Microsoft Word umidlerin izi ile son 10. 02. 2012
Yüklə 1,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
116 O, Qədim dayını tanımasa da, Qədim dayı onu yaxşı tanıyırdı. Onun bir çox kişidən qeyrətli olduğunu da deyirdi. Qapıçı oğlanı qolundan tutaraq çıxarmaq istəsə də, 14 yaşlı Əli getmək istəmirdi. İri qara gözlərində yeniyetməliyə xas hərəkətlilik olan Əli yenicə qanad açmaq istəyən qartal balasına bənzəyirdi. Zəif, cılız bədənə sahib olmasına baxmayaraq, gözlərində təlatüm, böyük bir fırtınanı rahatca sezmək olurdu. Yenə Qədim dayı onun dadına çatdı. Dedi:- Oğul, qorxma get, səni dəyişdirəcəklər. Mən erməni dilini yaxşı bilirəm axı, nə danışdıqlarını da yaxşı eşitdim. Arvad öz oğlu ilə səni dəyişdirmək istəyir. Dayın kimdisə səni qaytarmaq üçün çoxlu pul verib. Qorxma, get. Uşaq sanki bizdən ayrılmaq istəmirdi. O qədər dəhşət görmüşdü ki, buna da inana bilmirdi. – Düz deyirsən, Qədim dayı, məni öldürməzlər ki? Yaş dolu gözlərlə Qədim dayını qucaqladı. Bu mərhəmətli kişi uşağı dartmaq istəyən erməniyə tərs-tərs baxaraq, dizlərini yerə qoydu və onu öpdü: – Qorxma, bala, mənə inan. Burda da nə görmüsən, kimlər yadındadır qaytarılanda hamısını danışarsan. Uşaq başı ilə razılığını bildirib, son dəfə bizə baxdı və getdi... *** *** *** Bu hadisədən təqribən iyirmi gün keçmişdi. Qədim dayıya hörməti olan qapıçı Veneks fürsət düşən kimi, Əli haqqında ona danışırdı. Deyirdi ki, uşağın vəziyyəti əladır. Jor ona yaman baxır. Uşaq elə kökəlib ki, gəl görəsən. Hətta onu işlətmir də. Bunun da səbəbi Jorun yeganə oğluna olan sevgisidir. İndi evində gəlini ilə birgə yaşayır. Oğlu nə qədər avara olsa da, anası onu çox istəyir. Uşaqdan oğlunun iyini 117 alır. Hətta hərdən uşağa deyirdi ki, əgər oğlum qaytarılmasa, səni burda saxlayacağam. Gəlinimlə evləndirəcəyəm. Amma onu da deyirdi ki, əgər oğlumun qolu olmasa, qolunu kəsəcəyəm, gözü olmasa, gözünü çıxardacağam. Əli kefdədir, narahat olma, Qədim kişi, bir sözlə, onun vəziyyəti cənnətdəki kimidir. Jorun oğlunu gətirirlər Bakıdan. Bu gün axşam onu dəyişəcəklər. Jor mənə bir qonaqlıq da söz verib. O, vəzifəlilərlə əlaqəli qadındır. Həm də sözü keçən arvaddır. Veneksin Qədim dayıya olan bu cür isti münasibətinin səbəbi Qədim dayının ona etdiyi kiçik bir yaxşılıq olmuşdu. Qədim dayı deyirdi ki, bir dəfə atasının qəbrini götürmək üçün ona iki kisə sement verib. Əlində olan imkandan istifadə edən bu nurani kişi ondan həmin sementin pulunu da almayıb. O, hərdən Qədim dayıya evdən çörək də gətirirdi. Qədim dayı elə bunlara görə də pessimist ola bilmirdi. Ermənilərin içində yaxşıları olduğunu dəfələrlə görmüş, bunun üçün də “insan övladının hamısının qəlbinə şeytan hakim deyil”,- deyə bizi inandırmağa çalışırdı. Amma Qədim dayı bizim nə çəkdiyimizi, nələr gördüyümüzü görməmişdi. Sözün əsl mənasında biz ölüb- dirilirdik. Əslində bu sözü Azərbaycanda bu vəziyyətlər üçün istifadə etmirlər. Bu sözün çox böyük hikməti var. Mən onu ölüb-dirildikcə başa düşürdüm... "Öldüm-dirildim" ifadəsinə ikrah hissi ilə yanaşanları qınayıram... İnsan ölüb-dirilə bilərmiş... Allah indiyə qədər ölən heç kimə canını bəxşiş etmədi, amma ermənilər bunu bir gündə bir-neçə dəfə bacardı... Hər gün ölmək həsrəti ilə yaşamaq, yaşamaq arzusu ilə bizi nə vaxt dəyişdirəcəkləri həsrəti ilə çırpınmaq... Bunu heç kimə arzu etməzdim... 