Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx

                                                                                                                                                  

37 

 

giconun sakit suyu, (al axan pozulmuşdu, dörd sona üzür, dörd pəri qol atırdı. 

Dumduru  su  köpüklənir,  sıçrayıb  ətrafa  zərrələr  kimi  dağılır,  qızların 

qaqqıltısından,  suyun  şappıltısından  basqa  heç  bir  şey  eşidilmirdi.  Qızlar  aləmi 

unutmuşdular. Ətrafda heç kəsin olmadığına arxayındılar. Amma qızlar tək deyildi. 

Bayaqdan  bəri  qarşı  sahildə  onlan  iki  göz  izləyirdi.  Bu  gözlərin  kimə  məxsus 

olduğunu bilmək üçün gəlin çayın o biri tayına keçək. 

...Tərlanın onları görməsi heç də təsadüfı deyildi. Bir neçə vaxtdan bəri Tərlan 

münasib an gözləyir, çoxdan bəri mütrüf Ədilin evini güdürdü. Məhəbbət Tərlanı

həlak  eləyirdi.  Tərlan  bu  böyük  aləmdə  özünə  yer  tapa  bilmirdi.  Hər  axşam 

Mahmud  ağanın  otağında  Sonanın  rəqslərinə  tamaşa  eləmək  artıq  gəncə  bəs 

eləmirdi. O sevdiyi qızı təklikdə görmək, səsini eşitmək, sözlərini dinləmək, dərd-

sərini söyləmək, nəfəsini duymaq istəyirdi. Bu arzu hava kimi, su kimi, çörək kimi, 

ana  nəvazişi  kimi  çox,  olduqca  çox  böyük  bir  zərurətə  çevrilmişdi.  Bu  arzu 

Tərlanın  körpə  ürəyini  qarsalayıb  qovurur,  yandırıb  yaxırdı.  O  nə  dostlarının 

nəsihətlərini,  nə  də  ata-anasının  hədələrini  eşidəcək  halda  deyildi...  Bu  hiss 

Tərlanın  gücü  çatmayan  azman  bir  qüvvətə  çevrilmişdi,  bir  ahənrüba  olmusdu, 

çəkib aparırdı onu, hara? Özü də bilmirdi... Tək bir təsəllisi var idisə bu da ağanın 

qəzəllərini  oxuyub  məhəbbətin  sehrini  dinlədiyi  anlarda  olurdu.,.  O  gah  çəngi 

dəstəsilə qarabaqara toya gedir, gah onların ardınca dabanbasma Mahmud ağanın 

otağına  gəlir,  gah  qızların  axşam  azanından,  əl-ayaq  yığışandan  sonra  gedə

bildikləri  qəriblər  hamamına  ötürür,  gah  da  Şamaxıdan  qırağa  -  başqa  mahallara 

gedən furqonlarının dalınca atım səyridirdi. Bəzən o qızların qab-qacaq yuduğu və

ya  su  doldurduğu  arxın  baş  tərəfıni  kəsdirib  oturur,  mövsümünə  görə  müxtəlif 

meyvələr,  alça,  gilas,  alma,  armud,  əzgil  alıb  suya  buraxırdı,  bəlkə  Sona  da 

meyvələrdən birini tutub yedi! Amma, yox, uzaqdan-uzağa göz qoyub görürdü ki, 

Nisə,  Qəndi,  İzzət,  Məleykə  və  başqa  qızlar  həmin  meyvələri  tutub  gülə-gülə

yeyirdilər. 

-Görəsən hansı bəxtəverçün axıdırlar? 

-Aaz, Sona, sən də ağzını şirinlət! 

-Ay  təzə  meyvəni  suya  axıdan  oğlan,  neçə  belə  nübarlara  çıxasan,  ha-ha-ha. 

Allah səni istəklüvə yetirsin. 

