Microsoft Word zeynalov natiq dissertasiya doc
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
43 3. Məhsulun hazırlanması. Bank məhsulunun hazırlanması məsuliyyətli mərhələdir. Bu mərhələdə ideya nə isə konkret bir məhsulda öz ifadəsini tapmalıdır. Bank məhsulunun hazırlanmasına qarşı irəli sürülən tələb ondan ibarət olmalıdır ki, ideyada nəzərdə tutulmuş xidmət ilkin xarakteristikasına müvafiq olsun. 4. Bazar münasibətlərində məhsulun sınağı. Yeni xidmətin təqdim olunma texnikasını işləyib hazırladıqdan sonra bank real şəraitdə onun sınağına keçir və məhdud dairədə öz müştərilərinə təklif edir. Bank məhsulunun sınaq mərhələsi onun praktikada keyfiyyətinin yoxlanılması və ona ehtiyacın olması nöqteyi-nəzərindən xüsusilə vacibdir. 5. Yeni məhsulun bazara çıxarılması (kommersiyalaşdırılması). Yeni bank məhsulunun özündən əvvəlki bütün mərhələlərdən müvəffəqiyyətlə keçdiyi təqdirdə, xidmətin kommersiya əsaslarla bazara çıxarılması haqqında qərar qəbul edilir. Bank öz müştərilərinə yeni xidməti onun prezentasiyasından dərhal sonra həyata keçirməyə hazır olmalıdır. Bunun üçün əvvəlcədən böyük hazırlıq işi görülməlidir. Bazarın yeni məhsullarla doldurulmasının və bankın idarə heyətinin həddən artıq “yüklənməsinin” qarşısını almaqdan ötrü, yeni məhsulların tətbiqini tədricən həyata keçirmək məqsədəuyğundur. Xüsusilə sistemli məhsullara diqqət yetirilməlidir. Çünki bunlar çoxməsrəfli məhsul sayılır və yaradılması uzun müddət tələb edir. Hər hansı bir əmtəə kimi bank məhsulu (xidməti) də öz inkişafında ardıcıl olaraq bir neçə mərhələdən keçir: 1) Məhsulun bazara çıxarılması; 2) Artım; 3) Yetkinlik (inkişaf); 4) Azalma (tənəzzül); 5) Süqut. Məhsulun bazara çıxarılması mərhələsi bank xidmətinin ilk dəfə təklif olunmasından başlanılır. Bu mərhələnin əsas xarakterik cəhəti ondan ibarətdir ki, bu zaman məhsulun satışı olduqca ləng həyata keçirilir və nəticədə çox cüzi bir mənfəət qazanılır. Bir qayda olaraq birinci mərhələ məhsulun geniş sürətdə təbliğ olunmasına və marketinqinə çəkilən böyük məsrəflərlə əlaqədardır. Bu mərhələnin ikinci 44 xarakterik cəhəti, məhsulun qiymətinin yüksək olmasındadır. Lakin bu heç də həmişə belə olmur. Məsələn, bir sıra hallarda yeni məhsulun müştərilər tərəfindən tez bir zamanda mənimsənilməsi və satış bazarının genişlənməsi məqsədilə, bank öz mənfəətinin bir hissəsini bu işə sərf edə bilər. Bu mərhələdə bankın əsas üstünlüyü, hələlik rəqabətin olmamasındadır. Məhsulun bazara çıxarılması mərhələsinin müddəti geniş hüdudlarda variasiya edir və məhsulun keyfiyyətinin istehlakçıların ehtiyaclarına uyğun olması, düzgün seçilmiş marketinq strategiyası prinsiplərinə ə sasən müəyyənləşdirilir. Artım mərhələsində məhsulun satışı sürətlə həyata keçirilir və mənfəət özünün ə n yüksək həddinə çatır. Marketinq məsrəflərinin yüksək olmasına baxmayaraq, məcmu xərclərdə onun çəkisi müntəzəm olaraq azalır. Bazara çıxarılan bu xidmət üzrə xərclər ixtisar olunur və nəticədə məhsulun qiyməti aşağı düşür. Artım mərhələsində rəqabət olduqca güclənir və bankın bütün strateji qüvvəsi, məhsulun bazarda geniş tətbiqinə yönəldilir. Rəqabətin dərəcəsi bazara çıxarılmış məhsulun müvəffəqiyyət dərəcəsindən xeyli asılı olur. Burada xarakterik cəhət ondan ibarətdir ki, yeni məhsulu ilk dəfə tətbiq edən banklar daha üstün rəqabət imkanlarına malik olurlar. Bununla belə banklar müntəzəm olaraq məhsulun təkmilləşdirilməsi qayğısına qalmalıdırlar. Çünki, “gecikmiş” müəssisələr təbii olaraq məhsulu təkmilləşdirəcək və liderləri sıxışdırmaq məqsədini bir vəzifə kimi öz qarşılarına qoyacaqlar. Artım mərhələsində bank satış sferasını genişləndirir və bazarın yeni seqmentlərinə nüfuz edir. Belə ki, bu mərhələdə bank öz mənfəətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır və yeni sayda müştərilər cəlb edir. Məhz bu səbəbdən artım mərhələsi banka olduqca sərfəlidir və onun uzadılması əsas vəzifələrdən sayılır.
