yoxsa bir ümman? Bel bir s cd ni görmü dü m g r Yem nin Süheyli, Gün , Ay,
ülk r? d n dürrü kimi f q yayırdı, Y m n Süheyli hey parlayırdı. r m gül ni
t k ziz Xav rn q Y m nin dünyasına saçdı gur f q. B z di al mi Quzu bürcü
t k, B hrama ev oldu - ziz, mübar k. Damının üstün çıxanda B hram, Zöhr cam
qaldırdı r fin , cam! Göyl r q sr gördü göy be iyind , Gün - quca ında, Ay -
e iyind . Q srin quca ında Gün yanırdı, Ay yolu üstünd çıraqlanırdı. Payız
kül yind n bir xeyli uzaq Yell r yaz n f si g tirir ancaq. Q srin dörd t r fi
bir geni sah , Burda behi t açıb hansı ilah ? yil, iç... dupduru qanovlar boyu
Axır F rat suyu, dirilik suyu. Sidr y ucalan Sedirin yanı Ya la, südl z ngin
bir k nd meydanı. Ön s hra, arxasa ç m nzar idi, Mü gd n tirli mehi var idi.
K yanlar q srind B hramla qo a, Neman göz lliy qılır tama a. Behi td n
görür? Lal qızılı, ngin kinl ri tutan ya ılı. Çöl - ü t r büsatı... Da
k klikl ri, Qırqovul qaqqıldar n vaxtdan b ri. - M g r bundan göz l yer ola
bil r? adlanmaq g r kdir, ey adlıqsev r! Nemana bildir n bu inc hissi, linin
altında m v r tçisi. M tin hüquq unas, M sihap r st, Dedi: - Get, Tanrını d rk
et s n dürüst! Tanrını tanımaq h r eyd n üstün, Bombo b r-b z kd n, bu r ngd n
üstün! Bu sözl r q lbin qı ılcım saldı, Nemanın s rt q lbi azca yum aldı. Yeddi
hasarını ç k nd n b ri Ç rx e idib m g r bu cür sözl ri? Neman yer endi o
yüks klikd n, S hraya ir kimi üz qoydu bird n. Atdı x zin ni, ahlı ını da,
Çünki uy un g lm z din il dünya. Süleyman mülkünd n l ç kdi Neman, tdi, p ri
kimi gizl ndi xalqdan. Kims öz q srind görm di onu, Öz z man sin Keyxosrov
oldu. Münzir ora-bura çox qaçdısa da, Almadı hatifd n bir ks-s da. Nec lazım
idi, ona yas tutdu, Mat m sovu sa da, sanma unutdu. K d r m nzilind n yl di
bikef, Qaraldı ahının tüstüsünd n ev. T xtind n, b xtind n keç bilm di, - Yen
t xt , taca güv nim! - dedi. Zülm xitam verdi, saçdı dal t, Bir az qaydasına
dü dü m ml k t. Ölk y yax ıca ba çılıq etdi, ah sirg m di ondan x l ti.
B hramı canı t k ziz tutdu o, Sevdi atası t k, atadan da çox! Onun Neman adlı
bir o lu vardı, B hramın ya ıdı, B hram qanadı. Onlar süd mmi di eyni day d n,
D rs öyr nmi dil r eyni lövh d n. Qapı açardılar, nur saçardılar, M clisd
a ızdan dürr saçardılar. Bu ondan, o bundan ayrılmazdı heç, Nur gün d n ayrı
duyarmı sevinc? Bir neç ildi ki, cavan ahzad K mal yetirdi uca q srd . A lı
tez tapırdı elmin yolunu, Yalnız öyr nm kdi c zb ed n onu. Ona mu öyr tdi d b
v qayda, r bc , farscanı, yunancanı da. Münzir, m h bb tli, m har tli ah
Göyl r hesabından nec d agah! Yeddi ulduz il on iki bürcü Sandıq t k açma a
çatırdı gücü. H nd si x tl ri M cisti kimi Nec düz ç kirdi mahir q l mi. Ç rxi
q tr -q tr onun q trünü Heç bils n nec d dürüst ölçmü dü. O, elmin n d rin
gü l rind n H ssas q lbi il x b r g tir n! Gördü ki, ahzad f ras tlidir,
Elm sirr açma a m har tlidir, Qoydu qar ısına lövh ni, mili, Göyün sirl rini
öyr tdi, b li. Açdı bir r-bir r bilm c l ri, Yer , göy ba lı k l fç l ri.
N l ri, n l ri öyr tdi ona, Calaq cüml l ri öyr tdi ona. Bilikd n o q d r
b hr l ndi ki, Bir gün
döndü B hramın beyni. Zic, ulduz c dv li, üstürlab
b z n Niqabı salırdı qeybin üzünd n. Qoyub qar ısına mili, lövh ni, Açırdı
göyl ri tutan p rd ni. Deyib-e itm kd mahirdi B hram, Silah i l tm kd qadirdi
B hram. At üst , cıdırda nec mahirdi, Çövkanı gün i tuta bilirdi. Boy atdı.
