Microsoft Word Tural dissertasiya docx
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
71
M LL NNOVAS YA S STEM N N DÖVLƏT TƏNZ MLƏNMƏS N N TƏKM LLƏŞD R LMƏS ST QAMƏTLƏR 3.1. Azərbaycanda dövlət elmi - texnoloji inkişaf siyasətinin təkmilləşdirilməsi yolları .
nnovasiya infrastrukturunun formalaşması və inkişafının nəzəri vəpraktiki əsaslarını öyrənmək və Azərbaycanın milli innovasiya sisteminintəhlili əsasında respublikanın innovasiya infrastrukturunun təşkilati–iqtisadimodelini hazırlamaq mümkündür. nnovasiya infrastrukturunda formalaşan ən vacib
element istehsaltexnoloji istiqamət sayılmalıdır ki, bunun da əsasında çox da böyük olmayaninnovasiya mərkəzləri dayanır. Milli
iqtisadiyyatımıza rəğmənrespublikamızda innovasiya mərkəzlərinin üç modelinin istifadə olunmasıməqsədəuyğun sayılmışdır: - milli texnoparklar; - regional innovasiya mərkəzləri; - yüksək texnologiyaya malik ərazilər. Milli texnoparkların yaradılmasında əsas məqsəd müasir elmin prioritet sahələri üzrə milli elmi-texniki potensialın iqtisadi proseslərə cəlb olunması vəelmi tədqiqatların kommersiya reallaşdırılması yolu ilə bu sahələrin gələcək inkişafına əlavə vəsaitlərin cəlb olunması sayılır. Xarici ölkə parklarının yaradılması təcrübəsinin təhlili və bu sahədə aparılan ümumiləşdirmələr (I Fəsil. 3-cü sual) əsas verir ki, ictimai–siyasi reallıqları və təbii–qtisadi resursları nəzərə alan texnopark modelinin düzgün seçilməsi, eləcədə konkret regionun elmi–texniki və innovasiya potensialının inkişaf səviyyəsininnəzərə alınması sosial–iqtisadi məsələlərin daha uğurlu həllinə təsir göstərir. Deyilənləri nəzərə alaraq qeyd etmək olar ki, ABŞ-da, Böyük Britaniyada, Avropada (Fransada, Almaniyada, spaniyada, Finlandiyada), Rusiyada, Yaponiyada, Türkiyədə və s. ölkələrdə texnoparkların yaradılması və fəaliyyət göstərməsi təcrübələrinin kompleks təhlili texnoparkların
72
yaradılması sahəsində Azərbaycan üçün də nümunə ola bilər. Belə ki, bu sahədə artıq ilk addımlar atılmışdır.22 Dekabr 2009-cu ildə Prezident lham Əliyevin Sərəncamı ilə Sumqayıt Texnologiyalar Parkının (STP) birinci mərhələsi işə salınmışdır. Parkın ərazisi 45 hektardır. Parkdakı zavod korpuslarının ərazisi isə 140 min kvadrat metrdir. Texnoparkın birinci mərhələsi çərçivəsində müəssisələrin tikinti-quraşdırma işlərində 2300 nəfərdən çox işçi çalışmışdır. Müəssisə tam işə düşdükdən sonra burada 3000 nəfər, o cümlədən yüksək ixtisaslı mühəndislər daimi işlə təmin ediləcəkdir.Sumqayıt texnoparkında elektroenergetika sənayesi üçün məhsullar hazırlanır, zavodlar, sexlər və istehsal xətləri yaradılır. Sumqayıt Texnologiyalar Parkı: 1) Alternativ enerji mənbələrindən istifadə etməyə imkan yaradan avadanlıqlar; 2) Külək və alçaq gücə malik su elektrik stansiyalarının avadanlıqları; 3) ri çaplı plastik, yüksək təzyiqə davamlı metal-plastik borular; 4) Arqon, oksigen, azot və digər texniki qazlar; 5) rihəcmli metal konstruksiyaları qaynar üsulla sinkləmə; 6) Günəş enerjisindən istifadə məqsədi ilə istifadə edilən qurğular; 7) Müxtəlif çeşidli plastik kütlə, izolyasiyalı, müasir, alçaq, orta, yüksək və ifrat yüksək elektrik güc kabelləri (MDB və Yaxın Şərqdə analoqu olmayan 500 kV-luq