onun satışının nisbətən azalması və hətta ixtisar olunması ilə xarakterizə edilir. Bu bir neçə səbəblə əlaqədardır. Birincisi, məhsulun yetkinlik mərhələsində istehlakçıların tələbatları xeyli modifikasiya oluna bilər. kincisi, bu məhsul növü digər analoji və daha təkmil məhsulla əvəz oluna bilər. Üçüncüsü, bank rəqabət təzyiqinə davam gətirə bilmir və bu xidmət növü onun üçün adi xidmətlərdən birinə çevrilir. Nəhayət, bank üçün yeni, daha səmərəli kapital qoyuluşu imkanları yarandığından, göstərilən xidmət rentabelsiz sayıla bilər. 45 Yetkinlik mərhələsində qazanılan mənfəətin miqdarı tədricən azalmağa başlayır. Bununla belə, məhsul geniş dairəni əhatə edir və bankın müştəri bazasını maksimum artırır. Bu mərhələ yüksək sabitlik və möhkəm mənfəət ilə fərqlənir. Bankın əsas qüvvəsi bazarda öz çəkisinin saxlanmasına, məhsulun təkmilləşdirilməsinə, marketinqin kompleks tədqiqatlarına yönəldilmiş olur. Azalma mərhələsi , məhsul satışı həcmlərinin aşağı düşməsi və mənfəətin sıfıra yaxınlaşması ilə xarakterizə olunur. Müxtəlif bank məhsullarına nəzərən, azalmanın davamiyyəti də müxtəlif ola bilər. Satışın ixtisarı olduqca kəskin baş verə bilər, yaxud da tədricən sabitləşərək, hər hansı bir səviyyədə qərar tuta bilər. Bu mərhələ bir neçə səbəblərdən baş verə bilər: – rəqiblərin bazarlara yeni məhsullar təklif etməsi; – istehsalın sonrakı mərhələlərində əmtəələrin keyfiyyət göstəricilərinin aşağı olması; – bazarda qeyri qanuni rəqabətin mövcud olması; – ticarət şəbəkələrində göstərilən xidmətlərin səviyyəsinin aşağı olması; – inhisarçı reklam və s. Azalma mərhələsində rəqabət bir növ sönür. Bu, diqqətin yeni məhsul növləri üzərinə keçirilməsi ilə bağlıdır. Nəticədə, rəqabət təzyiqinin azaldığı bir şəraitdə banklar məhsulun marketinqinə çəkilən yüksək xərclərdə maraqlı olur və hətta bəzən qiymətləri də artırırlar. Bank xidmətləri siyahısında azalma mərhələsinə daxil olan xidmət növünün saxlanılması qeyri-səmərəli bir iş hesab edilir. Bu bir tərəfdən xidmətlərin göstərilməsi üzrə zəruri xərclərin çəkilməsi, digər tərəfdən isə yeni, daha yüksək rentabelli məhsulların tətbiqindən vəsait və qüvvələrin yayındırılması ilə ə laqədardır. Bütün bunlara baxmayaraq, bank köhnə məhsulların təklifini öz fəaliyyətində saxlaya və sərfəli sürətdə istifadə edə bilər. Süqut mərhələsi – Ticarət şəbəkələrində firmanın və ya kompaniyanın məhsullarının istehlakının maksimum azalması və bazardan getməsi mərhələsidir. Ə mtəələrin həyat silsiləsi xətti göstərilsə də, o həmişə bu şəkildə deyildir. Firma və ya kompaniyalar əmtəələrinin uzun ömürlü olması üçün mütəmadi olaraq stimullaşdırma faktorundan geniş istifadə edirlər. Məhsulun uzun ömürlü olması Yüklə 1,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|