~ 447 ~
lidir, ölmək ki, bir körpüdür, hər kəs ordan keçməlidir. ” Və
“Ömür bir iynədir, sapı çox qısa. “Lakin bunların nə vaxt və
hansı şəraitdə baş verəcəyini məndən və hamımızdan yaxşısını
Allah özü bilir.
Lakin Allaha şükür nə qədər sağam, Şabran təhsilinin
tarixini yazmağı dayandırmaq fikrimdə deyiləm. Çünki
görkəmli yunan filosofu və alimi Aristotel (e. ə. 384-322 ) belə
demişdir: “Həyat hərəkət deməkdir, su da axmadıqda iy verir”.
Fikrimcə yazmaq və oxumaq isə mənim üçün yaşamaq
mənbəi, qiyməti məlum olmayan bir həyat çövhəridir.
Bu kitabın, xüsusilə məktəbin tarixindən bəhs edən V
bölmənin yazılmasında canlı tarixi faktlardan geniş istifadə
olunub. Faktların və hadisələrin qələmə alınmasında arxiv
materiallarından istifadə üçün mənə münbit şərait yaratdıq-
larına görə Şabran Dövlət Arxivinin müdiri Leyla Quliyevaya,
arxiv işlərinə təhkim olan RTŞ-nin sabiq metodisti Fatma
Əsgərovaya, şəhər 4 saylı tam orta məktəbin direktor əvəzi
Elnur Cəfərova öz minnətdarlığımı bildirirəm. Şabranın tari-
xinə dair faktların daha dolğun və maraqlı alınması üçün şəxsi
kitabxanasından bir sıra qiymətli kitabları mənə hədiyyə
edərək bu işə yardımçı olduğuna görə Şabran şəhər 3 saylı tam
orta məktəbin təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini Fərhad
Məmmədova çox sağ ol deyirəm.
Kitabın “Tarixi yaddaşlarda daşlaşmış Ulu Şabran “adlı
II bölməsində qədim yurd yerlərimiz Dağbilici kəndi və
Şəhərgah haqqında məqalələrin verilməsilə kitabın tarixi
faktlarla zənginləşməsinə köməklik göstərilmişdir. Bunun
üçün dostumuz, hörmətli tarixçi həmyerlimiz Şöhrət
Məmmədova və eləcə də Şabran şəhər 4 saylı tam orta
məktəbin tarix müəllimi Ramin müəllimə öz təşəkkürümü
bildirirəm. Bu iki insan, xüsusilə Şöhrət müəllim kitabın
yazılması və çapı ilə bağlı çoxlu məsələlərdə də mənə
hamından çox dəstək olublar.
~ 448 ~
İstəkli oxucularım ! Başımız sözə-söhbətə o qədər qarışdı
ki, heç bilmədik vaxt-vədə necə gəlib yetişdi. Artıq Şabran
(keçmiş Dəvəçi ) şəhər Məmmədağa Nəzirov adına 4 saylı tam
orta məktəbinin 95-illik yubileyinə həsr etdiyim “Dünyaya
açılan pəncərə “kitabımın yazılması sona gəlib çatdı. Ona
görə də mən sözümü yekunlaşdırıb sizinlə sağollaşıram. Allah
amanında. Lakin bu görüş mənim sizinlə olan son görüşüm
deyil. Atalarımız bizim üçün belə bir hikmətli söz yazıb
qoyublar: “Vaxt qızıldır, bir dəqiqəsini boş qoymaq olmaz. ”
Ona görə də imkan yarandıqca yazıb yaratmaq lazımdır.
İnşallah, ömür vəfa qılsa, mütləq yenidən Sizinlə görüşəcəyik.
~ 449 ~
MÜNDƏRİCAT
Ön söz..........................................................................
7
I bölmə. SƏN ÖMRÜMÜN MƏNASISAN EY
VƏTƏN!
Ey Vətən!..................................................................... 18
Qobustan dünyası (Tarixi poema)............................... 20
Şabranın dünəni və bu günü........................................ 30
Şabranın tərənnünü...................................................... 30
Şabranın dünəni........................................................... 31
Şabranın “qardaşı” Şirvan şəhəri haqqında bir neçə
söz................................................................................ 31
Qədim Şabran şəhərinin adının yaranması barədə......
33
Qədim Şabran haqqında son söz..................................
36
Şabran Quba xanlığı dövründə.................................... 38
Şabran (keçmiş Dəvəçi) Quba əyalətinin tərkibində
olduğu illərdə............................................................... 38
İndiki Şabranın (keçmiş Dəvəçinin) yaranma
tarixindən..................................................................... 40
Həftəbazar....................................................................
40
Dəvəçibazarda əhalinin daimi məskən salması........... 41
İndiki Şabran (keçmiş Dəvəçi) müstəqil rayon
mərkəzi kimi................................................................ 44
Şabranın bu günü......................................................... 44
Şabran şəhərinin qədim adının bərpası haqqında........ 44
II bölmə. TARİXİ YADDAŞLARDA DAŞLAŞMIŞ
ULU
53
ŞABRAN. QƏDİM ŞABRAN ŞƏHƏRİ VƏ ONUN
ƏTRAFINDAKI ŞƏHƏRLƏR VƏ KƏNDLƏR HAQQINDA
54
Şəhərgah Şabranda qədim tarixi məskəndir və ya
yaralı tariximizin unudulmaz səhifəsi..........................
