Mövzu Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar Plan: Sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqlar

Fobiyalar: 

Qorxu  insanın  hərhansı  bir  şeyə  qarşı  gücsüzlüyü  kimi  meydana  çıxır.  Bu 

zaman şəxs idarəetməni öz əlində saxlaya bilmir. Qorxular bədən  üçün bir siqnal 

funksiyası daşıyır. Qorxulacaq şeylə tez-tez rastlaşmaq ona qarşı olan qorxu hissini 

azaldar.  Fobiyalar  isə  daha  çətindir,  panika  yaradır.  Xəstəliklərin  Beynəlxalq 

Təsnifatına görə fobiyaların aşağıdakı növləri vardır: 

 

 

 

 

 

-Aqrofobiya,  Panik-ataklı  insanların  40%-də  aqrofobiya  özünü  göstərir.  Bu 

ilk  6  ay  müddətində  yaranır.  Aqrofobiya  tək  qalmaqdan,  hərhansı  bir  yerə  tək 

getməkdən çox insan olan yerə getməkdən orda olmaqdan qorxmadır. 

 

 

-Sosial fobiya,  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Spesifik fobiyalar, müəyyən bir əşyaya və ya vəziyyətin olmasına (uçmaq, 

hündürlük  qorxusu,heyvcanlardan,  qan  görməkdən)  aid  olan  qoruxlardır.

 

Fobiyaların səbəb olduğu fiziki əlamətlər:   

 

 

 

 

 

- Halsızlıq, başgicəllənmə; 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Şəxs sanki boğulduğunu hiss edir;   

 

 

 

 

 

 

- Ürək döyüntülərinin artması;   

 

 

 

 

 

 

 

- Nəfəs darlığı; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Titrəmək və s.    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Psixoloji simptomlar: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Ölüm qorxusu;   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Nəzarəti itirmə qorxusu və s.   

 

 

 

 

 

 

 

İ.M.Marks  (1969)  spesifik  fobiyaların  aşağıdakı  xüsusiyyətlərin  qeyd 

etmişdir: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Şüurlu şəkildə nəzarət edilə bilmir;   

 

 

 

 

 

 

-Qorxulan əşyadan və yaxud vəziyyətdən qaçmağa vadar edir;   

 

 

-Müəyyən bir izahat verilmir.   

 

 

 

 

 

 

 

Uşaqlarda və yeniyetmələrin 5%-də spesifik fobiyalar özünü göstərir. Klinik 

araşdırmalar nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, spesifik fobiyalar  digər fobiyalara 

nisbətən 15% daha çox özünü göstərir. Spesifik fobiyalar 7 yaşında əvvəl yaranır 

və 10-12 yaşlarında daha geniş şəkildə özünü göstərir.    

 

 

 

 

Uşaqlarda qorxunu müəyyən etməkdən ötrü istifadə olunan test 5 faktorlu 80 

maddədən ibarətdir (FSSC-R):   

 

 

 

 

 

 

 

---

 

- Səbəbi bilinməyən qorxu; 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Müvəffəqiyyətsizlik qorxusu;   

 

 

 

 

 

 

 

-Balaca heyvanlara və yaralanmalara qarşı olan qorxu;   

 

 

 

- Təhlükə və ölüm qorxusu; 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Tibbi qorxular.