Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx
Yüklə 3,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
__________________Milli Kitabxana_________________ 90
gün səhər yarasının tənzifı dəyişiləndən sonra aftafa-ləyəndə azca əlini yuyub verdiyim dəsmalla silər, sonra da çobanların gətirdiyi əti tələb edir, onu indicə yaraya piltə çəkdiyi əli ilə bölüb ayırardı, kimə nə lazımdı bişirməyi tapşırardı... Deyəsən, anam da əvvəllər qulluqçu kimi bu isdən çimçinirdi... Amma genə də dözür, bir söz demirdi... Bəy gəldi, əvvəlcə həyətdə ocaq qalayan məni gördü: -Hə, bu hansı itin küçüyüdü? Nökərlərdən biri cavab verdi: -Bəyim təzə qulluqçu tutub, onun qızıdı... Ağa güldü; -Hə, deməli, bəyim yanı qoduqlu eşşək alıb? Sonra içəri keçdi... Anamı haçan, necə gördü, nə dedi, bilmədim. Amma bizim gəlməyimizdən sonra ağanın səyahətləri seyrəldi, indi o irəliki kimi gunlərlə- həftələrlə kəndlərdə, şəhərdə itib-batmırdı. İstidə külafirəngidə, hava sərinləyəndə kəllə otaqda yarım çılpaqlaşıb oturur, döşəklər, mütəkkələrə yayxanıb tükləri ağarmış sinəsini ovuşdurur və tez-tez çay, qəlyan, mer-meyvə tələb eləyirdi. Anam nədənsə bu haldan çox narazı idi, gecələr məni qoynuna daha bərk basır "Allah, özün köməyimiz ol" - deyib dua eləyirdi. Əvvəllər bir şey anlamırdımsa, az keçməmiş hər şeyi başa düşdüm. Səlbi bəyimin mənə münasibətindən, anama kəc baxmağından, həyət adamının bəzi atmacalarından da anladım, həm də mən kənd uşağı idim, kənd uşaqları belə şeyi daha tez başa düşür. Anam üçün də, özüm üçün də, lap açığını deyim ki, özümüzün olmasa da, bu rahat həyəti, yatdığımız bu dam evini itirməyimiz üçün də qorxurdum... Bir gecə qorxduğumuz şey baş verdi... Gecə yarı olmamış təzəcə narahat yuxuya getmişdik, anamla mənim üstümüzdən yorğanın qaldınldığını hiss edib qorxu ilə gözlərimi açdım, cəld anama sıxıldım, qaranlıqda ağanın kölgəsini gördüm, hənirtidən tanıdım kişini... Bu cürə ancaq o nəfəs alırdı həyətdə... "Aana". -Kəs, küçük, qanına bularam, dur rədd ol.,. -Ağa, sənə qurban olum, yesirin olum, məni bədnam eləmə, bir parça çörəyimi kəsmə, ağa, yesirin olum, ağa, didərgin salma məni! Səlbi bəyim ətimi itə də atsa yeridi, ağa, qoy çıxım, balamı da götürüm gedim. -Suss!
...Amma artıq gec idi, mənim qeyri-ixtiyari qışqırtım anamm yalvarışları Səlbi bəyimi bidar eləmişdi; ya özü çölə çıxmışdı... Onsuz da naxoş arvad pis yatırdı, axır vaxtlarda isə lap yuxusu ərşə çəkilmişdi.
__________________Milli Kitabxana_________________ 91
Birdən qapıda ikinci bir kölgə göründü, bu o idi! Səlbi bəyim ağır-ağır irəliləyib, astanada durmuş, qapının çərəngüləsinə söykənmişdi, artıq tabı qalmamışdı, güclə ayaq üstündə dururdu... -Əlsəftər bəy, bir bu qalmışdı ki, mənim başıma gətirəsən? Heç utanmırsan, ay nəməkbəharam? Gözüm görə-görə, özünü çölün sayılına tay qoyursan? Mənim evimi murdarlayırsan, ay haramxor? Şamaxı çəngiləri sənə azlıqeləyir? Gözüm görə-görə... indi işi bura yetirdin?.. Ağa qalxdı, donquldandı: -Gözün kor olsun... - dedi və otaqdan çıxdı... Səlbi bəyimin zarıltılı səsi indi də qulağımdan getmir. -Aaz... ay payyığan köpək qızı, çörəyim səni belə qudurdub ki,indi də bəyə göz-qaş eləyib, döşəyimə göz dikmisən? -Bəyim, vallah... -Vallah kəssin səni, dur sürün, mənim xarabamdan... Bu sözlərlə Səlbi bəyim qapının ağzındakı qara aftafanı qapıb anama tərəf zolladı, aftafa anamın düz başına dəydi. Anam dərdindən, xəcalətindən heç ufuldamadı da... Onun yerinə mən çığırdım... Anam yıxıla-dura yerindən qalxdı, mən də arxasınca cumdum, bəyimin yanından cəld ötüb həyətə çıxdıq, gecənin oğlan çağında, zülmətdə tək-tənha qaldıq... Sonralar bildim ki, şairlər ilin belə qaranlıq gecəsini "şəbi-yelda" adlandırır, onu gah gözəlin qara gözlərinə, gah qara qaşlarına, gah da qara tellərinə bənzədirlər..." Sonanın gözləri yol çəkdi, solğun yuvarlaq dodaqlarına xəfıf bir təbəssüm qondu, sanki bu ağır düşüncələr, hekayələr içində nə isə olduqca xoş və əziz bir xatirəyə gülümsəyən kimi oldu:
Gün olsa gecə olmaz, ey mah, nədir vəchi Yeldayi-səri-zülfun gün üzdə olub peyda?!
