Mövlüd Süleymanlı
Yüklə 6,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Sürünü dağın qılıcına ( zirvəyə qalxan dik) sarı apardı. Səhərin sazaqlı çağında sürününki dağ qılıcıdı. Aradan dağ çayı keçirdi; belə tezdən sürünü çaydan keçirməzlər; qoyun tufana dözər, səhərin dağ çayına dözməz, deyərlər: “sürünü üşü vurar”... Dağın qılıcına çatıb çöksüyüb, yəni, sancılıb otlayar. Gün qalxdı, sürünün, belə deyərlər, “dırnağı isindi, ağzı durdu”, yəni doydurdu özünü. Sürünü “xam vurdu” ifadəsi də var. Sərkər çobanlar həmişə sürüyə “xam saxlayarlar”. Bəlli bir yeri qoruyub qoruq edərlər, mal- heyvan buraxmazlar, xam saxlayarlar ki, arada bir sürünü orda otarsınlar. Xam saxlanan yerdə yonca, yoncaya bənzər kimi ağır yem otları olur ki, sürü çox yesə həzm edə bilməz, ona görə də sürünü xamnan tez keçirdirlər ki, dayanıb özünü doydurmasın, doydursa, sürü vaxtsız gövşəməyə başlayır, onda deyərlər, sürünü “xam vurdu”. Sürünün gövşək vaxtı günortadı. Tezdən heç bir heyvan gövşəməz. Belə olanda, yəni qoyunu “xam vuranda” qara çıxardarlar. Dağların qüzeyində illərdən qalma qar qalaqları olur, sürü qara yığılır. Bu, həm gənəsini tökmək üçündü, qarın soyuğundan gənələr tökülür, sürü çəkiləndə qarın üstü gənəylə örtülmüş olur... həm də
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
qoyun qar yeyir, xamda otlayandan sonra xarlanmış qar yoncanın, xam otunun həzmini yüngülləşdirir. Sağından qabaq qoyunu sulamazlar, deyərlər ki, südünə su yığar. Səhər otunun şehiylə, günortaüstü qara çıxmağı sürüyə bəs edir. Bütün bunlardan sonra sürü sağına gəlir, sağmalı subayı ayrılır. Sağmal sağın bərəsinə keçir, sağıncı çobanlar bərənin ağzında yerlərini tutub sağına başlayırlar. Bütün bunları bərəçi tənzim edir...
Sağın növlərindən ən əsası oyşar sağınıdı, buna sıxma sağın da deyilir. Çirtma sağın da var, tək məmə də adlanır. Sağın qurtarandan sonra quzuçunu səsləyirlər. Niyəsə quzuçunu adıyla çağırmazlar. Mən o vaxtlar çox soruşdum çobanlardan, aydınlaşdıra bilmədilər. mənə elə gəlir ki, quzuçunun tanınmaması üçün adsız çağırırlar. Qardaşım da elə dedi: quzuçinin adını bilməsələr yaxşıdı. Mindən çox sağmalı, yəni ana qoyunu olan sürünü becərmək, bəsləmək çətin-ağır sayılır, ən yaxşısı beş yüz sağmalı olan sürüdü. Bu sayı döndərmək, qatdamaq, becərmək asandı.
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Sağı n qurtaranda Quzu ç unu səsləyirlər. Quzu ç u
ü z ananı n beş y ü zdən
ç ox
balası bir-birinin səsinə qaçı rlar. G ö zləri ayaqları nı n altı nı se ç mədiyi üçü n nə qoyun, nə quzu bir-birini g ö
ü r, ancaq səsi tanı yı rlar; hərə ö doğru qaçı r... Beləcə yaylaq diliylə desək, b ö y ü k tapı şma (T ü rkiyə t ü rkcəsində buluşma) anları yaşanı r. Ana balanı n, bala ananı n səsini aramağa başlayı r. Bu yaşı ma qədər d ü nyanı n he ç bir
yanı nda buna bənzər mənzərə g ö rmədim. Bir daha g ö rməyəcəyim duyğusu daha kədərlidir. S ü r ü -qoyun hər yerdə var, amma o yaylaqlar, o adətlər, o d ü
ç alı şı ram, işğal altı ndadı r. Ermənilər Rus-Sovet hərbi q ü vvələrinin k ö məyiylə ələ ke ç irti, indi T ü rkiyə
sərhəddi boyu o yaylaqlarda rus hərbi düşərgəsi yerləşdirilib. Qrda he ç kəs yaşamı r; yaylaqlar da yaşamı r, dağlar da yaşamı r. Orda indi dağları dağ kimi g
ö rən yoxdur, daş-torpaq yı ğı nı kimi g ö rən var. Dağlar ordakı lara ona g ö rə lazı mdı r ki, arxası nda gizlənsinlər, ya da ayaqları nı n altı na qoyub ü st ü nə
çı xsı nlar ki, g ö rs ü nlər, t ü rklər hardadı r... Beləcə, orda hər şey səssizlik i ç ində qaldı , lal-kar. Yaylaqlar həyatı nı itirdi, bulaqlar adı nı ... T ü rklərin düşüncəsində, anlayı şı nda g ö zdən axan yaş su Yüklə 6,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|