Microsoft Word tezson[2]. doc

 
65
2.Özellikleri 
 
Bozkır  kavimleri  içerisinde  önemli  bir  yere  sahip  olan  Sarmatların 
yaşam  biçimleri,  adetleri  ve  kültürleri  skitlere  çok  benziyordu.  Sarmatlar 
skitçe konuşuyordu.
262
 Onlar da atlı okçuydular ve savaş tanrısının sembolü 
olarak  bir  kılıca  tapıyorlardı.  Ammianus
263
  “Sarmatların  ülkesinde  ne  bir 
tapınak  nede  kutsanma  yeri  görülür,  hatta  hiçbir  yerde  sazla  kaplanmış  bir 
kulube bile görmek mümkün değildir. Fakat göçebe geleneğine göre toprağa 
çıplak bir kılıç saplarlar. Yaşadıkları bölgenin tanrısı olarak ona savaş tanrısı 
gibi taparlar” demektedir. 
Bozkır  kültür  coğrafyasının  skitlere  kazandırdığı  her  özelliği 
Sarmatlarda  taşıyordu.  Filozof  Seneca
264
  Sarmatları  güç  ve  dayanıklılık 
sembolü  olarak  görmektedir;  “Bu  kavimi  sonu  gelmez  bir  kış,  kasvetli  bir 
gökyüzü  ezip  kahreder,  kısır  toprak  onlardan  besinini  esirger,  yaprak  ve 
dallarla  yağmurdan  korunurlar,  bazen  buzdan  sertleşmiş  bataklıklarda 
gezinirler,  yiyecekleri  için  hayvanları  avlarlar.  Bunların  talihsiz  olduğunu 
düşünmeyin.  Doğal  alışkanlıklara  yönelen  hiç  kimse  talihsiz  olamaz.  Gün 
içinde, yorulup oturdukları yerler dışında ne bir yuvaları nede bir evleri vardır, 
yiyecekleri basit şeylerdir ve elleriyle elde etmek zorundadırlar, iklim korkunç 
serttir ve bedenleri giysisizdir. Ard arda esen rüzgarın arkasında kalmadıkça, 
ağaç köklü ve güçlü olamaz.” 
Ovidius
265
  Sarmatları  haşin savaşçılar  olarak tarif  etmektedir;  “Yayları 
ve dolu sadakları ve uzun seferlere elverişli atları onlara cesaret verir. Onlar 
uzun  süren  susuzluğa  ve  açlığa  nasıl  katlanacaklarını  ve  peşlerine  düşen 
düşmanı nasıl susuz bırakacaklarını iyi bilirler.” 
Hayatı hep mücadele içerisinde geçen bozkır insanı cesaretli olmak ve 
düşmana karşı kahramanlık göstermek zorundaydı. Hayat şartları onları hep 
başarmaya,  kazanmaya  ideale  ulaşmak  içinde  kahramanlık  göstermeye 
                                         
262
 Herodotos,IV,117 
263
 Ammianus Marcellinus,XXXI,2.23 
264
 Seneca,De Providentia,IV,14 
265
 Ovidius, Epustulae Ex Ponto,I,1 
 

---

 
66
zorluyordu.
266
  Ammianus
267
;  “Barışçıl  ve  sakin  adamlar  nasıl  huzurdan  zevk 
alırsa,  Sarmatlar  da  tehlike  ve  savaştan  öyle  zevk  alırlar”  demektedir. 
Özellikle  savaş,  onlar  için  bir  sanat  halini  almıştı.  Sarmatlar  için  yatakta 
ölmek  en  büyük  yüz  karasıydı.  Ammianus  “Burada  çarpışmada  can  veren  
adam  mutlu  sayılır.  Yaşlanarak  eceliyle  ölen  adam  ise  değersiz  ve  korkak 
olarak  görülür.  Sert  sözlerle  kınanır.  Birini  öldürmekten  daha  fazla  gurur 
duydukları  hiçbir  şey  yoktur.”  diyerek  Sarmat  toplumunda  kahramanlık 
göstermenin değerini ortaya koymuştur. 
Bozkır  kavimleri  için  hayatın  gayesi  savaştı.  Bundan  dolayı  savaşta 
gösterilen  cesaret  ve  yararlılığa  çok  kıymet  veriyorlardı.  Ammianus
268
 
