68
Beləliklə, vergi qanunverciliyi kredit sektoruna güzəşt tətbiq etməklə, effektiv
amortizasiya siyasətinə hüquqi baza yaratmaqla , mənfəət vergisi dərəcəsini 20%
qədər azaltmaqla, sadələşdirilmiş vergi üçün dövriyyə bazasını artırmaqla, faiz və
divident gəlirlərini vergidən azad etməklə çox əlverişli innovasiya - investisiya
mühitinin formalaşmasına köklü yardım edib.
nvestisiya- innovasiya fəallığının tənzimlənməsində digər mühüm bir
makroiqtisadi rıçaqın monetar siyasət olması məlumdur. Azərbaycan höküməti bu
rıçaqdan da effektiv istifadəyə etməyi bacarıb. Belə ki, uzun müddət ərzində Mərkəzi
Bank məcburi ehtiyat normalarını 10% həddində saxlayırdı. Qlobal maliyyə böhranın
ölkə iqtisadiyyatına, xüsusilə invesitisiya fəallığına müəyyən əsiri hiss olunanda
Mərkəzi Bank məcburi ehtiyat normalarını əvvəl 6%, sonra 3% və nəhayət 0,5%-ə
qədər azaltdı.(6,Cədvəl 2.12) Mərkəzi Bankın uçot dərəcələri siyasəti də eyni
çevikliklə dəyişdirildi. 2007-ci ildə 13%-ə bərabər olan uçot dərəcələri 2008-ci ildə
8%-ə 2009-cu ildə 2%-ə qədər azaldıldı. Yəni, əlavə likvidliyə , əlavə invesitisiya
resurslarının formalaşmasına yol açıldı.
Ölkədə innovasiya-investisiya fəaliyyətinin dinamizmi konkret və ünvanlı
dövlət dəstəyi tədbirlərindən də asılı olur və Azərbaycan hökümətini bu istiqamətdəki
fəaliyyəyi də yetərincə güclüdür. Konkret faktlar bu cəhəti daha aydın göstərir.
Ayrı-ayrı ölkələrin timsalında dünya təcrübəsi göstərir ki,texnoloji zonalar
iqtisadi inkişafda rol oynaya bilir. Lakin milli innovasiya sisteminin formalaşması
daha effektli nəticələrə gətirə bilər. Texnoloji zonalar isə bu sistemin əsas elementi
kimi özünü artıq təsdiqləmişdir. Təhlillər göstərir ki, kiçik innovasiya müəssisələri
vahid məkanda fəaliyyət zamanıdaha effektli nəticələr əldə edirlər. Və belə fəaliyyət
formasında iqtisadi inkişafa daha çox töhfələr verə bilirlər. Təcrübə göstərir ki, bu
forma texnoparkdır və onun formalaşması üçün kompleks yanaşma prinsipi inkişafın
əsas prinsiplərindən biridir. Bu baxımdan da dövlət fəaliyyəti qənaətbəxşdir.
Azərbaycan nvestisiya Şirlətinin -A Ş-nin fəaliyyətində dinamizmi ilə
fərqlənmişdir. 2009-cu ildə A Ş-lə Küveyt Maliyyə Evinin Törəmə şirkət
"Türkapital" birgə "Küveyt - Azərbaycam nvestisiya şirkəti" yaradıblar.
69
A Ş-lə salm Korporasiyası və slam nkişaf Bankı tərəfindən təsis edilən Xəzər
Beynəlxalq nvestisiya Şirkəti 2009-cu ildə Samux rayonunda 25 tonluq soyuducu
anbarın yenidən qurulması,2ha ərazidə yeni istixana kompleksinin qurulması, ildə
12mln kV metr karton kağız və tara istehsalı layihəsini gerçəkləşdirməyə başladı.
Xəzər Beynəlxalq nvestisiya Şirkətinin bu layihəyə investisiya qoyuluşu 5,5 mln
manatdır. Və bunun da 1,3 mln manatı dolayı yolla A Ş-in payına düşür.
Xəzər Beynəlxalq nvestisiya Şirkıtinin digər bir layihəsi Masazır qəsəbəsində
"Villa Badam " kompleksinin tikintiainsir və layihə 6,4 mln manat vəsait tələb edib.
Vəsaitin 1,5 mln manatı dolayı olaraq, A Ş payına düşüb.
"Aqroyurd" MMC-nin tərəfdaşlığı ilə Abşeronda yeni istixana kompleksinin
qurulması da Xəzər Beynəlzal nvestisiya Şirkətinin fəaliyyət istiqamətidir. Layihə
xərci 1,9 mln dollar təşkil və bunun da 0,5 mln dolları A Ş-in vəsaitidir.
20 noyabr 2009-cu ildə A Ş ,ARDNŞ və Sinqapurun "Koppel Offshore and
marine" Gəmiqayırma zavodunun inşası barədə saziş imzalayıblar. Layihədə ARDNŞ
75%, A Ş 25% paya malik olacaqlar. Sinqapur şirkəti isə birgə müəssisənin 20%-lik
iştirak payını əldə etmək hüququna malik olacaq. Layihənin dəyərinin 300-500 mln
ABŞ dolları olacaqı və 3 il ərzində reallaşacağı gözlənilir. Bu layihə 1700 yeni iş yeri
vəd edir.
A Ş-lə Almaniyanın "RAO Aqromilk" şirkətinin niyyəti Ağstafada gündə 50 ton
süd elan edən zavodun tikintisi olub və 2009-cu ildə bu barədə memorandum
imzalanıb. Layihə 30 mln avro vəsait tələb edirdi və A Ş payı 20% idi.
A Ş-lə "Ataholdinqin" 2009-cu ildəki razılaşması Şəmkirdə quşçuluq fabrikinin
qurulmasına yönəlmişdi. lkin dəyəri 22 mln manat olan layihə 400 yeni iş yeri vəd
edirdi.
A Ş, "Paşa Holdinq" MMC , "Kaspian Qlases" MMC-nin 1 dekabr, 2009-cu il
razılaşması illik gücü 27-30 mln ədəd olan şüşə tara zavodunun qurulması ilə bağlı
idi. Layihənin dəyəri 12-13 mln qiymətləndirildi.
70
Azərbaycanda xracın və nvestisiyaları Təşviqə Fondunun (AZPROMO)
fəaliyyətinin məqsədi Azərbaycanın qeyri-neft sektoruna birbaşa xarici inestisiyaların
artırılması və yeni investroalrın cəlbi olub.
Son dövrlərdə qeyri-neft sənayesində investisiya fəallığının artırılması
baxımından daha konseptual tədbirlər reallaşdırılır. Texnoparkların yaradılması və
onlarda güzəştli vergi mühitinin tətbiqi və nəhayət “2015-2020-ci illərdə sənayenin
inkişafına dair” Dövlət Proqramının hazırlanması və qəbulu bu qəbildəndir.