Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə hərbi məhkəmə müharibə və
hərbi xidmət əleyhinə olan ağır və xüsusilə ağır cinayətlərə dair
işlərə və digər materiallara baxır. Hərbi xidmət əlehinə olan
cinayət hərbi qulluqçu olmayan şəxsin iştirakı ilə törədilmişsə,
onun barəsində işə də ağır cinayətlərə dair işlər üzrə hərbi
məhkəmə tərəfindən baxılır.
Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə hərbi məhkəməyə yalnız
məhkəmənin fəaliyyət dairəsində baş vermiş cinayətlərlə bağlı
işlər aiddir. Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə hərbi məhkəmə ona
aid cinayət işləri ilə hərbi məhkəmələrə, rayon (şəhər)
məhkəmələrinə və ya ağır cinayətlərə dair işlər üzrə məhkəməyə
aid olan bir icraatda birləşdirilmiş cinayət işlərinə baxır. (CPM,
m. 70, 74).
Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə hərbi məhkəmə təşkilati
funksiyalardan isə digər məhkəmələr kimi məhkəmə
statistikasını təhlil edir, məhkəmə təcrübəsini öyrənir və
ümumiləşdirir, qanunvericiliklə ona aid edilmiş digər
səlahiyyətləri həyata keçirir.
Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə hərbi məhkəmə Azərbaycan
Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində təşkil edilir, onun
yurisdiksiyası Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri
qarnizonlarının bütün hərbi hissələrinə şamil edilir.
Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə hərbi məhkəmə sədrdən,
onun müavinləri və hakimlərdən ibarətdir. Hakimlərin sayını
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti müəyyənləşdirir.
Qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada ağır
cinayətlərə dair işlərə birinci instansiya üzrə baxılması üçün bu
məhkəmənin tərkibindən andhlar məhkəməsi yaradıla bilər.
Ağır cinayətlərə dair i.şlər üzrə hərbi məhkəmə tərəfindən
baxılmış işlərə dair qərarlardan verilmiş apellyasiya şikayətləri
və apellyasiya protestləri üzrə işlərə Apellyasiya Məhkəməsinin
hərbi məhkəmələrin işləri üzrə kollegiyası baxır.
Kassasiya şikayətləri və prosesləri üzrə işlərə müvatıq
olaraq Ali Məhkəmənin hərbi məhkəmələrin işləri üzrə
kollegiyasında baxılır.
-------- ...................................
"=128
-----------------
IX
FƏSİL
Az
ərbaycan Respublikasının iqtisad mə
hk
ə
m
ə
l
ə
ri
9.1. Azərbaycan Respublikasının iqtisad məhkənıələrinin
məhkəmə sistemində yeri, onların təşkili, vəzifələri,
səlahiyyətləri və tərkibi
Hal-hazırda fəaliyyət göstərən iqtisad məhkəmələri 1992- ci
ildə ləğv olunmuş dövlət arbitrajlarının və nazirliklərin,
komitələrin, birliklərin, habelə müəssisə və təşkilatların
tərkibində olan dövlət arbitrajlarının əvəzinə yaradılmışdır. Onlar
Azərbaycan Respublikasının məhkəmə sisteminin tərkib hissəsi
olmaqla yanaşı aidiyyətində olan işlərə görə bu sistemin digər
qolları ilə birbaşa bağlı deyildir. İqtisad məhkəmələri
ixtisaslaşdırılmış məhkəmələrə aiddir.
Azərbaycan
Respublikasında
iqtisad
məhkəmələri
tabeliyindən asılı olmayaraq hüquqi şəxs olan dövlət və
qeyri-dövlət müəssisələri, idarələr və təşkilatlar, sahibkarlar,
Azərbaycan Respublikasının və digər dövlətlərin birgə
müəssisələri və beynəlxalq birlikləri, dövlət orqanları və başqa
orqanlar arasında iqtisadi mübahisələri həll etmək yolu ilə öz
səlahiyyətləri daxilində məhkəmə hakimiyyətini həyata keçirir.
Hüquqi şəxslərin və hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq
fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslərin öz pozulmuş və ya
mübahisəli hüquqlarını, yaxud qanuni mənafelərini qorumaq
üçün aidiyyəti üzrə Azərbaycan Respublikasının iqtisad
məhkəmələrinə müraciət etmək hüququ vardır.
Azərbaycan Respublikasının iqtisad məhkəmələrinin təşkili,
fəaliyyət qaydası və səlahiyyəti Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiyası, «IVlolıkənıəlor və hakimlər haqqında»
Azərbaycan
Respublikasının
Qanunu
və
Azərbaycan
Respublikasının digər qanunvericilik aktları ilə müəyyən edilir.
^
- - ^=129
=
Mübahisə iqtisad məhkəməsinə verilməzdən əvvəl tərəflər
qanunvericilikdə müəyyən olunmuş qaydada mübahisənin həlli
üçün bütün tədbirləri görməlidirlər.
İqtisad məhkəmələrinin vəzifələri aşağıdakılardır:
-
ədalət mühakiməsini həyata keçirmək yolu ilə hüquq
münasibətlərinin subyektləri olan hüquqi şəxslərin hüquqlarının
və qanunla qorunan mənafelərinin müdafiəsini təmin etmək;
-
təsərrüfat
münasibətlərində
qanunvericiliyə
əməl
olunmasına hüquqi vasitələrlə kömək etmək;
-
təsərrüfat mübahisələrinin həlli zamanı qanunvericiliyin
eyni cür və düzgün tətbiqini təmin etmək və s.
İqtisad məhkəməsi iqtisadi münasibətlərdə hüquq
pozuntularının qarşısını almaq sahəsində iş aparır və bu
məqsədlə:
iqtisadi münasibətlərdə hüquq pozuntularının səbəblərini
səciyyələndirən məlumat və materialların sistemli təhlilini
aparır, bu pozuntuları aradan qaldırmaq üçün tədbirlər hazırlayır
və öz səlahiyyəti daxilində həyata keçirir;
aşkara çıxarılmış hüquq pozuntuları və onları doğuran hallar
barədə müvafiq tədbirlər görülməsini tələb edən xüsusi
qərardadları təşkilatların rəhbərlərinə, dövlət orqanlarına və
digər orqanlara göndərir. Onlar isə xüsusi qərardadla əlaqədar
lazımi tədbirlər görüldüyü barədə bir aydan gec olmayaraq
iqtisad məhkəməsinə cavab verməlidirlər. Aşkara çıxarılmış
hüquq pozuntuları barədə zəruri hallarda prokurorluq
orqanlarına məlumat göndərilir.
İqtisad məhkəmələri aşağıdakıların ərizəsinə əsasən iş
qaldırır:
1)
öz hüququnun və ya qanunla qorunan mənafeyinin
müdafiəsi üçün müraciət edən Azərbaycan Respublikasının
hüquc]i şəxs olan müəssisəsinin, idarəsinin və ya təşkilatının,
hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının, habelə vətəndaşlığı
olmayan şəxsin;
—130
------------------ ............
Dostları ilə paylaş: |