Sarmatların  savaşta yenilseler  bile silahlarını bırakmadıklarını belirtmektedir. 
“Farklı  işkencelerin  ortasında  bile  hiç  biri  düşmanlarından  af  dilememiştir  ve 
silahlarını  fırlatıp  atmamıştır  yada  hemen    ölmek  için  yalvarmamıştır. 
Yenilmelerine  rağmen  silahlarına  sıkı  sıkıya  sarılırlar  çünkü  onlar  kendi 
vicdan  azabına  yenilmektense  düşman  gücüne  yenilmenin  daha  onurlu 
olduğunu düşünürler.” 
Sarmatlar  göçebe  bir  topluluktu.  Konar  göçer  yaşamın  gerekleri  olan 
büyük  sürülerin  bir  arada  tutulması,  otlakların  belirlenmesi  ve  korunması 
bedeni  faaliyetten  çok  gözetme  dikkat  gerektirir,  insanı  idareye,  emretmeye 
ve  hakimiyete  hazırlar.
269
  Diodorus  Siculus  Sarmat  liderlerinin  vasıflarını 
ş
öyle  belirtiyor:  “savaşma  kabiliyeti,  vücut  gücü,  zeka  ve  komutan  olarak 
kabiliyetli  olmak.”  Tacitus
270
  savaş  sırasında  “Sarmatların  sorunları  önceden 
görüp ortaklaşa mücadele ile üstesinden gelmede üstün bir millet “ olduğunu 
söylüyor.  
 
 
 
 
                                         
266
 Durmuş, A.g.m., s. 11 
267
 Ammianus Marcellinus,XXXI,2.22 
268
 Ammianus Marcellinus,XVII,13.11 
269
 Durmuş, A.g.m.,s.10 
270
 Tacitus, Annales, VI.35.          

---

 
67
B.  ASKER  TEŞK LAT 
 
Sarmatlar atlı göçebe bir topluluktu. Göçebe toplumun en küçük birimi 
aile  idi.  Ailelerin  bir  araya  gelmesinden  kan  bağı  ve  sadakat  bağı  esasına 
dayalı  boylar  oluşmaktaydı.  Kan  bağı  herkesin  kanının  şarapla  karıştırılıp 
içilmesinden  ,  sadakat  bağı  ise  dostluk  yemini  ve  kılıç  üzerine  edilen 
yeminden  ibaretti.  Boyların  en  güçlüsünün  en  iyi  otlağı  seçmek  gibi 
tartışılmaz  bir  hakkı  vardı.  Daha  zayıf  boylar  güçlü  boyla  güçlerini 
birleştirerek  otlağa  ortak  oluyorlardı.  Bu  yolla  topluluklar  ve  kabile 
federasyonları  oluşuyordu.
271
  Boylar  arasında  otlakların  paylaşılması  veya 
başka  nedenlerden  meydana  gelen  anlaşmazlık  ve  çatışmalar  bazı  büyük 
otorite  sahibi  boy  reislerine,  anlaşmazlıklarda  hakim  hizmetini  görme  fırsatı 
vermiştir.  Bu  hakimler  daha  sonradan  yavaş  yavaş  kendini  gösteren  bir  etki 
oluşturmuşlar  ve  boyun  bütün  topluluğunun  idaresini  ellerine  almışlardır. 
Onlar  adalet  işlerinin  dışında  kışlakların  belirlenmesi  ve  savaşa  girişme  gibi 
işlere  de  bakmaktaydılar.  Böylece  her  bir  boyun  serveti  ve  savaş  kuvveti 
dolayısıyla  yaşama  kabiliyeti  daima  idarecisinin  yetenek,  kararlılık  ve 
kahramanlığına bağlıydı.  şlerin doğal olarak düzene konulmasında kök salan 
otorite  esası  vardı.  Atlı  göçebeleri  bir  arada  tutan  en  büyük  kuvvet 
otoriteydi.
272
  
Boy ve boylar birliğinin bir araya gelmesiyle değişik Sarmat toplulukları 
oluşmuştu.  Bunlar  Yağızlar,  Krali  Sarmatlar,  Alanlar,  Roxolanlar,  Sirak  ve 
Aorslar idi. Her Sarmat halkının, kendi soyunun silahlı güçlerine liderlik eden 
kendi  kralı  vardı.
273
    Yazılı  kaynaklar  temel  kral  listelerini  oluşturmak  için 
yetersizdir.  Her  Sarmat  halkının  yalnızca  bir  kralı  varmış  gibi  görünüyor. 
Ammianus’un
274
  verdiği  bilgilerden  M.S.  350’lilerde  Danube’deki  kargaşa 
döneminde  “Özgür  Sarmatlar”ın  çok  sayıda  kabile  önderine  yada  ikincil 
                                         
271
 Trippet,  A.g.m., s. 75 
272
 Durmuş, Sarmatlar, s.92 
273
 Brezezinski , Mielczarek, A.g.e., s.14 
274
 Ammianus Marcellinus,XVII,12.11 
 

---