60
Dağbilici kəndinin tarixindən...................................... 60
~ 450 ~
Bu yerlərə gəl...............................................................
60
Dağbilici kəndinin dünəni və bu günü haqqında
eşitdiklərim.................................................................. 61
Dağbilici kənd Mədəniyyət Evinin “Xınayaxdı”
folklor xalq kollektivi.................................................. 75
Bərəkətin rəmzi- Dağbilici kəndi.................................
78
Xəlfələr kəndinin tarixindən qısa sətirlər.................... 92
Şabranda bir kənd var - adı Nohurlar, özü isə
cənnəti-məkan..............................................................
96
III bölmə. “HARA GEDİR, BU DÜNYA?”
Dünya müdriklərin gözü ilə......................................... 103
Sən gəldi gedərsən, qalan dünyadır............................. 104
Dünyanın ilk qədim yaşayış məskənləri...................... 104
Dünya barədə söhbətimiz davam edir..........................
105
“Dünya sənin, dünya mənim, dünya heç kimin”.........
111
“Hara gedir, bu dünya?”.............................................. 113
Bu dünyaya biz gəldik ki,... ........................................ 114
Dünya haqqında söhbət-sözü tükənməyən mövzudur
115
İnsan yaşamalı, yaşatmalıdır........................................
116
Dünyadakı müxtəlif təbiət hadisələri, ekoloji
problemlər, iqlim dəyişilikləri və s.............................. 117
Dünyanın harayı...........................................................
119
IV bölmə. DÜNYAYA AÇILAN PƏNCƏRƏ
Bu dünyanın.................................................................
122
Dünyaya ilk göz açdığım ana Vətən Sumaqova kəndi 123
Uzaq olaq biz............................................................... 125
Həyatımın Şabran (keçmiş Dəvəçi) şəhəri dövrü və
ya 40 il təhsillə birgə yaşanan ömrün başlanğıcı......... 126
Uşaqlıq xatirələrim...................................................... 129
Dünya və insanlar........................................................ 132
İstəmirəm məhəbbətsiz yaşamaq................................. 134
Dünyamızı qoruyaq..................................................... 135
~ 451 ~
V bölmə. ELM VƏ TƏHSİL DÜNYAYA AÇILAN
PƏNCƏRƏDİR
Cəmiyyətimizin inkişafının strateji sahəsi olan
təhsilin tarixindən........................................................ 138
Respublikamızda təhsil................................................ 143
Təhsilim....................................................................... 143
Azərbaycanda təhsilin kökləri çox qədimdir............... 144
Azərbaycanda ilk müəllimlər qurultayı....................... 146
Təhsillə dünyanı inkişafa, tərəqqiyə aparan
Azərbaycan oğulları.....................................................
148
Respublikamızda 1990-2005-ci illərdə təhsilin
inkişaf göstəriciləri......... ........................................... 151
2015-ci təqvim ilində respublikamızda təhsilin qısa
xronikası...................................................................... 152
Rayonumuzda təhsil.....................................................
153
Şabranda dini təhsil haqqında məlumat....................... 153
Şabranda dünyəvi təhsilin yaranması və inkişafı.........
156
Quba ikiillik Müəllimlər İnstitutunun Şabran
(keçmiş Dəvəçi) təhsilinin inkişafında rolu.................
158
Rayonumuzda təhsilin inkişafı statistik rəqəmlərdə… 159
Şabran (keçmiş Dəvəçi) M.Nəzirov adına tam orta
məktəbin tarixindən..................................................... 163
Məktəbim..................................................................... 163
Qısa arayış................................................................... 164
Məktəbin tarixinin yazılmasında istifadə edilən
mənbələr...................................................................... 167
1922-1950-ci illər........................................................ 170
1951-1959- cu illər...................................................... 177
1960-1970-ci illər........................................................ 180
1971-1980-cı illər........................................................ 187
1981-1990-cı illər........................................................ 190
1991-2000-ci illər........................................................ 199
2001-2010-cu illər....................................................... 211
~ 452 ~
2011-2016-cı illər........................................................ 219
Şabran (keçmiş Dəvəçi) şəhər M.Nəzirov adına tam
orta məktəb üzrə fiziki tərbiyə, idman və digər
tədbirlərin keçirilməsində qazanılan nailiyyətlər.........
225
Kiçik və məktəbyaşlı uşaqlardakı yaş böhranının
qarşısını almaq üçün valideynlərin və müəllimlərin
birgə fəaliyyəti barədə................................................. 240
İnsan qüdrətinin yenilməz sərkərdəsi söz və ağıl
xəzinəsinin açarı dil haqqında..................................... 249
İnsan qüdrətinin yenilməz sərkərdəsi söz....................
