16
Dozaj ve konsantrasyon
Lokal anesteziğin dozu; hastanın yaĢına, genel durumuna ve hastalığının derecesine
göre belirlenir. Genellikle genç hastalar yaĢlı hastalara göre daha yüksek dozları tolere
ederler. Motor blok oluĢturmaksızın yalnızca duyusal blok (diferansiyel blok -rejyonal
analjezi-) isteniyorsa lokal anestetiğin en zayıf solüsyonu tercih edilir.
Toksisite ve alerji
Anestezi
uzmanı,
uygulama
öncesi
hastanın
durumunu
çok
dikkatli
değerlendirmelidir.
Hastanın tipi ve genel durumu; geniĢ bir boynu olan hastalarda brakial
pleksusun aksiller yolla blokajı interskalen veya supraklaviküler yola göre daha
kolaydır.
1.3. Periferik Sinir Bloğunda Hastanın Hazırlanması
Periferik sinir bloğu yapılacak hastanın hazırlanmasında aĢağıdaki iĢlem basamakları
gerçekleĢtirilir:
Hasta ile iyi bir iletiĢim kurulur.
Hastaya, iĢlem hakkında kısaca bilgi verilip onayı alınır( Hastaya yapılacak
açıklamada; uygulama sırasında, hastanın hareketinin hastanın iĢlem sırasında
konuĢmaması, öksürmemesi, hareket etmemesi gerektiği anlatılır).
ĠĢlem sonrasında, blokajın doğrulayıcı bulgu ve belirtilerin ortaya çıkacağı,
bunların bir süre sonra kaybolmasının doğal olduğu hastaya bildirilir.
Bilgilendirilerek ve değerlendirilerek ön hazırlığı tamamlanmıĢ olan hasta
premedikasyonu yapıldıktan sonra uygulamanın yapılacağı, monitörizasyon ve
resüsitasyon olanaklarının hazır bulunduğu özel rejyonel anestezi odasına ya da
operasyon odasına alınır.
Periferik sinir blokajı ameliyat masası, ameliyathane sedyesi veya muayene
masasında yapılır.
Periferik blok çeĢidine göre hastaya uygun pozisyon verilir. Hastanın bu
pozisyondan zarar görmemesi ve rahat etmesi için gerekli önlemler alınır.
Periferik blokaj uygulanacak her hasta monitörize edilerek vital bulguları
(nabız, kan basıncı ve vücut ısısı) alınır ve kayıt edilir.
Damar yolu açılarak sıvı infüzyonuna baĢlanır.
Yoğun stres ve kaygı duyan hastaları rahatlatmak için kısa etkili sedatif ve
narkotik analjeziklerden yararlanılır.
1.4. Bloğun YerleĢimi ve Parestezi
Rejyonel anestezi göreceli olarak güvenli olsa da bir rejyonel anesteziye maruz
kalacak hastalar, Amerikan Anestezistler Derneği (ASA) kılavuzunda yer alan yeterli
monitorizasyona sahip olmalıdır. Hastaya, ilave oksijen (nazal kanül veya yüz maskesi)
verilmesi olanağı ile birlikte resusitasyon ekipmanlarına ulaĢılabilir bir ortam sağlanmalıdır.
17
Sinir bloklarının en büyük acil riski, yanlıĢlıkla intravasküler enjeksiyon sonucu
ortaya çıkan sistemik toksisitedir. Pek çok klinisyen, iğne veya kateterin intra vasküler
yerleĢimli olup olmadığını saptamak için daima, 1:200 000 (5ug‟mL) veya 1:400 000
(2.5ug‟mL) epinefrinli 3ml lokal anestezik test dozu kullanır. Kalp hızında baĢlangıca göre
%20 den daha fazla bir artıĢ genellikle intravasküler eneksiyonun göstergesidir. Belirli
aralıklarla küçük küçük verilen dozlar (her seferinde 5ml) ve sık aralıklı aspirasyon,
intravasküler enjeksiyon riskinin en aza indirilmesine yardımcı olur. Enjeksiyon sırasında
iğnenin hareketini önlemek için sıklıkla „„immobil iğne‟‟ tekniği kullanılır.
Periferik sinir iğnelerini lokalize etmek ve lokal anestezik solüsyonların
enjeksiyonuna rehberlik etmek için bir çok yöntem arasında parestezi, sinir stimülasyonu ve
ultrason bulunur.
Parestezi: Rejyonel anestezi iĢlemleri sırasında oluĢabilen elektrik çarpmasına
benzer duyudur. Ġğne, herhangi bir duyu sinirine doğrudan temas ettiğinde, o
sinirin innerve ettiği alanda bir parestezi ortaya çıkar. Ġğnenin sinire dokunması
fakat delip geçmemesi sağlanmalıdır. Enjeksiyon sinirin içine (intranöral) değil,
sinire yakın mesafeye (perinöral) yapılmalıdır. Direkt intra nöral enjeksiyon ile
oluĢan yüksek basınçlar sinir liflerinde hidrostatik (iskemik) hasarlanmaya
neden olabilir.
Sinir stimülasyonu: Bir motor cevap oluĢturmak için sinirin uyarılması ile
değiĢik miktarda duyusal ve motor lifler içeren periferik sinirlerin
belirlenmesinde sık kullanılan bir yöntemdir.
Ultrason: Periferik sinirlerin, bolk iğnesinin yerleĢtirilmesinin ve lokal
anestezik solüsyonun yayılımının direkt olarak görüntülenmesini sağlamakta ve
blok kalitesini artırarak lokal anestezik hacmini azaltmaktadır.
18
UYGULAMA FAALĠYETĠ
Periferik sinir bloğu uygulamalarına yardımcı olunuz.
ĠĢlem Basamakları
Öneriler
Periferik blok çeĢidine göre malzeme ve
ekipmanı hazırlayınız.
Tüm malzemelerin tam ve eksiksiz
olmasına dikkat ediniz.
Periferik blok çeĢidine göre hastayı
hazırlayınız.
Hastayı sakinleĢtirebilirsiniz.
Açık
ve
net
bir
Ģekilde
bilgilendirebilirsiniz.
Vital bulguları kayıt ediniz.
Gözlenen paremetre anormalliklerinde
anestezi uzmanını haberdar etmelisiniz.
Anestezi uzmanına, uygulama yaparken
yardımcı olunuz.
Anestezi uzmanının lokal anestezik ilacı
enjektöre
çekmesine
yardımcı
olabilirsiniz.
Aseptik Ģartlara uymalısınız.
Hastayı, genel ve alerjik durum
açısından gözlemleyiniz.
Hastanın
solunum
durumunu,cilt
rengini, terlemesini, bilinç durumunu,
sıcaklığını dikkate alarak gözlem
yapmalısınız.
Hastayı, vital bulgularını kontrol ederek
demonitörize ediniz.
Hastanın
mahremiyetine
özen
göstermelisiniz.
Elde ettiğiniz değerleri anestezi formuna
kayıt etmelisiniz.
ĠĢlem sonrası, hastayı dosyası ile birlikte
derlenme odasına teslim ediniz.
Gerekli bilgileri, teslim alan görevliye
eksiksiz vermelisiniz
UYGULAMA FAALĠYETĠ