-Ağanındı... Minasoltan ağır xatirələrin içində gülümsəyən gəlinə əvvəlcə heyrətlə baxmışdı, "ağanındı" kəlməsini eşidincə şerin oğluna məxsus olduğunu başa düşdü, o da dərindən bir ah çəkib gülümsündü. Deyəsən, buz doğrudan da əriyir, bu xəfif təbəssümlər onu suya çevirirdi. -Hə... bəs sonra? Sona köksünü ötürüb sözünə davam edincə təbəssüm dərhal dodaqlarından yox oldu, əvəzinə üzünü solğun bir kədər bürüdü: -Hə, sonra!.. Sonrasını Allah düşmənə də göstərməsin... Gecəni canavar qorxusundan, yol azmaq qorxusundan evin daldasında keçirdik.
__________________Milli Kitabxana_________________ 92
Gün çırtmamış bir az hörümçək toru tapıb yaraya basdıq, yaranı ləçəknən bağlayıb kənddən çıxdıq. Çodarlıdan sonra daha banımız daş kölgəliyi görmədi. Gəlib bir tərəkəmə köçünün dalınca şəhərə çatdıq... Cuma məscidin qabağında birtəhər dilənib dolanırdıq. Anamın günü-gündən olan-olmaz qanı da üzündən, dodaqlarından çəkilirdi, gözləri çuxura düşmüşdü, yarası da simləyirdi, sağalmaq bilmirdi... Axşamlar yaman qızdırırdı, bilmirəm onu da atam kimi uzun azar tutmuşdu, ya yara üzmüşdü, ya yığdığımız azurğu əppəyi də mənə yedirtdiyindən özü çox vaxt ac qalırdı, ona görə, ya da titrətmə-qızdırmaya tutulmuşdu, nə idisə, günü-gündən əriyirdi, gun qabağındakı buz parçası kimi, közə düşmüş quyruq kimi... Dərisi də yanıb sümüyünün üstünə yapışmışdı, əlindən tutub gücnən yeridirdim. Çox vaxt bazar ağzına gedib çıxa bilmir, eləcə Cuma məscidin yanında, gecə yatdığımız yerdəcə oturub qalırdıq. Bir gün anam bir az babat idi, əlimdən tufub küçələri gəzdirməyə başladı. Xeyli gəzdik, Pirkülövüşlü məhəlləsində bir evdə arvadlardan biri bizə bayat xörək və çay verdi, "Ay yazıq, bu halnan hara gedirsən, səni qulluqçu götürən neynəyəcək? Çörək yapa bilməzsən, ocaq qırağında otura bilməzsən, axı səndə o hal hardadı?" - dedi. Anam gülümsədi, bu neçə ayda birinci dəfə idi ki, balaca gülümsəyirdi, sevindim ki, anam daha sağalır, son demə çırağın axır işığıymış bu təbəssüm... Bir az da gedib, Qəriblər məhəlləsinə çatdıq... birdən anam qəfıl yerə oturdu... daha dura bilmədi... Ah... ana, kaş ölümün bir yarımca saat əvvəl, biz Pirkülövüşlü məhəlləsində, o mehriban arvadın həyətində olanda gəlib çataydı, öz əlinlə məni aparıb o xarabanın yanına, Mütrüf Ədilin qapısına çıxartmayaydın... Qərəz ki..." ...Anasının ölümü gözləri önündə yenidən canlandığından Sonanın kirpikləri nəmləndi... susdu... Boğazı qəhərləndi, danışa bilmədi... səsi xırıldadı, o bir neçə dəfə udqundu, gözlərinin yaşını sildi. Birdən Sona əlinin sığallandığını duydu, bayaqdan ana xatirələrinə dalmış gəlin, bunun fərqinə varmamışdı; Minasoltan onun, çəngi Sonanın əllərini sığallayırdı!.. Sonanın hıçqırığı gücləndi, özünü saxlaya bilməyib, üzü-qoylu Minasoltanın, bayaqdan bəri qırx kişidən artıq həya eləyib utandığı bu nurani qadının dizləri üstünə düşdü. Onun çiyinləri qalxıb- endikcə, Minasoltan bir əli ilə kəlağayısının ucuynan öz gözlərindən cari olan yaşları silir, digər əli ilə səhərdən bəri iyrəndiyi, nifrətlə baxdığı çənginin çiyin və kürəkiərini tumarlayırdı, Ana əlindən bu zəif çiyinlərə qüvvət axır, məhəbbət səpilirdi...
Yüklə 3,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|