Microsoft Word umumdunya ticar?T t?Skilatina uzvuluyun az?Rbaycan iqtisadiy doc
Yüklə 0,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xarici ticar ətin mal strukturu v ə onun əsas madd əl əri
- Malların daha ətraflı texnoloji intensivlik strukturu
Cədvəl 5 . Xarici ticarətin mal strukturu və onun əsas maddələri Mal strukturunun əsas maddələri Daxil olan qrupların kodları
Ə rzaq malları və kənd təsərrüfatı xammalı 01 – 24 Mineral məhsullar 25 – 27 O cümlədən yanacaq – energetika malları (enerjidaşıyıcıları) 27
Kimya sənayesi məhsulları 28 – 40
Dəri xammal və ondan hazırlanan məmulatlar 41 – 43
Oduncaq və sellüloz – kağız məmulatları (meşə malları) 44 – 49 Toxuculuq malları, məmulatları və ayaqqabı 50 – 67 Metallar, qiymətli daşlar və onlardan hazırlanan məmulatlar 71 – 83
O cümlədən metallar və onlardan hazırlanan məmulatlar 72 – 83 Qiymətli daşlar, qiymətli metallar və onlardan hazırlanan məmulatlar 71
Maşınlar, avadanlıqlar və nəqliyyat vasitələri 84 – 90
Digər mallar 68 – 70, 91 – 97
Hər hansı bir ölkənin xarici ticarətinin səmərəliliynin müəyyən edilməsi baxımından idxal və ixracın mal strukturunun hesablanması üçün beynəlxalq təşkilatlar və ölkələr qrupu tərəfindən qəbul olunmuş çox maraqlı bir sıra nomenklatura təsnifatlar mövcuddur. Bunların sırasına ilk növbədə malların və mal qruplarının texnoloji tutum dərəcəsinə görə təsnifatlaşdırılması sistemlərini göstərmək olar. Məsələn, qtisadi Əməkdaşlıq və nkişaf Təşkilatı ölkələrin qəbul etdiyi Bütün iqtisadi fəaliyyət növlərinin beynəlxalq standart sahəli təsnifatı olan S C təsnifatına görə texnoloji tutum üzrə sahələrin quruluşu aşağıdakı cədvəldə verilmişdir:
Məhsulların texnoloji tutumuna görə digər daha ətraflı təsnifat aşağıdakı cədvəl 17-də verilmişdir: Cədvəl 17 . Malların daha ətraflı texnoloji intensivlik strukturu Yüksək – texnoloji sahələr: - Hava və kosmik gəmilər; - Əczaçılıq preparatları və məhsulları; - Ofis,
hesablama maşını
və avadanlıqları; - Radio, televiziya və kommunikasiya avadanlığı; - Tibbi, dəqiq və optik alətlər
Orta-yüksək-texnoloji sahələr: - Elektirk maşın, avadanlıqları və cihazları, başqa yerdə adı çəkilməyən; - Avtomobillər, qoşqu və yarım- qoşqular; - Kimya məhsulları, ə czaçılıq məhsulları çıxmaqla; - Dəmir yolu avadanlığı və nəqliyyat avadanlığı, başqa
yerdə adı
çəkilməyən; - Maşın və avadanlıqlar, başqa yerdə adı çəkilməyən Orta-aşağı-texnoloji sahələr: - Gəmi və qayıqların qurulması və təmiri;
- Rezin və plastik məhsullar; - Koks, təmizlənmiş neft məhsulları və nüvə enerjisi; - Digər qeyri-metal mineral
məhsullar; - Metal qarışığı (ərintisi) və metaldan məmulatlar Aşağı-texnoloji sahələr: - Sənaye məhsulları, başqa yerdə adı çəkilməyən, tullantıların utilizasiyası; - Odun, karton, kağız və kağız məhsulları, çap və nəşr olunmuş məhsullar; - Ərzaq məhsulları, içkilər və tütün; - Toxuculuq məmulatları, toxuculuq məhsulları, dəri və ayaq geyimləri
üzvü ölkələrinin hər birinin xarici ticarətinin strukturu təhlil olunur. Bu göstəricilər beynəlxalq ticarət və o cümlədən, iqtisadiyyat sahəsində rəqabət qabiliyyətlilik və liberallaşdırma meyllərini ticarətin strukturu baxımından qiymətləndirməyə imkan verir. Keçid iqtisadiyyatlı bir ölkə kimi ölkəmizin də bu kimi əsas təsnifat strukturları əsasında xarici ticarətinin strukturunun təhlili və qiymətləndirilməsində ticari – iqtisadi səmərəliliyin müəyyən edilməsi baxımından böyük zərurət vardır.
III FƏS L.Azərbaycanın xarici ticarət əlaqələrinin tənzimlənməsi sisteminin təkmilləşdirilməsi 3.1 Davamlı iqtisadi inkişaf baxımından Azərbaycanın xarici tcarət ə
Milli iqtisadiyyatın fəaliyyətinin uzunmüddətli dövrdə davamlı və dayanıqlı olması onun suverenliyinin və müstəqilliyinin təminatçısı olduğundan daim aktuallığını saxlayıb və öz əksini dövlətin həyata keçirdiyi iqtisadi siyasətdə tapır. Milli iqtisadiyyatın sivil təsərrüfatçılıq sisteminə inteqrasiya olunması, iqtisadi münasibətlərdə baş verən müsbət keyfiyyət və kəmiyyət dəyişikliklərinə, ilk növbədə, tam hüquqi-iqtisadi, idarəçilik baxımmdan qanunvericilik aktlarının qəbul edilməsi, bazar infrastrukturlarmm formalaşdırılmasının уə onların çevik fəaliyyət mexanizminin yaradılması əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir. Azərbaycan Respublikasının. ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsində və dərinləşdirilməsində ölkənin bir çox beynəlxalq ticarət təşkilatlarında iştirakı, regional iqtisadi-ticarət əməkdaşlığa qoşulması, ayrı-ayrı оікəіərіə bağlanmış ticarət müqavilələri ѵə Ümumiləşdirilmiş Preferensiyalar Sistemindən (GSP) istifadə müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan respublikasında xarici ticarət siyasətinin genişləndirilməsi üçün həyata keçirilən tədbirləri aşağıdaki kimi qruplaşdırmaq olar:
iqtisadi-ticarət əməkdaşlığına qoşulma; - ç oxtərəfli və ikitərəfli ticarət sazişləri; - əlaqəli qanunvericilik aktlarının qəbulu və onlarda müvafıq dəyişikliklər; - sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi. Beynəlxalq ticarət təşkilatlarında iştirak - 1991-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra Azərbaycan beynəlxalq hüququn tam səlahiyyətli subyekti kimi beynəlxalq münasibətlər sisteminə qoşulmuş, iqtisadiyyatm bazar prinsipləri ə sasmda yenidən qurulması istiqamətində mühüm qərarlar qəbul etmiş və Yüklə 0,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|