Modeli mavzu: to’plam, to’plam elementlari. Bo’SH VA QISM to’plamlar

O’quv faoliyatining natijalari:
1. To’g’ri chiziq va tekislikning parallelligi haqida tushunchaga ega bo’ladilar
2. To’g’ri chiziq va tekislikning perpendikulyarligi haqida bilimlarga ega bo’ladilar.

O’qitish metodlari	Insert usuli va aqliy hujum metodi
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari	Kichik guruh va yakka holda ishlash
O’qitish vositalari	Ma’ruza matn, doska, adabiyot, plakat
O’qitish sharoiti	Maxsus jixozlangan xona.
Qaytar aloqaning usul va vositalari	Misollar va savol-javob yordamida.

O’QUV MASHG’ULOTINING TEXNOLOGIK XARITASI

Ish bosqichlari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	Ta’lim beruvchi	Ta’lim oluvchi
1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish (5 daqiqa)	O’quvchilar bilan salomlashadi, ularning darsga tayyorgarligini va davomatini tekshiradi. O’quvchilarning daftarlari nazorat qilinadi.	Darsga tayyorgarlik ko’radilar
2-bosqich. Asosiy qism (65 daqiqa)	2.1 Mavzu va uning rejasi, mavzuni o’tishdan kutilayotgan natijalar bilan tanishtiradi (1-ilova) 2.2 Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalar bilan tanishtiradi va baholash mezonlarini keltiradi (2-ilova) 2.3 O’tilgan mavzularni takrorlash maqsadida aqliy hujum metodidan foydalaniladi(3-ilova) 2.4 Yangi mashg’ulotni tushuntirish uchun BBB jadvalidan foydalaniladi va yangi mavzu bayoni keltiriladi. (4-ilova) 2.5 O’tilgan mavzuni mustahkamlash uchun insert jadvalidan foydalaniladi (5-ilova) 2.6 O’tilgan mavzu bo’yicha masalalar yechiladi (6-ilova)	Tinglaydi va yozib oladi. G’oyalarni tinglaydi,eshitadi Aqliy hujum metodi savollariga javob beradi Tinglaydi va yozib oladi Jadvalni to’ldiradi Insert jadvalini to’ldiradilar Masalalar ishlaydilar
3-bosqich. Yakuniy qism. (10 daqiqa)	3.1. Mashg’ulotga yakun yasaladi va yutuq kamchiliklarini aytib o’tadi 3.2 Darsga faol qatnashgan o’quvchilarni baholaydi. 3.3 Uyga vazifa beriladi. (7-ilova)	Talabalar diqqat bilan o’qituvchini tinglaydilar, o’quv mashg’ulotining maqsadga erishilganligi darajasi bo’yicha fikr va mulohazalarini bildiradilar. Uyga vazifani yozib oladilar.

1-ilova
MAVZU: TO’G’RI CHIZIQ VA TEKISLIKNING O’ZARO JOYLASHISHI.
Reja:

1. 
   To’g’ri chiziq va tekislikning parallelligi.
   
2. 
   To’g’ri chiziq va tekislikning perpendikulyarligi.
   

2-ilova
Tayanch iboralar
Fazo, jism, tekislik, tekisliklarning parallelligi va perpendikulyarligi, fazoda to’g’ri chiziq va tekislikning o’zaro vaziyati
3-ilova

O’tgan mavzuni takrorlash maqsadida talabalarga tarqatma materillar tarqatiladi va so’raldi. Yanada mustahkamlash uchun “Aqliy hujum” savollari beriladi.


4-ilova


5-ilova
Mavzuni mustahkamlash uchun masalalar
Uch perpendikulyar teoremasini tadbiqiga doir masala:
U

chburchakka ichki chizilgan aylananing markazidan uchburchak tekisligidan perpendikulyar to’g’ri chiziq o’tkazilgan. Bu to’g’ri chiziqning har bir nuqtasi har bir uchburchak tamonlaridan teng uzoqlikda yotishini isbotlang.

Berilgan:

MNK
-ichki chizilgan aylananing markazi
SO∆MNK. SA; SB va SC∆MNK
SA=SB=SC bo’lishi isbotlansin.
OB=OC=OA=r (r- ichki chizilgan aylananing radiusi, demak r MK yoki OAOK. OA kesma AS og’maning proyeksiyasi MKAS).Uch perpendikulyarhaqidagi teorema:
∆SAOdan: SA=√AO²+OS²= √R²+OS²; ∆AOS=∆BOS=∆COS
Demak SA=SB=SC= √R²+OS²;
Yangi mavzuga oid test sifatida mustaqil ish berish.

1. 
   15 m uzunlikdagi telefon simi telefon ustuniga yer sirtidan 8 m balandlikda mahkamlangan va undan uyga tortilgan. Bu yerdan u 20 m balandlikdan mahkamlangan. Uy bilan ustun orasidagi masofani toping.
   

A) 11 B) 7√2 C) 13 D) 9 E) 8
Y echilishi:
Berilgan
AC; BD;
AC=8 m; BD= 20 m;
AB= 15 m;
CD=?

AC; BD; AC‖BD; Bulardan  tekislikni o’tkazamiz.

AE‖CD o’tkazamiz. AE=CD.
∆ABE dan AE²=√AB²-BE²=√15²-(20-8²)²=√81=9.

Berilgan nuqtadan tekislikka uzunligi 2 m dan ikkita teng og’ma tushirilgan. Agar og’malar orasidagi burchak 60⁰, ularning proyeksiyalari esa perpendikulyar bo’lsa, nuqtadan tekislikgachamasofano toping.

A)1 B)2 C)3 D)23/3 E) 2/2;
Yechilishi:
Berilgan: AO;




AB=AC=2 m;
BAC=60⁰;
BOC=90^{0
---------------------------------}
AO-?
AB=ACOB=OC; va ∆ABC teng tomonli; ∆BOC teng yonli.
AB=AC=BC=2 m; 2 OB²=BC²=4; OB²=2;
∆ABO dan: AO²=√AB²-OB²=√4-2=√2; Javob: B) 2 m;

1. 
   To’g’ri burchakli ∆ABC da katetlari 15 m va 20 m. To’g’ri burchakning C uchidan ∆ABC tekislikka CD=35 m perpendikulyar o’tkazilgan. D nuqtadan AB gipotenuzagacha bo’lgan masofani toping.
   

Berilgan:
∆ABC da C=90⁰
AC=20 m; CB=15 m;
CD(ABC); CD=35 m;
DEAB; DE=?

ABC dan AB=√400+225=25 (m).

EC kesma DE og’maning proyeksiyasi. ABDE. Uch perpendikulyar teoremasiga asosan ABCE;
∆ACE ba BEC lardan:
CE²=20²-AK²; CK²=15²-(25-AK)²;
400-AK²=225-625+50*AK-AK²50*AK=800;
AK=16; EC²=400-16²=144;
∆DEC dan DE²=35²+144=1369; DE=37;
Javob: B) 37 (m).