Tərlan  nə  bileydi  ki,  Sona  bu  meyvələri  yeməkdən  ötrü  ölür,  amma  "bəlkə

cadulanıb"  deyə  yemir,  yemək  istəyir  -  çünki  sevdiynin  əlləri  dəyib  onlara,  əl 

vurmaq, toxunmaq istəyir - çünki bilir, bu meyvələri onun üçün, onun adına alıblar, 

onun məhəbbətilə sulara axıdıblar; amma 

 

 

---

                                                                                                                                                  

38 

 

yemir  -  qorxur  ki, bu  cadular  onu  yoldan  çıxarar, onun dəyanətini  qırar və o, 

Tərlanı  qoruya,  səhv  addımdan,  xətalardan  saxlaya  bilməz.  Tərlanı  daha  da  eşq 

divanəsi  eləyer,  xata-bəlayə  salar.  Dilə-ağıza  düşər  Tərlan,  daş-qalaq  elərlər 

Tərlanı.  İrağ-irağ  "çəngiyə  vurulub,  çəngiyə  qoşulub",  deyərlər  Tərlana... 

Sevdiyinin bədbəxtçiliyinə səbəb olar. 

Qız  qəlbindən bu  əziz  adı  dönem-dönem  keçirsə  də,  dodaqlarına gətirməkden 

çəkinirdi. 

Tərlana  elə  gəlirdi  ki,  onu  görüb,  məqsədinə  yetiklik  eləyən  yoxdur...  amma 

görən  də,  yetiklik  eləyən  də  var  idi...  Cidanı  çuvalda  gizlətmək  olmaz,  yanan 

yerdən tüstü çıxar, göz acısdırar... Oda, alova, çevrilər. 

Bu  gün,  deyəsən,  güdükçülərdən  heç  birisi  həndəvərdə  yox  idi,  olsaydı  da, 

Tərlanın  bundan  xəbəri  olmayacaqdı.  Gəlin  biz  də  nəticəsiz,  qorxulu  bir 

məhəbbətin  odunda  yanan  Tərlana  baxaq,  biz  də  qara  ürəkliləri  unudaq,  qorxu-

hürkü  bilmədən,  həyatı  haqqında  düşünmədən,  od  ilə  oynayan,  böyük  eşqinin 

dalınca qəlbinin çağırışına cavab verib bayaqdan bəri bu həndəvərdə özünə dalda 

yer tapan Tərlana tamaşa eləyək. 

Tərlan  dünyanı  unutmuşdu,  dedim  -  haqdı...  0  parlaq,  bircə  bulud  da 

görünməyən fıruzəyi fəza altındakı dörd qızdan tək birini - Sonanı görürdü. Onun 

qulaqlarında  gah  Ağanın  qəzəlləri,  gah  Nəcəfqulunun  tarı,  gah  Qəndi  xanımın 

çırtmaları, İzzətin dəfi səslənirdi. Sona isə rəqs edir, gah da qüssəli-qüssəli oturub 

baxırdı... Arabir o özünə çox aşina olan bu xəyalları qovur, indiyə qayıdır, Sonanı

onun  üçün  qeyri-adi  olan  vəziyyətdə,  gah  paltar  yuyan,  gah  sərən,  gah  başını

darayan görürdü... Qəribə idi, Sonanın bugünkü vəziyyəti Tərlan üçün doğrudan da 

adəti deyil, qeyri-adi idi... O, Sonanı beləcə sadə geyimdə, daşa yaş tuman-köynək 

çırpan təsəvvür eləmir, gördüklərinə inana bilmir, sevgilisinin adi işləri bilməsinə

fərəhlənir,  təəccüb  qarışıq  bir  sevinc  duyurdu.  "Sən  beləymişsən,  Sona,  sən 

beləymişsən..."  Adi  həyat!  Sona  burada  tamamilə  başqa  idi.  O  daha  gözəl,  daha 

təbii  görünürdü...  Yad  baxışlardan  ürkən  bir  ceyran  kimi  deyil,  ana  kimi,  bacı

kimi...  Adi  qadınlar  kimi...  "Sən  beləymişsən,  Sona"  sözlərinden  başqa  ürəyinə

bircə  mehriban  söz,  bircə  nəvazişli  kəlmə  gəlmirdi.  Sanki  gəncın  bir  dərya 

məhəbbəti, çocuq heyrəti qarışmış, bircə cümlədə toplanmışdı: "Sən beləymişsən, 

Sona,  beləymişsən"...  O  fərəh  və  sevinclə  qıza  tamaşa  edir,  səsini,  nə  deyib,  nə

danışdığını eşitmək istəyirdi. Amma yerinin bilinəcəyindən ehtiyat edib, tərpənmir, 

qızın yalnız gülümsəməsini, dodaqlarının açılıb-örtülməsini görür, sözlərini isə 

 

 

---