118 *** *** *** Axşam bizə isti yemək adlandırdıqları noxud suyu verəndə Qədim dayı Veneksdən uşağın taleyini soruşdu. Veneks hirsləndi: – Sizinkilər də düz adam deyil ha. Bilirsən nə oldu? Bilirsən ki, illərdir həsrətini çəkdiyi oğul dağını yaşatdılar Jora. Bu vəhşilikdir. ... Əlini də Jor öldürdü. Bilirsən niyə, çünki oğlunun meyidini gətirmişdilər. Jor canavara dönmüşdü. Oğlunu itirən ana necə olmalıdır, o qədər həvəslə gözlədiyi oğlunun meyidinin gətirildiyini biləndə? Elə sərhəddə onu öldürdü. Düz elədi də. Sevə-sevə uşağa baxırdı. O demişdi axı, oğlumu necə versələr, bunu da elə qaytaracağam. Qədim kişi, bu, alçaqlıqdır. Siz də özünüzü yaxşı hesab etməyin. Nə edirlər, azdır. İmkanım olsaydı, sizin hamınızı da mən qırardım. Biz zalımıqsa, bəs siz nəsiniz? Siz bizdən də geri qalmırsınız. O arvada bunu etmək olardı? Yazıq o cür ki uşağa baxmışdı. O cür ki, ümidlə yaşayırdı. Ümidini baltaladınız. Adını da qoydular avariya olub. Buna kim inanar? İnanarsan, Qədim kişi? Axı səni yaxşı adam bilirəm, sən inanarsan? Veneks qapını dili qurumuş Qədim kişinin üzünə çırpıb “gəbərin” deyərək getdi. Qədim dayı başını tutdu. Dizi üstə yerə çokdü. Bu çöküş sanki bir dağ çöküşü idi. O, bunları bizə ağlaya-ağlaya tərcümə etdi. O kişi ki, o qədər əzaba dözmüşdü, dost dediyi insandan zərbə almışdı, qadınları-qızları ləkələnmişdi ağlamamışdı, kiçilməmişdi. Kimi günahlandıracağını bilmirdi. Əliyə nə qədər acıyırdısa, Jorun da vəziyyətinə elə yanırdı. Bunu hər dəfə yazıq Əli deyəndə, yazıq Jor da deməsi göstərirdi. Sanki uşağa verdiyi sözü o tuta bilməmişdi. Yazıq Əli..... deyib bir küncə çəkildi. Başını tutdu. Həmişə bizə dayaq olan, qeydimizə 119 qalan, cüssəli, hündür Qədim dayıdan əsər-əlamət qalmamışdı. Dərdlinin dərdini dərdli bilər. Biz onu başa düşürdük. Hətta biz Əli qədər Jorun da halına yanırdıq. Başımıza oyunlar açan millətin nümayəndəsinin halına yanırdıq. Bu isə insanın faciəsinə yanmaq demək idi, millətin yox. Alçağın, oğraşın, şərəfsizin milləti olmadığı kimi, mərhəmətin, ürək ağrısının, sevginin də milləti yoxdur. Sadəcə vəhşilik var. Bu isə bəzi xalqlarda daha böyükdür.... Söz tapa bilmirdik deməyə. O qədər ölümün içərisində Əlinin bu cür faciəli ölümü bizə daha pis təsir etmişdi. Beş qadın, bir də Qədim dayı olan bu dörd divar arasında bütün olanlar unudulmuş, bütün işgəncələr yaddan çıxmış, sadəcə, Əliyə yas tutulmuşdu. Heç axşam bizi hansı kef məclisinə, hansı seks oyunlarına aparılacağımız da maraqlandırmırdı. Heç səhər nələrin baş verəcəyi də. Hansı qisas proseslərinin başlanacağı da bizi qorxutmurdu. Bu zaman heç nəyə ümid də etmirdik. “Görəsən, məktublarımız ünvana çatdımı”- deyə fikirlər də irəli sürmür, təxəyüllümüzdə yaratdığımız “almanların yaxşı adama oxşadıqları mifi” də unudulmuşdu... İnsan qəribə varlıqdır.... Bunları mənə kimsə danışsa idi, ya da hansısa kitabdan oxusa idim, inanmazdım. Uydurmadı, oxucunu həyəcanlandırmaq üçün yazılıb deyərdim. Ona görə yox ki, bunlar ola bilməz, on görə ki bunları kimsə gözü ilə görüb, yaşayıb. Bax bu fikrə inanmazdım. Axı az görməmiş, eşitməmişik ki, oğlunun ölüm xəbərin eşidən ananın ürəyi partladı, 20 Yanvar faciəsini kadrlardan izləyən neçə-neçə insan infarkt keçirdi. Nədənsə mən və mənim kimilər yaşayırdı və görürdü. Hətta hər keçən gün dünənkini unudurdu da. Deyəsən, bizi yaşadan, bizə məlhəm olan, dərdi unutduran yeni gördüklərimiz idi. Necə ilan vuranı ilan zəhəri ilə sağaldırlar, bizi də yeni faciə ilə müalicə edirdilər. Daha Yüklə 1,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|