Microsoft Word tagiyeva mehin doc
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Üçüncü üsul
- Dördüncü üsul
- 3.3 Az ərbaycanın XT Ə-nin t ənziml ənm əsin ə regional iqtisadi inteqrasiyanın t əsiri.
- (Gürcüstan, Ukrayna, Az ərbaycan, Moldova), 1993
65 növbəti mərhələ 1994-cü ildə başlamışdır. Bu mərhələdə hökumət xarici ticarətə aid bütün məsələləri əhatə edən daha ətraflı qaydaları təqdim etməyə çalışırdı. Müasir tələblərə cavab verən qanunvericilik bazasının formalaşdırılması Azərbaycanın ÜTT-yə üzv olmasının vacib üstünlüklərindən biridir. Xidmətlərin göstərilməsinin birinci üsulu - ÜTT-nin üzvü olan ölkə ə razisindən ÜTT-nin digər üzv ölkəsinin ərazisinə xidmət göstərilməsidir. kinci üsul - ÜTT üzv ölkəsinin bu və ya digər xidməti istehlak etmək məqsədilə xidmətin göstərildiyi digər ÜTT üzv ölkəsinə getməsidir. Üçüncü üsul - ÜTT-nin üzvü olan hər hansı bir ölkənin hüquqi və fiziki şə xsinin xidmət göstərmək məqsədilə ÜTT-nin digər üzv ölkəsinin ərazisində “kommersiya iştirakı”dır. Dördüncü üsul - ÜTT-nin üzvü olan ölkənin vətəndaşı olan fiziki şəxsin ÜTT-nin digər üzv ölkəsinin ərazisinə daxil olmaqla orada xidmət göstərməsidir. Bu üsul həm də “fiziki şəxslərin hərəkəti” adlanır. ÜTT-yə üzv olan ölkələr bütün xidmət sahələrində Ən Əlverişli Rejimin təmin edilməsinə zəmanət verirlər və müvafiq öhdəliklər götürürlər. Bu o deməkdir ki, ÜTT-nin bütün üzvlərinə eyni ticarət rejimi tətbiq edilməli və heç bir ölkənin diskriminasiyasına yol verilməməlidir. Azərbaycanın ÜTT-yə üzv olması prosesində xidmətlər üzrə əsas taktiki vəzifə ənənəvi, eləcə də yeni yaranmış və hələ də kifayət qədər inkişaf etməmiş vacib xidmət sahələrinin liberallaşdırılması ilə bağlı öhdəliklərin həmin xidmət sahələrinin mövcud inkişaf səviyyəsi ilə əlaqələndirilməsinə nail olmaqdır. Azərbaycanın xidmətlərə dair öz üzərinə götürəcəyi öhdəliklərlə bağlı ilkin təkliflərin hazırlanması prosesində qarşıya iki əsas məqsəd qoyulmuşdu: Birinci məqsəd-milli xidmətlər bazarında normal rəqabət mühitinin yaradılması və xidmətlər sahəsinə xarici investisiyaların cəlb edilməsi üçün əlverişli şəraitin yaradılmasından ibarətdir. kinci məqsəd-xarici rəqiblərlə müqayisədə hələ şox zəif olan, onlarla rəqabət aparmağa hələ hazır olmayan və eyni zamanda ölkənin gələcək inkişafı
66 baxımından vacib əhəmiyyət kəsb edən xidmət sahələrinin zəruri müdafiəsinin təmin edilməsi ilə bağlıdır. ÜTT üzvləri Azərbaycanın milli xidmətlər bazarında bir sira konkret xidmət sahələrinə, o cümlədən bank və sığorta, telekommunikasiya və paylaşdırıcı xidmətlərə xüsusi maraq göstərirlər. Bank xidmətləri sahəsində mövcud olan milli rejim bu gün xarici bankların və onların filiallarının Azərbaycanda bank xidmətləri göstərməsi üçün zəruri şəraiti təmin edir. Azərbaycanın sığorta xidmətləri sahəsində öz üzərinə götürmək istədiyi öhdəliklər milli xidmətlər bazarının daha da liberallaşdırılmasına yönəldilmişdir. Lakin buna baxmayaraq bu gün xaricilərin Azərbaycanın milli sığorta bazarında fəaliyyəti ilə bağlı mövcud olan bütün məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması qəbul edilməzdir. Aktual olan əsas məsələlərdən biri də qanunvericiliyin təkmilləşdirməsi planıdır. Burada Azərbaycan üçün əsas məsələ milli qanunvericiliyin planda (AR Prezidentinin 2 avqust 2006-cı il Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş Tədbirlər Planı) götürülmüş öhdəliklər üzrə ÜTT qaydalarına uyğunlaşdırılmasıdır. Azərbaycan tərəfi artıq bu öhdəlikləri əks edən sənədi ÜTT Katibliyinə təqdim etmişdir. Hazırda çoxtərəfli danışıqlarda üzv ölkələrin narahatlığı qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi istiqamətində görülən işlərdə ləngimə ilə bağlıdır. Üzv ölkələr Azərbaycandan yeni qanunvericilik aktlarının qəbulu prosesinin sürətləndirilməsini istəyirlər. Beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın mövqeyinin möhkəmləndirilməsi və imicinin yüksəldilməsi, Azərbaycan mənşəli malların və xidmətlərin dünya bazarına maneəsiz çıxarılmasının təmin olunması, ölkəmizin ixrac potensialının gücləndirilməsi və ümumiyyətlə ixracın strukturunun təkmilləşdirilməsi, beynəlxalq ticarətdə ölkəmizin mənafelərinin qorunması, xarici tərəf müqabilləri ilə eyni şərtlərlə ticarət əlaqələrinin qurulması, milli istehsalın inkişaf etdirilməsi üçün əlavə stimulların yaradılması, sağlam rəqabət şəraitində ölkədə istehsal olunan məhsulların keyfiyyətinin artırılması baxımından Azərbaycanın ÜTT-yə qəbul olunması mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
67 qtisadi həyatın beynəlmiləlləşməsi, Azərbaycanın ağır şərtlər altında gedən müasir dünya ilə inteqrasiyasının bütün istiqamətləri yeni imkanlar yaratmaqla yanaşı, yeni problemlər, bəzən də təhlükələr yaratmaqdadır. Bu imkanlardan səmərəli istifadə edilməsi, mövcud problem və təhlükələrin vaxtında aşkara çıxarılıb öyrənilməsi bu gün Azərbaycan üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdəndir.
inteqrasiyanın təsiri.
Azərbaycanın xarici iqtisadi strategiyasının ə sas prioritet istiqamətlərindən biri onun müasir dünya təsərrüfat proseslərinə aktiv şəkildə qoşulması, qlobal geoiqtisadi məkanda baş verən yeni meyllərə adekvat şəkildə reaksiya verməkdən ibarətdir. Azərbaycanın regional inteqrasiya birliklərində iştirakı barədə ümumi məlumatı Şə kil 3.2-də görmək olar. Şə kil 3.2. Azərbaycan regional inteqrasiya birlikləri sistemində
Azərbaycan Müstəqil Dövlətlər Birliyi, 1993 Qara Dəniz qtisadi Ə
Təşkilatı, 1993 qtisadi Ə
Təşkilatı, 1992 Avropa Birliyi (əməkdaşlıq və partnyoqrluq səviyyəsində), 1993 GUAM (Gürcüstan, Ukrayna, Azərbaycan, Moldova), 1993 Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|