Milliy boylik uning tarkibi va ko’paytrish omillari

O’zbekiston Respublikasining milliy boyligidan foydalanilish holati tahlili

Milliy boylik muhim ijtimoiy-iqtisodiy kategoriya bo’lib, u ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonining boshlang’ich va yakuniy holatini ifodalaydi. Milliy boylik hajmining ortishi iqtisodiy o’sishning muhim omili hisoblanadi.Shu bilan birga milliy boylikda ishlab chiqarish jarayonining natijalari mujassamlanadi. U ishlab chiqarilgan mahsulot hisobiga to’ldiriladi va yangilanadi.

Mamlakat milliy boyligi – inson mehnati tufayli to’plangan nomoliyaviy va moliyaviy aktivlar va tabiat in’omlarining yig’indisidan tashkil topadi.
Milliy boylik - iqtisodiy statistikaning tayanch ko’rsatkichlaridan biridir. Uning hajmi (solishtirma baholarda) - mamlakatning iqtisodiy-ijtimoiy salohiyatini ifodlaydi, jon boshiga to’g’ri keladigan miqdori esa -mamlakatning iqtisodiy rivojlanish darajasiga baho beradi.
O’zbekiston Respublikasi milliy boyligining hajmi 1991 yil 1 sentyabrdan hisoblana boshlandi. U yaratilish manbi bo’yicha 2 qismdan iborat:

• 
  milliy mulk - inson mehnati tufayli shu davrgacha to’rlangan boyliklar;
  
• 
  tabiat in’omlari - boyliklari.
  

Umuman, yevropada qo’llanadigan MXT kontseptsiyasiga asosan O’zbekiston Reslpublikasi milliy boyligi quyidagilardan tashkil topadi (3,4,5-rasmlar):
A. Yil boshida

3-rasm. Yil boshida milliy boylik⁶
B. Yil davomida qilingan operatsiyalar

4-rasm. Yil davomidan qilingan operatsiyalar bo’yicha milliy boylik⁷
C. Yil ohirida

5-rasm. Yil ohirida milliy boylik⁸
1. Tabiiy resurslar;
A - foydalanishga kiritilmagan;
B-ishlab chiqarishda foydalaniladigan;
2. Inson mehnati tufayli yig’ilgan moddiy boyliklari;
V-asosiy fondlar;
G - moddiy aylanma mablag’lar va zahiralar;
D - aholnning shaxsiy mulki;
E - boshqa moddiy boyliklar.