Microsoft Word XI jurnal 10 doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
35 sayı artıq 90 idi. Azərbaycanın ərazisində olan bütün kitabxanalar Respublika Xalq Maarif Komissarlığının tabeliyinə keçirilir, mövcud kitabxanaların fondları əsasında ictimai kitabxanalar yaradılır. Yeni-yeni kitabxanalar açılır. 1921-ci ildə respublikada ümumi kitab fondu 390 min nüsxəni təşkil edən 69 kütləvi kitabxana fəaliyyət göstərdiyi halda, 1940- cı ildə artıq 2 milyon 62 min nüsxə kitabı olan 1383 kütləvi kitabxana oxuculara xidmət edirdi. Bu kitabxanaların 1089-u kənd yerlərində idi. 1940-cı ildə fəaliyyətdə olan 1633 klub müəssisəsindən 1399-u rayon və kənd yerlərində iş aparırdı. Göründüyü kimi, mədəni quruculuq illərində Azərbaycanda klub və kitabxanaların sayı sürətlə artır. Şəhər, rayon və kəndlərdə onların geniş şəbəkəsi yaradılırdı. Təbiidir ki, iş təkcə mədəni maarif müəssisələrinin sayını artırmaqla bitmirdi. Ən vacibi bu müəssisələri səriştəli işçilərlə, ixtisaslı kadrlarla təmin etmək idi. Lazımi kadrlar hazırlamaq üçün Bakıda Respublikanın digər iri şəhərlərində qısa müddətli seminarlar, kurslar təşkil edilir. Lakin bunlar günü-gündən artan və getdikcə daha vacib və məsul vəzifələri yerinə yetirməli olan klub və kitabxanaçı kadrlarına olan ehtiyacı ödəyə bilməzdi. 1930-cu illərin axırlarına yaxın Azərbaycanda klub işçisi və kitabxanaçı hazırlayan bir dənə də olsun tədris müəssisəsi yox idi. Azərbaycan höküməti 1934-cü ildən başlayaraq Moskvanın kitab- xanaçılıq institutuna Leninqradın siyasi-maarif institutuna, habelə şəhər- lərin siyasi-maarif məktəblərinə tələbələr göndərməyə başlayır. Sonralar həmin tədris müəssisələrini bitirib Azərbaycana qayıdan məzunlar demək olar ki, ilk milli kadrlar kimi mədəni-maarif işinin təşkilatçıları və qurucularından oldular. Lakin onlar ümumən Respublikada aparılan geniş mədəni-quruculuq işlərinin tələbatını yerinə yetirə bilmirdilər. 1938-ci ilin martında Azərbaycan hökuməti respublika kitabxa- nalarını ixtisaslı kadrlarla təmin etmək məqsədilə Bakıda 1938-1939-cu dərs ilində kitabxanaçılıq texnikumunun yaradılması ilə bağlı qərar qəbul edir. Qərarda deyilirdi: “1938/39-cu dərs ilinin əvvəli üçün Bakıda 3 əsas şöbədən ibarət təhsil müddəti 3 il olan texnikum açılsın. Azər- baycan, rus və erməni dillərində kadr hazırlamaq üçün 300 nəfərlik və kitabxana işçilərinin ixtisasını artırmaq üçün təhsil müddəti 1 il olan 60 nəfərlik kurslar təşkil edilsin”. Qərarda Azərbaycanın rayonlarından gələn tələbələr üçün 200 nəfərlik və ixtisasartırma kurslarına gələn işçilər üçün 40 nəfərlik – cəmi 240 yerlik yataqxana təşkil edilməsi, texnikumu ixtisaslı müəllimlərlə 36 təmin etmək üçün Moskva və Leninqradın Ali kitabxanaçılıq ins- titutlarını bitirənlərdən 5 nəfərini Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı- nın sərəncamına göndərilməsi, habelə həmin institutlarda Bakı kitabxa- naçılıq texnikumunu bitirənlər üçün 5 yer ayırması üçün RSFSR Xalq Maarif Komissarlığı qarşısında məsələ qaldırılması da nəzərdə tutulurdu. Qərar özlüyündə çox geniş və əhatəli idi. Demək olar ki, burada texnikumun yaradılması və normal işləməsi üçün lazım gələn bütün məsələlərə diqqət yetrilirdi. Bakı şəhər sovetinə təklif olunurdu ki, 1938-ci ilin avqust ayının 1-dək tədris korpusu üçün 360 nəfərlik yataqxana üçün 240 nəfərlik bina ayrılsın. RSFSR-dən dəvət olunan mütəxəssis müəllimlər üçün şərait yaratmaq, onları mənzillə təmin etmək üçün Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığına göstəriş verildi. 1938-ci ilin iyul ayında respublika qəzetlərində texnikuma qəbul ilə əlaqədar elanlar dərc olunur. Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı Ələsgərov Əli Qafar oğlunu Kitabxanaçılıq texnikumuna direktor təyin edir. 1938-ci ilin sentyabr ayının 15-də bu tədris müəssisəsi Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığının Kitabxanaçılıq məktəbi adı ilə fəaliyyətə başlayır. lk gündən müxtəlif maddi-texniki çətinliklərlə qarşılaşan məktəb normal fəaliyyət göstərə bilmir. Bakı Xalq Maarif şöbəsinin ayırdığı sinif otaqlarında bütün gün ərzində ümümtəhsil mək- təblərinin dərsləri keçirildiyi üçün onlardan ancaq üçüncü növbədə - ax- şamlar istifadə olunurdu ki, bu da çox böyük çətinliklər yaradırdı. 