Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx
Yüklə 5,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
55
Xəfıf işıq saçırdı. Divarlara bəzəkli tikmələr, urusu dəsmallar, pərdə başlıqları və bir neçə çərçivəli mənzərə şəkli asılmışdı. Otaqda dörd nəfər idilər. Ev sahibi Rza bəy, ağ bənizli, zərif simalı bir cavan idi. Əynində o zaman dəbdə olan gödəkcə və urusu şalvar vardı. Dalğalı qumral saçları uzundu, Şərq adətinin əksinə olaraq başını qırxdırmırdı. Üzündə ziyalı cavanlara məxsus incə bir nəciblik sezilirdi. Tez-tez yan otağa keçir, oradan kiminsə ona ötürdüyü yemək, içki və çay, quru meyvə gətirib mizin üstünə qoyurdu. Adətən təmkinli olsa da, indi hər bir hərəkətində sevinc duyulurdu, elə bil sevindiyindən özünə yer tapmır, qonaqlarına necə xidmət edəcəyini bilmirdi. Tez- tez özü öz sözünü kəsib, girir-çıxır, bu hərəkətilə də dostlarının təbəssümünə səbəb olurdu.
İkinci adam buraya ilk dəfə gəlmiş Mahmud ağa idi. Ucaboylu, nazik bədən Rza bəyin əksinə olaraq, Mahmud ağa dolğun və bəstərək idi, əynində sürməyi şaldan yaxşı usta əli ilə tikilmiş kostyum var idi. Buğdayı simasında ən çox nəzərə çarpan bir cüt iri qara göz idi. Bu gözlərdə daima hər şeyə yetiklik edən, gülümsər, mehriban, şux və şən bir gənclik, həyat eşqi qaynayırdı. Tez-tez danışır, şən-şən gülür, özünü çox sərbəst aparırdı... Belə görünürdü ki, dostunun müvəffəqiyyətinə fərəhlənsə də, məclisdəkilərin əksinə bu hadisələrə o qədər də böyük əhəmiyyət vermir, buna da növbəti, maraqlı bir iş kimi yanaşırdı. Odur ki, onun Rza bəy və başqa həmyaşlarına müraciətində bir üstünlük, nisbi bir laqeydlik duyurdu. Elə bil deyirdi: "Məni şən bir musiqi məclisindən ayırdığınız üçün sizdən incimirəm, sizə hər bir kömək eləməyə hazıram, təki könlünüz xoş olsun, dostlar, təki həmişə kefiniz kök, damağınız çağ olsun". Üçüncü cavan Seyid Əzim idi. Şairin bütün geyimində, zahirində əsil şirvanlı görkəmi vardı. Mahmud ağa və Rza bəyin əksinə olaraq ülgüclənmiş başına dəri börk qoymuşdu. Otaq isti olsa da, adətinə görə papağını çıxartmamışdı. Ortaboylu, mütənasib əndamım qara ləzgi şalından tikilmiş çuxa kip tutmuşdu. Ayaqlarında ağ-boz şətəl1 vardı. Geniş alnı, nazik üzü, buğdayı dərisi, qara qələmi qaşları və qara gözləri üzünə ağıllı, dərin düşüncəli bir ifadə verirdi. Nazik bığları və təzəcə xətti onu yaşından bir az böyük göstərsə də, gözlərindəki sevinci gizlədə bilmirdi. Bu gün elə bit əsil bayram onun idi. Nə olar, qoy bu ilk məktəbi açmaq, balaca həmyerlilərinə elm öyrətmək ona nəsib olmayıb.
56
Nə olar, qoy bu işin müəssisi-dostu və can sirdaşı Rza bəy olsun! Nə eybi var, başlanğıcdır. Onun da növbəsi çatar, bu ilk təcrübədən o da payını götürər. Balaca həmvətənlərini molla Qurbanquluların bitli-sirkəli mollaxanasından, yırtıq həsirlərin, soyuq hücrələrin, cansıxıcı çərəkələrin, amansız fələqqələrin üzündən qurtarar, qonşu erməni, malağan uşaqları kimi onlar da təmiz, işıqlı uşqolda bu dünyada lazım olan elmləri öyrənərlər. Bu dünya dərdi, gün ruzusu qazanmağın yollarını öyrənər, xoşbəxt olar, mollaxanada xəlfə və mollaya nökərçilik etməkdən qurtararlar. Onların da əsil kitab-dəftəri, yaxşıca məktəbi olar. Bu məktəbi xidmətçi qızdırar, uşaqlar hər dərsə gələndə çantalarında manqala qoymaq üçün daha kömür gətirməzlər... Qoy bu ilk təşəbbüs Rza bəyə qismət olsun, nə olar! O da çalışıb bacardığı bir işlə dostuna kömək elər. Elə indicə Rza bəy dediyi kimi. Uşaqlar üçün öz doğma dillərində nəzm inşad elər, azı onlar anlamadıqları fars mətnlərini çətinliklə oxuyurlar, anlamırlar, birinci dəfə onun - şair Seyid Əzimin mənzumələri doğma ana dilindəki dərsliyi əvəz elər, uşaqlar onun yazdıqlarının üzü ilə elm, bilik, savad öyrənməyə başlarlar... Nə şirin xəyal, nə gözəl arzulardı ki, həqiqətə çevrilməyə başlayır... Dördüncü cavan Tərlan idi. Bir neçə gün əvvəl Sona ilə görüşəndə onun çatma qaşlarına, ala gözlərinə tamaşa eləmişdik, rəqqasə Sonanın sevgilisi, elə indi də məhəbbətdən xumar, təzə xəbərdən bəxtiyar bir hal keçirirdi. Onun da üzündə bir fərəh, bir sevinc vardı. Rza bəy bu gənc dostunu dəvət etmişdi ki, ondan yardım istəsin, ona təklif etmişdi ki, əgər istəsən sən öz savadınla mənə kömək eləyə bilərsən, gələcəkdə şagird çox olsa, məktəbi böyüdə bilsək, yavaş-yavaş uşaqlara əlifba öyrətmək işində mənə köməyin dəyər. Rza bəy deyirdi: -Düzdü, izin almışam, amma yamanca quru yerdən başlayıram,nədən başlayacağımı heç bilmirəm, siz gərək mənə yardım əli uzadasız... Birinci növbədə cənab Mahmud ağa. Mahmud ağa ötkəmlə səsləndi: -Divan-dərə və pul, ianə toplamağa təşəbbüs - mənim öhdəmə, əlimdən gələn budu... -Bu özü elə ən birinci vacib məsələdi, - deyə Seyid Əzim sözə qarışdı, - elə birinci çətinlik bina məsələsi, qaydalı kürsü, miz, mən də sizin kimi bunları urus- erməni məktəblərində görmüşəm, sonra da ki, yazı ləvazimatı... bunlar pula bağlıdı... Mahmud ağa sözə yenə də xitam vermək üçün tələsdi:
Yüklə 5,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|