25
C. M A T E R Y A L VE M E T O D
Bilgilendirilmiş hasta onamı ile Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi, Ortopedi ve Travmatoloji
Kliniklerinde, acil ya da elektif, tek taraflı el, ön kol veya kol cerrahisi uygulanacak ASA I-II-
III grubu, 18-65 yaş arası ve vücut ağırlığı 50-100 kg arası 40 olgu çalışmaya dahil edildi.
Çalışmaya alınan olgular rasgele 20 kişilik 2 gruba ayrıldı. Grup L+SF (levobupivakain+
serum fizyolojik grubu) 30 ml (% 0,5; 5mg/ml) levobupivakain ve 1 ml SF , Grup L+F
(levobupivakain+ fentanil grubu) 30 ml (% 0.5; 5mg/ml) levobupivakain ve 1ml (50 mcg)
fentanil supraklavikuler blokaj yöntemi kullanılarak uygulandı.
Olguların çalışma dışı bırakılma kriterleri:
1-
Fizik durumu ASA III’ün üstündeki hastalar
2-
<18 yaş ve >65 yaş olan
hastalar
3-
<50 kg ve >100
kg olan hastalar
4-
Hipotansif hastalar ( sistolik basıncı 100 mmHg altında olanlar )
5-
Antitrombolitik tedavi alan ve koagülasyon parametreleri bozuk olan
hastalar
6-
Girişim yerinde enfeksiyonu olan, o bölgeden cerrahi girişim uygulanmış
ve anatomik deformasyonu olan hastalar
7-
Nörolojik hastalığı bulunan, kooperasyon kurulamayan ve periferik sinir
hastalığı olan hastalar
8-
Psikiyatrik tedavi gören ve görmekte olan hastalar
9-
Alkol ve/veya madde bağımlısı olduğu bilinen hastalar
10-
Lokal anestezik ilaçlara karşı allerjisi bilinen hastalar
11-
Girişim yapılması planlanan bölgenin ters tarafında, diafragma paralizisi
ve/veya pnömotoraksı olan hastalar
12-
Nefes darlığı bulunan ve akciğer kapasitesinin solunum fonksiyon testleri
ile yetersiz olduğu teşhis edilmiş hastalar.
Tüm hastalara işlem ile ilgili ayrıntılı bilgiler verildi, varsa soruları açıklıkla cevaplandı ve
yazılı onamları alındı. Hastalar ameliyathane içerisinde bulunan rejiyonal anestezi uygulama
bölümüne operasyondan yaklaşık 1-2 saat öncesinde alındı. Hastaların sistolik arter basınçları
(SAB), diyastolik arter basınçları (DAB), ortalama arter basınçları (OAB), kalp atım hızları
26
(KAH) ve periferik oksijen satürasyonları (SpO
2
) monitörize edildi. Uygulama öncesi tüm
değerler ölçülerek kaydedildi.
Hastalara damar içi kanül (20 G) ile ameliyat olmayacak el sırtından periferik damar yolu
açılıp kristalloid solüsyonu ( %0.9 izotonik) verildi. Uygulama hızı 1.5 ml/kg/saat olarak
belirlendi.
Premedikasyon amacıyla tüm hastalara; standart 0,3 mg/kg intravenöz midazolam
supraklaviküler bloktan 5 dk önce uygulandı.
Hastalar supin pozisyonunda olacak şekilde yatırıldı. Blok uygulanacak kol adduksiyonda,
ön kol 90 derece fleksiyonda ve el avuç içi hastanın göbeğine temas edecek şekilde ya da her
iki kol yan tarafta olacak şekilde pozisyon verildi. Hastanın başı blok uygulanacak yerin aksi
yönüne çevrildi. Boyun kaslarını gergin hale getirmek için baş 30
o
yukarı kaldırıldı. Periferik
blok uygulanacak ekstremitenin klavikulasının orta noktasının hemen üst kısmı, subklavyen
arter, eksternal juguler ven ve SKM kasın lateral başının dış kısmı belirlenerek blok noktası
saptandı. Blok yapılacak kolun deltoid kasının üzerine bir adet elektrod yapıştırıldı.
Blok uygulanacak bölgenin cilt temizliği povidon iyot ile yapılıp, 1-2 ml %2’lik lidokain
ile lokal anestezi uygulandı.
Sinir stimülatörü olarak Stimupleks HNS 12
®
( Pajunk, Germany ) ve iğne olarak pleksus
anestezisi için yapılmış özel iğne Stimupleks A
®
( B. Braun Melsungen AG, Japan ) 22G,
50 mm kullanıldı . Sinir stimülatörünün katot kutbu iğnenin iletken ucuna, anot kutbu deltoid
kasa yapıştırılan elektroda bağlandı. Stimülatör başlangıçta 1.0 mA, 2Hz, 0.1 mS
parametrelere ayarlandı. İşaretlenen girişim noktasından, lokal anestezi yapılmış yerden iğne
kaudale, hafif mediyale ve hafif sırta doğru yavaş yavaş ilerletildi.
Cilt, cilt altı geçilerek brakiyal pleksusu oluşturan sinirlerin (n.mediyanus, n.ulnaris,
n.radiyalis, n.muskulokutaneus) inerve ettiği kasların seğirme hareketleri arandı. Sinirlerden
birine ait seğirme cevabı alındı ve akım 0.4 mA’e düşürülerek seğirmenin devam etmesi
halinde, aspirasyon testinden sonra, her 5ml’ de bir aspirasyonu tekrar ederek lokal anestezik
verildi. N.mediyanus, n.ulnaris, n.radiyalis, n.muskulokutaneus sinirlerinden en az iki tanesi
bulunarak, her birine eşit oranda ( 10’ar ml ya da 15’er ml ) lokal anestezik verildi. Sinirlerin
uyarılmasına bağlı hareketler Şekil 3’te gösterilmiştir.
27
Şekil 5: Supraklaviküler Blok Uygulama Esnasında Sinirlerin Uyarılmasına Bağlı
Hareketler
[53]
Uygulama yapıldıktan 5 dakika sonra operasyon bölgesi 5 dakikalık aralıklarla “pin-prick”
testi (toplu iğne başı batırma testi) ile kontrol edilmeye başlandı. Anestezinin duyusal blok
kalitesi “pin-prick” ve dokunma testi ile, motor blok kalitesi ise modifiye Bromage skalası ile
değerlendirilerek kaydedildi. (Tablo 4-5)
[54]
Tablo 4: Duyusal blok değerlendirme skalası
Sensoryel Blok Başlama Zamanı ( “Pin-prick” Testi Pozitifleşince )
0 Duyu
kaybı yok
1
“Pin-prik” testi kaybı
2
Dokunma testi kaybı
A: Radiyal
B: Mediyan
C: Ulnar
D: Muskulokütanöz
A
A
B
B
C
C
D
D