1938/39-cu tədris ilində məktəbə 150 nəfər tələbə qəbul olunur. Lakin tələbə qəbulu bununla bitmir və bütün tədris ili ərzində davam edir. Məhz buna görədir ki, 1939/40-cı tədris ilində artıq məktəbdə 177 nəfər oxuyurdu. xtisas fənlərindən dərs deyən müəllimlər çatışmırdı. Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı Respublikasının görkəmli maarif xadimi, kitabxana işinin bilicilərindən biri olan M.H. Rzaquliyev Azərbaycan bölməsinə, 1933-cü ildə Moskva Kitabxanaçılıq institutunu bitirmiş S. Yəhyazadəni isə rus bölməsinə ixtisas fənn müəllimi təsdiq edir. Fəaliyyətə başladığı birinci tədris ilində məktəbdə işləyən ilk müəllim kollektivi və onların apardığı dərslərin ümumi mənzərəsi aşağıdakı kimi olmuşdur. Siyasi Maarif məktəbinin 1 oktyabr 1941-ci il tarixli pedaqoji şu- rasının qərarı ilə tələbələr kitabxanaçılıq və siyasi maarif profili üzrə qruplaşdırılır. Bununla da yeni ixtisas, klub işçisi ixtisası üçün zəmin ya- 37 radılır. Öz fəaliyyətin təşkili üzrə peşəkar, ixtisaslı adamlar müəllim kimi dəvət olunurlar. 1948-ci ildə çağırılmış Azərbaycan respublikası kitabxana işçiləri- nin müşavirəsində ixtisaslı kitabxana işçilərinin hazırlanması sahəsində yeni vəzifələr irəli sürülür. Təhsilin səviyyəsini yüksəltmək üçün Azər- baycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinin kitabxanaçılıq şö- bəsinin ayrıca kitabxanaçılıq fakültəsinə çevirmək və siyasi maarif mək- təbində keçirilən kitabxanaşünaslıq və biblioqrafiya fənlərinə dair dərs kitabları hazırlamaq siyasi-maarif məktəbində qiyabi şöbə yaratmaq kimi vəzifələri mədəni-maarif müəssisələri komitəsi qarşısında qoyur. Şuşa Mədəni-Maarif məktəbi 1921-ci ildən seminariya kimi fəaliyyətə başlamışdır. 1932-ci ildən pedaqoji (məktəb) texnikum kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1938-ci ildə texnikuma M.Əzizbəyovun adı veril- mişdir. Texnikumda 1980-81-ci tədris ilinə kimi əsasən orta təhsilli peda- qoji kadr hazırlanmışdır. 1974-cü ildə Şuşa pedaqoji məktəbinin ilk bura- xılışının 50 illiyi qeyd edilərkən məktəb fəaliyyətə başladığı dövrdən 50 il müddətində 5823 nəfər orta ixtisaslı müəllim hazırlanmışdır. 1976-77- ci dərs ilindən başlayaraq Şuşa pedaqoji məktəbinə əlavə iki ixtisas üzrə tələbə qəbulu keçirildi: kitabxanaçılıq işi ixtisası orta təhsil bazasından 30 nəfər, mədəni-maarif işi ixtisası üzrə 25 nəfər natamam orta təhsil bazasından. Orta ixtisas təhsilli kitabxanaçı qismən də olsa aradan qaldırmaq məqsədilə 1981-ci il 13 dekabr tarixində SSR Alı və Orta ixtisas təhsili Nazirliyi Azərbaycanda orta ixtisaslı kadr hazırlayan texnikumların təşkili üçün 93-01-54/109-18 nömrəli məktubuna əsasən Azərbaycan Respublikası Ali və Orta ixtisas Təhsili Nazirliyinə xüsusi göstəriş verdi. Həmin məktubu əsas götürərək Azərbaycan Respublikası Ali və Orta ixtisas Təhsili Nazirliyi özünün 11 noyabr 1981-ci il 169 nömrəli əmri ilə M. Əzizbəyov adına Şuşa pedaqoji məktəbinin adı dəyişdirilərək, Şuşa Mədəni Maarif Məktəbi kimi fəaliyyətə başladı. Odur ki, məktəbə ibtidai sinif müəllimi ixtisası üzrə tələbə qəbulu dayandırıldı və məktəbin yeni profilinə uyğun olaraq tələbə qəbulu iki ixtisas: “Kitabxanaçılıq işi və mədəni-maarif işi” ixtisasları üzrə aparılırdı. 1982-ci ildən “Kitabxanaçılıq” və “Mədəni-maarif” işi ixtisasları üzrə təhsil və tərbiyə sahəsindəki işlərin keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün ayrı-ayrı ixtisaslar üzrə şöbələr fəaliyyətə başladı. Artıq bu zaman kitabxanaçılıq işi şöbəsində 228 nəfər, mədəni-maarif işi şöbəsində isə 250 tələbə təhsil alırdı. Tələbə kontingentinin çoxalması ilə əlaqədar ola- Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|