31
Колонтитулы- Sənəddəkiə kolontitullargörünüşü və onların məzmununun dəyişdirilməsini
təmin edir;
Сноски- Səhifə sonunda və ya sənədin sonunda haşiyələrin (digər materiallara müraciət edildikdə
müraciət edilmiş mənbə haqqında məlumatlar) verilməsinə uyğun qaydaları və görünüşləri müəyyən edir;
Разметка- Sənəddə edilmiş dəyişikliklər və düzəlişlərə uyğun məlumatları ekrana verir və ya
artıq ekranda olan məlumatları ekrandan götürür;
Во весь экран- Sənədi bütün ekran boyu verir;
Масштаб- sənədin ekranda görünüş miqyasını təyin edir.
MÖVZU 5. WORD MƏTN REDAKTORUUNUN MENYULARI: ВСТАВКА, ФОРМАТ,
СЕРВИС, ТАБЛИЦА, ОКНО, СПРАВКА.
IV.
Вставка (İnsert) menyusu: Bu menyunun əmrləri vasitəsilə sənədə müxtəlif məlumat və
obyektləri əlavə etmək mümkündür. Menyunun əmrləri aşağıdakılardır:
Разрыв- Növbəti mətn hissəsinin yeni sətir. yeni səhifə və ya yeni sütundan başlanmasını, eləcə
də yeni bölmənin yeni səhifə, cari səhifə, cüt və ya tək səhifədən başlanaraq daxil edilməsini
müəyyənləşdirir;
Номера страниц- shifəyə nömrələrin qoyulması, nömrələrin yerləşmə qaydalarının müəyyən
edilməsini həyata keçirir;
Дата и время- Tarix və vaxtın müxtəlif formalarda mətnə. Kursor duran mövqeyə əlavə
edilməsini təmin edir;
Автотекст- Mətndə tez-tez rast gəlinən və artıq redaktorda mövcud olan avto mətnlərin
əlavəsini, eləcə də istifadəçinin yaratdığı avtomətnlərin əlavəsini həyata keçirir;
Поле- Xüsusi sahələrin (vaxt, tarix, sənədin yaradılması, istifadəçilər. avtomatlaşdırma və sairlə
əlaqədar) mətnə əlavə edilməsi;
Символ- klaviatura və seçilmiş əlifbalarda olmayan simvolların mətnə əlavə
edilməsi;
Примечание- sənəd elementinə (sözə, söz birkəşməsinə və s.) xüsusi qeydlərin verilməsi;
Ссылка- Sənədə haşiyələrin, sənəd elementləri olan şəkil, cədvəl və sairə nömrələrin verilməsini,
qarşılıqlı müraciətlərin əlavəsinin və mündəricatların tərtibatını həyata keçirir;
Веб-компонент- Sənədə web-komponentin əlavə edilməsi;
Рисунок- Sənədə ClipArt, WordArt şəkillərinin, fayllardan götürülmüş şəkillərin, skaner və
kameralarla götürülmüş şəkillərin, avtofiqurların, təşkilatı dioqramların və adi dioqram və qrafiklərin
əlavəsini təmin edir;
Схематическая диаграмма- Sənədə sxematik dioqramların əlavəsi;
Надпись- Sənədə xüsusi çərçivədə olan yazıların əlavəsi;
Файл- Sənədə digər faylın məzmununun əlavəsi;
Объект- Sənədə müxtəlif redaktorların (Microsoft Excel-in. Microsoft Equation, CorelDraw və
s.) obyektlərinin əlavəsi;
Закладка- Aktiv sənədə əlfəcinin (sonuncu əməliyyatın yerinə yetirildiyi sənəddəki mövqeyin)
əlavəsi;
Гиперссылка- sənədə hipermüraciətin əlavə edilməsinin təmini;
V.