mis və alüminium damarlı, korroziyaya davamlı sualtı qurğuşun qabıqlı, yeraltı polad alüminium zirehli və s.); 8) Çılpaq və plastik kütlə izolyasiyalı elektrik hava xətləri naqilləri və müasir güc transformatorları istehsal etməyə imkan verən zavodlara malikdir. Zavod ölkədə analoqu olmayan, regionda ən iri və yüksək texnologiyalı müəssisələrdən biridir. Hal–hazırda STP (Sumqayıt Texnologiyalar Parkı) ərazisində fəaliyyət göstərən zavodlar aşağıdakılardır: 1) Kabel zavodu; 2) Kabel zavodunun mis və alüminium elektrotexniki çubuqlar istehsalı sexi; 3) Alüminium və mis profillərinin istehsalı zavodu; 4) Ağır maşınqayırma zavodu;5) Ağır maşınqayırma zavodunun mexaniki təmir sexi; 6) Qaynar sinkləmə zavodu; 7) Dəqiq emal mərkəzləri zavodu; 8) Texniki qazlar istehsalı zavodu; 9) Metal əritmə zavodu; 10) Elektron cihazlar zavodu; 11) Günəş kollektoru sexi; 12) Yüksək gərginlikli elektrik avadanlıqları zavodu; 13) Toz boya sexi. Gələcəkdə zavodların sayının 30-a çatdırılması nəzərdə tutulur. 73
nkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, texnoparklar xüsusilə KT sahəsində böyük uğurlar gətirib. Təsadüfi deyildir ki, tanınmış KT şirkətlərinin 70- 80%-i öz fəaliyyətinə texnoparklardan başlayıb.Bu təcrübəni nəzərə
alaraq Azərbaycan prezidenti 2012-ci il noyabrın 5-də Sumqayıt şəhərində Yüksək Texnologiyalar Parkının ("YT Park")
yaradılması haqqında fərman verdi. "YT Park" informasiya və kommunikasiya texnologiyaları, telekommunikasiya və kosmos, enerji səmərəliliyi sahələrində tədqiqatlar aparılması, yeni və yüksək texnologiyaların hazırlanması və idarəetmə qurumları olan ərazi olacaq. Daha bir texnopark yenə də Sumqayıtda yaradılır. 2011–ci ilin sonunda imzalanan fərmana uyğun olaraq Sumqayıtda Kimya Sənaye Parkı yaradılır. Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının ərazisində neft–kimya və digərprioritet sənaye sahələri üzrə rəqabət qabiliyyətli məhsulların (işlərin, xidmətlərin) istehsalı və emalı müəssisələri qurulacaq. Bu parkda
“Azərkimya”nın istehsal etdiyi məhsullardan xammal kimi istifadə edən müəssisələr yaradılacaq və son məhsul istehsal ediləcək. Burada indiyə qədər
Azərbaycanda istehsal olunmayan məhsulların istehsalını təşkil edən şirkətlərə bu parkda daha çox üstünlük veriləcək. Yeni etilen–propilen qurğusunun qurulması nəzərdə tutulur. Kanada texnologiyası ilə qurulan bu qurğu təxminən 80–100 mln. manata başa gələcək. 28 Dekabr 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən "Bakı şəhərində Balaxanı Sənaye Parkının yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" və "Bakı şəhərində Balaxanı Sənaye Parkının fəaliyyətinin təmin edilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" imzalanmışdır. 19 dekabr 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfində Balaxanı Sənaye
Parkının təməli
qoyulmuşdur. Park ərazisində mexaniki emal və istehsal qurğuları üçün bütün şəraitlər və lazımi dəstək dövlət tərəfindən təmin ediləcək. Sənaye Parkının Balaxanı poliqonuna və tullantıların yandırılması zavoduna, o cümlədən əsas nəqliyyat qovşağına yaxınlığı xammal və enerji təchizatı və əldə edilmiş xam material və ya Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|