Sındıran gördül r onu irin cayna ını, qurdun boynunu. Niz atan görüb o süvarini
Dan yeri tullardı öz süp rini. Oxuyla tik rdi da ı k s y , El bil tikilmi
tirm ip y . O, ni an alanda, inan, h r d f Yüz oxu d y rdi eyni h d f . Da ın
t p sin qılınc vuranda, Qaynar su olurdu o da bir anda. Niz si önün darı da
çıxsa, Niz si ucunda olurdu halqa. Silib x zin nin qıfıl pasını, Boynundan
açırdı ir xaltasını. Ox atmaq elmind ötüb çoxunu, Qıldan keçirirdi s rrast
oxunu. Uzaqda n görs : kölg ni, nuru, Atardı, vurardı o el c suru. B z n
görm diyi bir ni anı da Oxlaya bil rdi b xti duranda. Sürünü qoruyan ir
ür klil r, Onun irliyil öyün rdil r. Gah b bir üstün at sürürdü o, Gah da
qızmı ir l verirdi o. B hramdı Y m nd h r sözün duzu, Ba qa bir adı da
Y m n ulduzu. B HRAMIN OVA ÇIXMASI V GURLARI DA LAMASI B hram
c malının Süheyl
i ı ı Y m n d risind n aldı xamlı ı. Süheyl ulduzundan d ri n qapdı, Münzir d
adlı ı el c tapdı. B hramın hün ri l l etdi da ı, Münzir d adlı ı el c
tapdı. B hramın hün ri l l etdi da ı, Münzir ata oldu, Neman qarda ı. Atalıq,
qarda lıq h l bir yana, Münzir ba bil ndi, Neman qul ona. Bu, - elm öyr nm kd
onun r qibi, O, - b zm oca ında bir at kimi. Bu, ona elmd m tan t verir, O,
at oynatmaqda f xar t verir. B hram z m ti, B hram hün ri O q d r artdı ki,
tutdu göyl ri. N ydi i i, gücü? rab v ikar. Özg i d onun n ölümü var?
Ovlaqda gur üçün sinov gedirdi, Heç ölü d gordan qaça bil rmi? Görs atdı ı ox
kamandan uçur, Gözünd özün kor tapardı gur. Yürü d asud , yeri d s rrast,
Yel ayaqlı atı nec d rahat. Sındırır sındırmaq ist y nl ri, Ayaq yox, qanadla
uçur ir li. Tapır da, qapır da o, yürü günü, Gün in topunu, Ayın qürsünü. Bir
azca qohumdu f l k ç rxin , Ötüb kül yi d , çıxardı ön . Yüz ilan qıvrımı bir
quyru u var, Min gura gor qazmı im k dırnaqlar. Bu at ov zamanı yaydan çıxan
ox, Ba qa bir minikl g ncin i i yox. O gur dırnaqlını y h rl y rk n, O gur
yeri liy dey rdi: - hs n! Gerid qoyardı atlar xasını, Dırna ı de rdi gur
sa rısını. Olsaydı canında yor unluq d rdi, O yel yeri lini y h rl y rdi. El
ki, üz tutdu ikarstana, Ov yeri dön rdi nigarstana. N q d r ceyranı, guru
yıxardı, Da dan, qayadan çox ç kisi vardı. Da da, d r d ki d rin çuxurlar, ikar
c s dil olmu du hamar. Da lardan atlanır at belind ah, Yürü tozlarından
f l k d agah. K m nd atan zaman bu ov c suru, Dipdiri tutardı yüzl rc guru.
Gurların çoxunu inc f nd il , Ya ll tutardı, ya k m nd il . Yüz gur da
tutsaydı qıymazdı ona - Dörd ya ı h l lik tam olmayana. Dörd ya a dolmamı
gurlar ki, vardı, Qanını, tini haram sayardı. Yazardı adını gurun buduna, S hra
s rdarlı ı ver rdi ona. O da lanmı guru tutsa ovçular, Mind bir olsa da ov
saymazdılar. ahın dam asını, da ını gör n yilib öp rdi o da yerind n. B nd
dü n guru azad ed rdi, Azadlıq tapanın daha n d rdi? Sultan dam asını
da ıyırıq biz, Sür k, büdr m sin can köhl nimiz. O dam alı gurlar B hram ça ında
Qurtula bilirdi zülmün da ından. ndi zülm lil dam alanmamı Birc qarı qa da
b lk qalmamı . B HRAMIN B R OXLA R V GURU ÖLDÜRM S Ba ında
Y m nin m rd
igidl ri, Ovlaqdan ovla a gedir ir li. B hram - Gur ça ırır bu ell r onu,
F l yin, Marsın da udub topunu. N f s d r -d r keçir ovlaqdan, Qar ıda
Münzirdi, arxada Neman. Onlar h r ikisi B hrama heyran, B hram z m tli ovçu,
p hl van. Uzaqdan nag han bir tozmu qalxdı, El bil Yer göyü çiynin taxdı.
hriyar köhl ni m hmizl y r k, H m n toza t r f yön ldi yel t k. N gördü?
Qüvv tli, p nc li bir ir, Gurun peys rini az qala de ir. Götürdü kamanı,