249
Söz............................................................................... 254
Ağıl xəzinəsinin açarı dil............................................. 256
Dil................................................................................ 260
Övladlar valideynlərdən nə istəyir? Və ya bəzi
nankor oğullar və qızlar haqqında............................... 261
Respublikamızda və rayonumuzda kadrlara olan
ehtiyacın ödənilməsində Şabran (keçmiş Dəvəçi)
şəhər M.Nəzirov adına tam orta məktəbin rolu...........
267
Qısa arayış................................................................... 267
Məzun.......................................................................... 268
Respublikamızda..........................................................
269
Rayonumuzda.............................................................. 272
VI bölmə. MƏZUN ÖZ MƏKTƏBİ HAQQINDA
Dəvəçidə bir ünvan var – qəlbim harayı......................
275
VII bölmə. ŞABRAN ŞƏHƏR M.NƏZİROV ADINA
4 SAYLI TAM ORTA MƏKTƏBİN
95-İLLİK YUBİLEYİ MÜNASİBƏTİLƏ
TƏBRİKLƏR
Əməkdar müəllimlər
Bahəddin Əliyev..........................................................
292
Nəcməddin Mürvətov..................................................
293
Dilarə Məmmədova.....................................................
293
~ 453 ~
Cavanşir Quliyev.........................................................
294
Şəhər tam orta məktəbləri
Şabran şəhər 1 saylı tam orta...................................... 295
Şabran şəhər 2 saylı lisey tam orta.............................. 296
Şabran şəhər 3 saylı tam orta...................................... 297
Şabran şəhər 4 saylı tam orta......................................
297
Şabran şəhər 5 saylı tam orta...................................... 298
Kənd tam orta məktəbləri
Ağbaş kənd orta........................................................... 299
Dəvəçıkənd kənd orta..................................................
300
Gəndov kənd orta........................................................
301
Ağalıq kənd orta.......................................................... 301
VIII bölmə. ÖMÜR VƏFASIZDIR, BİZİ TƏRK
EDİR
Nurulla Xəlilov - Şabranda məktəbşünaslığın və
idaretmənin atası.......................................................... 304
Abdulla Rəsulov.......................................................... 310
Baba Muradəliyev........................................................
313
Ağabəy Quliyev........................................................... 317
Həsən Cəbrayılov.........................................................
320
Babək Xubyarov – daim zirvəyə can atan təhsil
fədaisi...........................................................................
326
Nurbala Quliyev - “Bura Gülüstani-İrəm torpağıdır”
kitabının müəllifidir………………............................. 331
İsbat İsaqov - Şabranın “elmlər şahı”nın sərkərdəsi....
337
IX bölmə. ELM VƏ TƏHSİLİ ŞÖHRƏTLƏNDİRƏN
MÜƏLLİMLƏR
Sabir Ağarzayev...........................................................
342
Bahəddin Əliyev..........................................................
346
Füzuli Hüseynov.......................................................... 350
Şəfiqə Aşurova.............................................................
355
Ramin Bayramov......................................................... 360
~ 454 ~
Eyvaz Orucov..............................................................
364
X bölmə. UNUDULMAZ XATİRƏYƏ ÇEVİRİLƏN
MƏZUN ÖMRÜ
Müslüm Mayılov......................................................... 370
Ağalar Mirzəyev.......................................................... 373
Mayıl Quliyev.............................................................. 377
XI bölmə. MƏKTƏBİN ADINA ŞƏRƏF GƏTİRƏN
MƏZUNLAR
Qərib Orucov – Sosialist Əməyi Qəhrəmanı...............
383
Mübariz Əmirov.........................................
390
Aliyə Nəzirova - “Bir ömür durnalar qoşa uçsa
yorulmaz”.................................................................... 393
Osman Paşayev - “Dost min olar, candan dost olansa
bir”............................................................................... 402
Aydın Tağıyev............................................................. 408
Zakir Cavadov............................................................. 412
Əzizə Muradova...........................................................
417
Ehtiram Məmmədov....................................................
420
XII bölmə. MƏKTƏBİN ŞƏHİD MƏZUNLARI
Şəhidlər ölmür, torpaq bölünmür.................................
425
Məmmədağa Nəzirov...................................................
427
Roman Yusifov............................................................
430
XIII bölmə. QƏLƏM DOSTLARI YENƏ
QONAĞIMIZDIR
Ana həsrəti.................................................................. 434
Belə kollektivdə adam qocalmaz................................. 435
Rəqəmlərdən hərflərə gedən yol.................................. 436
SON SÖZ ƏVƏZİ VƏ YA “ÖMÜR DEYİR QOCALMIŞAM,
ÜRƏK DEYİR: - YAŞA HƏLƏ!”
.............................................
440
“Müəllim” nəşriyyatında çap olunmuşdur.
Çapa imzalanmış 15.03.2017. Sifariş 18.
Kağız formatı 60
84
1/16
. 28,5 ç.v. Sayı 100.
Dostları ilə paylaş: |