MüƏllifdən II
Yüklə 6,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mirağa Cəfərquliyev
- XX FƏSİL XÜSUSİ İCRAA TLAR
6|6|6
vətəndaşlann şikayətləri əsasında çıxardığı qərarlara müvafiq də başlana bilər. Beləliklə, Konstitusiya Məhkəməsinə aşağıdakı subyektlər sorğu, müraciət və şikayətlər göndərmək hüququna malikdirlər (burada ancaq hüquq-mühafizə orqanlan, ombudsman və vətəndaşlar nəzərdə tutulur): 1.
Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi, Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu - Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 130-cu maddəsinin III hissəsinin 1-7-ci bəndləri ilə nəzərdə tutulmuş məsələlərlə əlaqədar Konstitusiya Məhkəməsinə sorğu verə bilərlər; 2.
(ombudsman) - Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 130-cu maddəsinin VII hissəsində nəzərdə tutulmuş məsələlərlə əlaqədar Konstitusiya Məhkəməsinə sorğu verə bilər. Ombudsmanın sorğusu insan hüquq və azadlıqlarını pozan qanunvericilik və icra hakimiyyəti orqanlarının, bələdiyyələrin normativ aktlarından, məhkəmə
maddəsinin III hissəsinin 1-7-ci bəndlərində göstərilən məsələlərin Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən həll edilməsi üçün verilə bilər; 3.
Respublikası Konstitusiyasının 130-cu maddəsinin VI hissəsində nəzərdə tutulmuş məsələlərlə əlaqədar Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edə bilərlər. Adı çəkilən maddənin VI hissəsində qeyd edilir ki, Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə müəyyən edilmiş qaydada məhkəmələr insan hüquq və azadlıqlannm həyata keçirilməsi məsələləri ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının və qanunlarının şərh edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edə bilərlər; 4.
icra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktlanndan, bələdiyyə və məhkəmə aktlarından Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 130-cu maddəsinin III hissəsinin 1-7-ci bəndlərində göstərilən məsələlərin həll edilməsi üçün Konstitusiya Məhkəməsinə pozulmuş insan hüquq və azadlıqlarının bərpa edilməsi məqsədilə şikayət verə bilər. Vətəndaşlann şikayəti ilə bağlı “Konstitusiya Məhkəməsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda (maddə 34.2) maraqlı bir şərh XX FƏSİL XÜSUSİ İCRAA TLAR verilir. Qanunda göstərilir ki, Konstitusiyanın 130-cu maddəsinin III hissəsinin 4-cü bəndində nəzərdə tutulmuş məsələyə dair (Ali Məhkəmənin qərarlannın qanunda nəzərdə tutulmuş hallarda Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına və qanunlanna uyğunluğu) şikayətlərə Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən baxılmasına aşağıdakı hallarda yol verilir: 1)
tətbiq edilməli olan normativ hüquqi akt məhkəmə tərəfindən tətbiq edilmədikdə; 2)
tətbiq edildikdə; 3)
normativ hüquqi akt məhkəmə tərəfindən düzgün şərh edilmədikdə. Yuxarıda qeyd olunanlarla bağlı nəzərə almaq lazımdır ki, “Konstitusiya Məhkəməsi haqqında” Qanununun 34.2-ci maddəsində sadalanmış hallarda Ali Məhkəmə tərəfindən baxılmış işin faktiki hallarının yoxlanmasına yol verilmir. Bundan başqa. Konstitusiya Məhkəməsinə məhkəmə aktlarından şikayət bir qayda olaraq aşağıdakı hallarda verilə bilər: 1)
edildikdən sonra axırıncı məhkəmə instansiyasının qərarının qüvvəyə mindiyi andan altı ay müddətində; 2)
andan üç ay müddətində. Qanunun birbaşa göstərişinə görə hüquq və azadlıqlann pozulması nəticəsində ərizəçiyə ağır və bərpaedilməz zərərin vurulmasının digər məhkəmələr vasitəsi ilə qarşısının alınması mümkün olmadıqda şikayət bilavasitə Konstitusiya Məhkəməsinə verilə bilər. Beləliklə, Cinayət-Prosessual Məcəllənin LIII fəslinin və “Konstitusiya Məhkəməsi haqqında” Qanununun tədqiqi belə bir nəticəyə gəlməyə imkan verir ki, hüquq və azadlıqlann pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə icraat aşağıda göstərilən hallarda başlana bilər: 1)
Ali Məhkəmənin sorğusu ilə əlaqədar Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən çıxarılmış qərar olduqda; 2)
məhkəmə aktları barədə qəbul etdiyi qərar olduqda; 3)
məhkəmələrin müraciəti və vətəndaşların şikayəti ilə bağlı Konstitusiya Məhkəməsinin qəbul etdiyi qərar olduqda; Mirağa Cəfərquliyev 4)
Konstitusiya Məhkəməsinin öz təşəbbüsü ilə müvafiq normativ-hüquqi aktlar və ya məhkəmə aktlan ilə bağlı şərhi və ya qəran olduqda. Bizi maraqlandıran məsələlərdən biri də hüquq və azadlıqlann pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə icraatın başlanmasına məhz Ali Məhkəmənin sorğusu ilə əlaqədar Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən çı- xanlmış qərann olmasıdır. Bununla bağlı qeyd etmək lazımdır ki, Ali Məhkəmə həm öz təşəbbüsü ilə və həm də proses iştirakçılan tərəfindən daxil olmuş vəsatət əsasında Konstitusiya Məhkəməsinə sorğu göndərə bilər. Vəsatəti vermək üçün qanun konkret əsaslann olmasını tələb edir. Adı çəkilən vəsatət aşağıdakı hallarda verilə bilər: a) birinci, apellyasiya və ya kassasiya instansiyası məhkəməsində cinayət işinə, məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraatın materiallanna və ya xüsusi ittiham qaydasında şikayətə baxılarkən cinayət prosesinin əvvəlki mərhələsində tətbiq edilmiş normativ-hüquqi akt Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının müddəalarına uyğun olmadıqda; b) cinayət işi, məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat materiallan və ya xüsusi ittiham qaydasında şikayət üzrə hökm və ya məhkəmənin digər yekun qərarlanndan apellyasiya və kassasiya qaydasında şikayət vermək imkanlan tükəndikdə tətbiq edilmiş normativ-hüquqi aktın şəxsin Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə nəzərdə tutulmuş əsas hüquq və azadlıqlanm pozduğunu güman etdikdə. Yuxarıda göstərilən əsaslan rəhbər tutaraq normativ-hüquqi aktın Konstitusiyaya uyğunluğunun yoxlanılması barədə vəsatəti cinayət- prosessual qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada vermək olar. Belə ki, qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş halda - birinci, apellyasiya və ya kassasiya instansiyası məhkəmələrində cinayət işi və digər materiallar üzrə icraatın məhkəmə baxışına başlamamışdan əvvəl vəsatət verilməlidir. Vəsatət yazılı şəkildə verilməli və ona mübahisə edilən normativ- hüquqi aktın rəsmi nəşrlərdə dərc edilmiş mətni, müraciət etmiş şəxsin fikrincə onun Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə nəzərdə tutulmuş əsas hüquq və azadlıqlarını pozan məhkəmənin hökm və ya qərannm surəti və nəhayət, ittiham aktının, məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat materialları və ya xüsusi ittiham qaydasında şikayət üzrə yekun protokolun surəti və vəsatətin əsaslı olduğunu təsdiq edən digər zəruri sənədlər əlavə edilməklə, adı çəkilən vəsatət cina
Yüklə 6,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|