moloıində baxılır. Tosorrüfal müqaviblorinin icrası zamanı və
digər əsaslar üzrə yaranan mübahisələrə cavabdehin olduğu
yerin iqtisad məhkəmələrində baxılır.
İşdə müxtəlif dövlətlərin, respublika tabeli şəhərlərin,
rayonların ərazisində olan cavabdehlərin iştirak etdiyi hallarda
mübahisəyə iddiaçının arzusu ilə cavabdehlərdən birinin olduğu
yerin iqtisad məhkəməsində baxılır.
Keyfiyyətsiz və ya komplektsiz məhsul tədarükü ilə
əlaqədar bir neçə cavabdehin iştirak etdiyi mübahisələrə
məhsulu hazırlayan cavabdehin olduğu yerin, məhsul bir neçə
istehsalçı tərəfindən buraxılmış olduqda isə, məhsulu tədarük
edən cavabdehin olduğu yerin iqtisad məhkəməsində baxılır.
Məhsulun əskik gəlməsi ilə əlaqədar bir neçə cavabdehin
iştirak etdiyi mübahisələrə məhsulu göndərənin olduğu yerin
iqtisad məhkəməsində baxılır. İstehsalçının tarası və qabı
açılmadan yenidən göndərilmiş məhsulun əskik gəlməsi ilə
əlaqədar mübahisələrə istehsalçının olduğu yerin, bir neçə
istehsalçının buraxdığı məhsulun yenidən göndərildiyi hallarda
isə, alınmış məhsulu göndərənin olduğu yerin iqtisad
məhkəməsində baxılır.
Yükdaşıma müqavilələrindən yaranan, cavabdehlərdən biri
nəqliyyat təşkilatının olduğu yerin iqtisad məhkəməsində
baxılır.
Tərəflərdən biri ticarət təşkilatı olduqda, müqavilələrin
bağlanması, dəyişdirilməsi, ləğv olunması və icrası, məhsulların
ixracı və idxalı ilə əlaqədar yaranan mübahisələrə (o cümlədən
yükdaşıma müqavilələrindən irəli gələn mübahisələrə) xarici
ticarət təşkilatının olduğu yerin iqtisad məhkəməsində baxılır.
Beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn mübahisələrə dair
iqtisad məhkəməsi Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı
şəhərində təşkil olunur, onun yurisdiksiyası Azərbaycan
Respublikasının bütün ərazisinə şamil edilir.
Beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn mübahisələrə dair
iqtisad məhkəməsi Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıx
= =^-
^
=
137
^^
—
dığı beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn mübahisələrə baxır.
Yəni beynəlxalq məhkəmə aidiyyətini müəyyən edən
Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələri ilə baxılıb
həll
edilməsi
Azərbaycan
Respublikasının
iqtisad
məhkəmələrinə aid edilmi.'j ijjlərə Azərbaycan Respublikasının
beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn iqtisadi mübahisələrə dair
iqtisad məhkəməsi yalnız o halda baxır ki, həmin işlər
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı digər beynəlxalq
müqavilələrdən irəli gəlmiş olsun.
Beynəlxalq
müqavilələrdən
irəli
gələn
iqtisadi
mübahisələrə dair iqtisad məhkəməsi Azərbaycan
Respublikasının tlziki və hüquqi şəxsləri, həmçinin xarici
hüquqi şəxslərin, xarici inves- tisiyalı hüquqi şəxslərin,
beynəlxalq hüquqi şəxslərin, sahibkarlıq fəaliyyətini həyata
keçirən əcnəbilərin, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin iştirakı
ilə ona aid olan mübahisələrə baxır. (MPM, m. 27).
Aidiyyət qaydalarına riayət edilməklə yerli iqtisad
məhkəməsinin öz icraatına qəbul etdiyi iş sonradan başqa yerli
iqtisad məhkəməsinə aid olsa da, mahiyyəti üzrə həmin
məhkəmədə həll edilməlidir.
9.4.
Yerli iqtisad məhkəməsi və Beynəlxalq müqavilələrdən
irəli gələn mübahisələrə dair iqtisad məhkəməsi sədrinin
səlahiyyətləri
Yerli iqtisad məhkəməsi və Beynəlxalq müqavilələrdən irəli
gələn mübahisələrə dair iqtisad məhkəməsi müvafiq olaraq
sədrdən və hakimlərdən ibarətdir.
Yerli iqtisad məhkəməsinin və Beynəlxalq müqavilələrdən
irəli gələn mübahisələrə dair iqtisad məhkəməsinin sədri
müvafiq olaraq məhkəmədə işin təşkilinə və məhkəmə
aparatının işinə rəhbərlik edir.
.......... —
=138
■ ^
Kadrlarla iş do sədrin əsas vəzifələrinə aiddir. O kadrların
seçilməsini həyata keçirir, məhkəmə aparatı i.şçilərinin işə
götürülməsi və işdən azad edilməsi, mükafatlandırılması və
intizam qaydasında cəzalandırılması məsələlərini həll edir,
məhkəmədə əmək və icra intizamına əməl olunmasını təmin edir.
Sədr işlərin həcmini və miqdarını nəzərə alaraq onları
hakimlər arasında bölırşdürür, məhkəmə iclaslarına sədrlik edir.
Bütün bunlardan başqa, .sədr Ali Məhkəmənin Plenumunda
və İqtisad Məhkəməsinin Rəyasət Heyətində yerli iqtisad
məhkəməsində və Beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn
mübahisələrə dair iqtisad məhkəməsində ədalət mühakiməsinin
həyala keçirilməsi vəziyyətinə dair məlumat verir.
Ədalət mühakiməsini həyata keçirməklə yanaşı sədr həm də
müəyyən edilmiş günlərdə vətəndaşları qəbul edir, onların qəbulu,
təklif, ərizə və şikayətlərə baxılması sahəsində məhkəmənin işini
təşkil edir, həbelə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
ona aid edilmiş digər səlahiyyətləri həyata keçirir.
Yerli
iqtisad
məhkəməsinə
və
ya
Beynəlxalq
müqavilələrdən irəli gələn mübahisələrə dair iqtisad
məhkəməsinə bir hakim ləyin olunmuşsa, o, həmin məhkəmənin
sədrinin səlahiyyətlərini həyata keçirir.
Sədr vəzifələrini yerinə yetirə bilmədikdə, onun vəzifəsinin
icrası ədliyyə naziri tərəfindən müvəqqəti olaraq həmin
məhkəmənin hakimlərindən birinə həvalə edilir.
Tək tərkibli yerli iqtisad məhkəməsinin hakimi vəzifələrini
yerinə yetirə bilmədikdə isə, onun vəzifələrinin icrası həmin
qaydada müvəqqəti olaraq başqa müvafiq məhkəmənin
hakimlərindən birinə həvalə edilir.
139