Формат (Format) menyusu: Menyunun əmrləri vasitəsilə müxtəlif formatlaşdırma əməliy-
yatları yerinə yetirilir. Menyunun əmrləri aşağıdakılardür:
Шрифт- Sənədin yazılacağı əlifbanın, yazı stilinin, hərflərin ölçülərinin, rənginin və digər
əlaqədar parametrlərinin təyin olunması;
Абзац-sənəd abzasları. Abzassın qırmızı sətrindəki məsafənin. abzaslar arasında və sətirlər
arasındakı məsafələrin təyin edilməsi;
Список- Sənəd hissəsinin siyahı şəklində verilməsi;
Границы и заливка- Sənədin abzaslarının və səhifələrin ətrafında müxtəlif çərçivələrin verilməsi
və fonun rənglənməsinin təmin edilməsi;
Колонки-sənədin sütunlarla yazılması məqsədilə sütunların parametrlərinin verilməsi;
32
Табуляция- sənəddə istifadəçi tərəfindən tabulyasiyaların verilməsi və tabulyasiyada istifadə
ediləcək işarələrin verilməsi;
Буквица- sənəddə götürülmüş hərf və ya hərflərin ölçülərinin dəyişdirilməsi və mətndən
məsafəsinin verilməsi;
Направление текста- Mətnin yazılış istiqamətinin (soldan sağa, yuxarıdan aşağı, aşağıdan
yuxarı) müəyyən edilməsi;
Регистр- Mətn hissəsinin hansı registrdə yazılmasını müəyyən edir;
Фон- fon və fonla əlaqədər
parametrlərin müəyyən edilməsi;
Тема- Tərtib olunan sənədin aid olduğu mövzunun müəyyənləşdirilməsi;
Рамки-Sənəddə müxtəlif cərcivələrin verilməsi və verilmiş cərcivələrin götürülməsi;
Автоформат- Mövcud formatlara uyğun olaraq avtomatik formatlaşdırmanın həyata keçirilməsi;
Стили и форматирование- sənədin yazılışı üslubları və uyğun formatlaşdırmanın həyata
keçirilməsi və hazır stillərdən istifadənin təmini;
Показать форматирование- Sonuncu dəfə yerinə yetirilmiş formatlaşdırmanın ayrı-ayrı
elementləri ilə göstərilməsi;
Обьект- sənəddə olan obyektin formatlaşdırılmasının həyata keçirilməsi.
VI.
Сервис (Tools) menyusu: Menyunun əmrləri müxtəlif servis xidmətlərinin həyata
keçirilməsini təmin edir. Menyunun əmrləri aşağıdakılardır:
Правописание- Sənədin yazəlmasında yol verilmiş qrammatik və orfoqrafik səhvlərin aradan
qaldırılması;
Справочные материалы- sənəddə seçilmiş hissəyə uyğun sorğu materiallarının axtarılıb
tapılması;
Язык-Xidmətlərin həyata keçirilməsi üçün istifadə ediləcək dilin seçilməsi;
Исправить поврежденный текст- Korlanmış mətn hissəsində düzəlişlərin aparılması;
Статистика-Sənədə uyğun statistik məlumatların verilməsi (sətirlərin, sözlərin. simvolların və
s. sayı haqqında məlumatlar);
Автореферат- Seçilmiş dilə uyğun olaraq mətnə uyğun avtoreferatın hazırlanması;
Общая рабочая область-Sənədə uyğun ümumi işçi oblast və onun daxilində istifadə edilən
müxtəlif atributlar, əlaqələr və sairin müəyyən edilməsi4
Исправление-sənəddə düzəlişlərin edilməsi;
Сравнить и объеденить исправление-Müxtəlif vaxtlarda edilmiş düzəlişlərin müqayisəsi və
birləşdirilməsi;
Зашитиь документ- Sənədin formatlaşdırılmasına və ya redaktəsinə mühafizənin qoyulması;
Совместная работа- Müxtəlif istifadəçilərin (uzaq məsafədə yerləşən) birgə işinin təmin
edilməsi;
Письма и рассылки- Müxtəlif ölçü və formada zərflərin, yapışqanların (nakleykaların),
məktubların hazırlanması. Sənəd və sənəd hissələrinin uyğun birləşdirilmələrinin təmin edilməsi;
Макрос- Makrosların (makro əmrlərin) yaradılması. Istifadəsi və ləğvinin təşkili;
Шаблоны и надстройки- Müxtəlif şablonlardan istifadə və onların yaradılması
və tənzimləmənin
həyata keçirilməsi;
Параметры автозамены- Sənəd daxilində avtomatik əvəzetmələrin parametrlərinin
müəyyənləşdirilməsi və müxtəlif icra vaxtlarına uyğun təyinin;
Настройка- alətlər panelləri, onların üzərində yerləşən uyğun alətlərin, bu alətlərə aid yerinə
yetiriləcək əmrlərin və düymələr. onların müxtəlif kombinasiyalarının müəyyənləşdirilməsi və istifadəçi
istəyinə uyğun olaraq dəyişdirilməsi;
Параметры- Sənədlə işləyərkən müxtəlif mərhələlərə uyğun və ümumi parametrlərin istifadəçi
tərəfindən təyin edilməsi.
VII.
Таблица (Table) menyusu. Menyunun əmrləri vasitəsilə sənədə cədvəllərin əlavə edilməsi və
ya ləğvi. Cədvəl elementləri ilə müxtəlif işlərin təşkilini həyata keçirmək olar. Menyunun əmrləri
aşağıdakılardır:
Нарисовать таблицу- sənəd daxilində cədvəlin cəkilməsi üçün ekrana əlavə olaraq cədvəlin
cəkilməsi alətləri paneli verilir və bu paneldəki alətlərdən istifadə edilərək cədvəl cəkilir;