Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx
Yüklə 5,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
47
Molla, Hacının şübhəli danışmasından razı qalmadı. O yaxşı bilirdi ki, Şirvanda Mahmud ağaya heç kəs dəyib dolaşa bilməz, elə onun özü də qazanc mənbəyi kimi qiymətləndirdiyi Mahmud ağa ehsanlarından az bəhrələnmirdi. O bu gün buraya Mahmud ağa məsələsini həll etməyə gəlməmisdi, Hacı Əsəd nə qədər dövlətli və arxalı olsa da onun Mahmud ağa kimi adama gücü çatmazdı və bu lazım da deyildi. O, Tərlanın çəngiyə uymağını da Hacıya öz dili ilə çatdırmayacaq, "gördüm" deməyəcəkdi. Onun qurğusu ayrı idi. O Hacıdan da başqasının əli ilə o birisi qazanc mənbələrinə toxunmadan faydalanmaq fikrində idi. -Hacı ağa, məqsədim o deyil, bu urus evi yıxılmış axı bizim camaatı tanımır, bilmir ki, bura necə yerdi, adamları necə adamdı, hələ bir burda öz yerindəki məktəblərdən də açmaq fikrinə düşüb. Cahıl-cuhul qeyri yerlərə ayaq açır, gör- götür dünyasıdı. Onlar urus dilini,təzə məktəbi neynir axı? Hazır can kimi mədrəsələrimiz var, öz şəriətimizin yolu ilə getsək bu bizə kifayətdi, kifayətdi, kifayətdi bizə... -Bəli, doğru buyurursan, axund ağa, bizdən təzə urusu məktəbə uşaq verən olmaz... -Verərlər, Hacı ağa, niyə vermirlər. Şamaxıda dindən-dondan dönən nə qədər istəsən var, Allahın lənətinə gəlsin onları, odu ey, biri elə o Rza bəyi götür: deyirlər dünən Tiflisdən gəlib, özü bir az işto-pişto öyrənib, bəs eləyib ona, gedib bizim gomurnatın yanına təzə üsuli-cədid deyilən bir məkteb açmağa hökumətdən izin alıb. Mahmud ağa da vəsatət eləyib, gomumat ona çox inanır axı, xətrin yaman tutur... -Nə danışırsan, axund ağa, mənim heç xəbərim yoxdu. -Bəli, bəli, elə indicə eşitmişəm mən də! Yanuva gəlməkdən başqa bir qərəzim də var idi. Elə dünəndən gələcəkdim, bu gün günorta namazından sonra cənabuvu məsciddə saxlamaq qəsdim var idi. Sonra fikirləşdim ki, Allah evi elə söhbətlərin yeri deyiI. Amma bu Rza bəy sözünü eşidən kimi, daxı duruş gətirə bilmədim, durub gəldim qulluğuna... Son cümlələrdə Hacı Əsədin dalağı sancdı, o mollanın nə isə pis bir xəbər soyləyəcəyini hissi-qəbləlvüqu ilə duydu, amma üzə vurmadı. -Əcəb eləmisən. Haçan gəlsən öz evindi... -Ev yiyəsi sağ olsun, Allah sənə Həcci-Əkbəri dübarə qismət eləsin, inşallah, mərhəmətin artıqdı mənə, bilirəm... bilirəm... -Bahəm inşallah, imanın kamil olsun, axund ağa, bəs bu məktəb fəqərəsin kimdən eşitdin? -Cənab İskəndər bəydən, Hacı, çox qabil cavandı, sən onun Mahmud ağa məclislərinə getməyinə baxma, cavandı, amma orucu-namazı,
48
ehsanı, hər bir şeyi öz yerində tutur... Elə mənə bir xoşagəlməz xəbəri də o çatdırıb, bu barədə sonra qulluğuna ərz edəcəgəm... Yenə də Hacının dərdi zoqquldadı. Amma o yenə də yetiklik etmədi, qəsdən soruşmadı, elə bil kişi qara bir xəbər eşitməkdən qorxurdu. -Qaldı Rza bəy... deyir o da Mahmud ağanın məclisinə gedibmiş, Seyid Məhəmmədin oğlu, naseyid Əzimlə bərk dostdur axı... Hə, deyir çox söhbətləşiblər, təzə məktəbə izin olduğundan bərk sövünüşüblər. Əlqərəz, Mahmud ağa da bir xeyli məbləğ ianə buyurub. O lüt naseyid də söz verib ki, uşaqlar üçün nə isə cızma-qara eləsin... -Pah atonnan, mən bu Mahmud ağaya lap məəttəl qalmışam, deyən gərək, kişi, pulun var, ver Allah yoluna, uşaq oxutmaq istəyirsən - ver mədrəsəyə, göndər Nəcəfül-əşrəf tüllablarına, yazıqlar səhərdən axşamacan Allahın kəlamı üstündə gözlərinin nurunu qoyurlar, bir öynə ac, bir öynə tox, qərib vilayətdə, qürbət eldə... -Onu da eləyir, Hacı, bunu da... Bilirsən, bu ağa bəy tayfası əvvəldən elə bir az özbaşına olub, dindən-dondan çıxan olub, dövləti-qarun qudurdub onları; digər tərəfdən, mənim ağam, Mahmud ağa urus-erməniynən, hökumət adamıynan, gomurnatnan oturub-durur; eləməsə olmaz; bir də ki, Şamaxının bir para tayfası çox təzəpərəst olur, harda bir təzə şey dəb düşdü, gərək hökmən ondan aldıra, yeməlidi – yeyə, geyməlidi - geyə, divara vurulmalıdı - asa divardan. Bu da təzə dəb şeydi. -Bəli, bu da dəbdən düşər inşallah... Molla yerində dikəldi, qalanmış buxarının və içdiyi pürrəng çayın istisindən tərləmişdi. Əmmaməsini başından çıxartdı; ağ araqçını götürdü, əba altında geyməsinin cibindən yaylığı alıb alnını, tərtəmiz qırxılmış yöndəmsiz başını, uzun, pelə qulaqlarının ardını və qat-qat ət basmış boynunu sildi. Həna və rəngdən şəvə kimi parıldayan bığ və saqqalını tumarladı; boğazını artlayıb vəzə hazırlaşırmış kimi hündürdən, xüsusi bir atəşinliklə Hacının sözünü kəsdi: -Xeyr, xeyr, Hacı ağa; o yerəcən çıxmağa qoymaq olmaz, bu körpəni elə beşiyində boğmaq lazımdı. Əgər ona əl-ayaq tutmağa yol,vaxt versən, sonra qabağını heç almaq olmaz... Heç olmaz. Hacı nədənsə fikrə dalmışdı, söhbətdə o qədər də can-dildən iştirak edə bilmirdi: -Bəs nə məsləhətdi? -Elə qulluğuva da ona görə tələsmişəm. Mən elə sabah sübh namazından fariq olan kimi məhəllə mollaları ilə yığışıb danışacağam, sən də, Hacı, Allahın köməkliyi ilə dost-aşna və hampalarunla söhbətləş,
Yüklə 5,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|