amillәr bu aktivlәrlә bağlı iqtisadi faydaların azaldılmasına gәtirib çıxarır. Rәhbәrlik aktivlәrin cari texniki
vәziyyәtini vә bu aktivlәrin Qrupa iqtisadi fayda gәtirәcәyi tәxmin edilәn dövrü nәzәrә alaraq, әsas
vәsaitlәrin qalan faydalı istifadә müddәtini müәyyәn edir. Bu zaman aşağıdakı әsas amillәr nәzәrә
alınır: (a) aktivlәrin gözlәnilәn istifadә müddәti; (b) istismar göstәricilәri vә texniki xidmәt qaydalarından
asılı olan gözlәnilәn fiziki köhnәlmә vә aşınma; vә (c) bazar şәrtlәrindәki dәyişikliklәr nәticәsindә
avadanlığın texnoloji vә kommersiya baxımından köhnәlmәsi vә aşınması.
Tәxmin edilәn faydalı istifadә müddәti rәhbәrliyin tәxminlәrindәn 10% fәrqlәnsәydi, 31 dekabr 2015-ci
il tarixindә tamamlanan il üzrә amortizasiyanın tәsiri 652,449 AZN çox/az olardı (2014: 729,664 AZN
çox/az olardı).
Tikinti müqavilәlәrinin faiz etibarı ilә tamamlanmasının qiymәtlәndirilmәsi. Tikinti layihәsinin faiz
etibarı ilә tamamlanması adәtәn hesabat tarixindә yerinә yetirilmiş işlәr üçün çәkilmiş mәsrәflәrlә layihә
üzrә tәxmin edilmiş ümumi xәrclәrin nisbәti ilә müәyyәn edilir. Çәkilmiş mәsrәflәrin mәblәği vә layihә
üzrә tәxmin edilmiş ümumi xәrclәr Qrupun keçmiş tәcrübәsi vә iqtisadiyyatın ümumi tendensiyalarını
nәzәrә alaraq, Qrupun texniki departamenti tәrәfindәn ayrıca tikinti müqavilәsinә әsasәn müәyyәn
edilir
.
Debitor borclarının dәyәrsizlәşmәsi üzrә ehtiyatlar. Debitor borcları üzrә әlavә pul vәsaitlәrinin
bәrpası gözlәnilmәdikdә, debitor borcları müvafiq ehtiyatlara silinir. Dәyәrsizlәşmә üzrә zәrәrlәrә qarşı
qiymәtlәndirilәn debitor borcları üzrә pul vәsaitlәrinin gәlәcәk hәrәkәti hәmin aktivlәrin müqavilә üzrә
pul vәsaitlәrinin hәrәkәtinә, rәhbәrliyin keçmişdә baş vermiş zәrәr halları nәticәsindә vaxtı keçәcәk
mәblәğlәrin hәcmi ilә münasibәtdә tәcrübәsinә vә vaxtı keçmiş mәblәğlәrin geri ödәnilmәsinә әsasәn
tәxmin edilir. Keçmiş dövrlәrә tәsir göstәrmәyәn cari şәraitin tәsirini әks etdirmәk vә cari dövrdә
mövcud olmayan keçmiş şәraitin tәsirini aradan qaldırmaq mәqsәdilә әvvәlki tәcrübә müşahidә edilә
bilәn cari mәlumatlara әsasәn tәnzimlәnir.
Kreditlәr vә avansların dәyәrsizlәşmәsi üzrә zәrәrlәr. Qrup müntәzәm olaraq kredit portfeli üzrә
dәyәrsizlәşmәnin mövcudluğunu müәyyәn etmәk üçün onu tәhlil edir. Dәyәrsizlәşmә üzrә zәrәrin il
üzrә mәnfәәt vә zәrәrdә әks etdirilmәsini müәyyәn edәrkәn, Qrup kredit portfelindә konkret bir kreditin
dәyәrindә azalmanın müşahidә edilmәsindәn әvvәl kredit portfeli üzrә pul vәsaitlәrinin tәxmin edilәn
hәrәkәtindә ölçülә bilәn azalmanı әks etdirәn nәzәrә çarpan әlamәtlәrin mövcudluğunu müәyyәn
etmәk üçün peşәkar mülahizәlәr irәli sürür.