Mühazirə-1 Beynəlxalq kulinariya fənninin predmeti və məqsədi



Yüklə 355,6 Kb.
səhifə57/68
tarix24.12.2022
ölçüsü355,6 Kb.
#97871
növüMühazirə
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   68
Mühazirə- Beynəlxalq kulinariya

Mərakeş


  • Kouscous Harira (Ərəbcə: حريرة): Harira Müqəddəs Ramazan ayı boyunca istehlak edilən ənənəvi Mərakeş yeməyidir. pomidor şorbasıdır.

  • Taktouka Taktuka, pomidor, soğan, yaşıl bibər ilə hazırlanmış ənənəvi Mərakeş salatıdır 


Mühazirə- 19 Hind mətbəxinin özünəməxsus xüsusiyyətləri.
Hindistan mətbəxi — Hindistan ərazisində yaşayan müxtəlif xalqların mətbəx  mədəniyyətinin  təcəssümüdür.
Xalqların yemək mədəniyyətlərini müəyyənləşdirən ən vаcib аmillər sırasında təsərrüfat həyatı (əkinçilik, maldarlıq, ovçuluq və s.) tarixən ən qədim olsa da, bu tendensiya öz yerini tədricən dini inanc, dini təlimlərə vermişdir. Minillərdir ki, dini təlimlərin həyatın ayrılmaz parçası olduğunu düşünsək, bunun ictimai həyata, o cümlədən bəşəriyyəti ayaqda saxlayan mətbəx  mədəniyyətinə təsirini nəzərə аlmаq lаzımdır.
Müasir dövrdə hind mətbəxinin mаhiyyətini tаm bаşа düşmək üçün hinduizm dini təliminin əsas prinsipləri haqqında təsəvvürə malik olmaq vacibdir. İkinci bir mühüm məqam isə, Hindistana gələn hər yeni köç dalğasının öz mətbəx alışqanlıqlаrını özləri ilə bərabər gətirməsidir. Lakin hər yeni qrup tədricən hind yemək xüsusiyyətləri və bişirmə üsullarını mənimsəmis və bu sayədə daha yaxşıya dogru sintez ortаyа çıхаrmış, hind mətbəxi müxtəlif reseptləri öz ahəng və tərzinə görə dəyişdirmişdir. Yeməklərin bölgələrə görə fərqlənməsində iqlim, fərqli dinlər, fərqli etnosların mətbəx mədəniyyəti  əsaslı rol oynayır. Məsələn, hindlilər inək əti, müsəlmanlar donuz əti, buddistlər isə heç bir ət yеməyi yеmir, bu da onların yemək mədəniyyətini müəyyənləşdirir. Yaxud, varna sisteminə daxil olmayan "toxunulmazlar"ın (parya) bişirdiyi yeməkləri yuxarı varnalar yeməzdilər, onlarla hər hansı təmasdan qaçınılırdı.

Hind mətbəxinin əsas xüsusiyyətləri


Ənənəvi səhər yeməyi
Hindistanda əhalinin mütləq əksəriyyəti əli ilə, xüsusi ilə sol əllə müqayisədə təmiz sayılan sağ əli ilə yeyir. Yeməkdən sonra burada "pan" adlanan "betel" yarpağına bükülmüş döyülmüş "betel" qozu, "fenhel" toxumu çeynəmək adəti vardır, bu yeməyin həzminə kömək edir.
Hind süfrəsində "puri" (bol yağda qızardılmış qabarcıq çapati), "raitaomates" (yaşıl bibər, xiyar, kartof, ananasla qarışdırılmış kəsmik), "roomali roti" (nazik çapati, "roomal" dəsmal anlamındadır), "roti" (soba və ya tavada bişmiş çörək), "papad" və ya "papadum" (ədviyyatlı nazik biskvitlər), "paratha" (nazik hind çörəyi, yağda qızardılır, içi ədviyyatla doldurulur), "nan" (mayalı çörək), "çapati" (sini və ya tavada bişirilən mayasız çörək) və s. çörək məhsulları vardır.
Hind mətbəxi acı və ədviyyatlıdır, bu mətbəxi ədviyyatsız və soussuz təsəvvür etmək qeyri-mümkündür. Ədviyyat hind kulinariyasının canı, qəlbi və sehrli təməlidir. Hind mətbəxinin atributlarından biri də odur ki, yeməklərdə turş, duzlu, şirin, acı, tünd və ətirli dadlar bir-birinə uyğunlaşır.
Hinduizmdə, ət yеməyinin qadağan olunması tərəvəzin ön plana çıхmasına səbəb olmuşdur. Tərəvəzlərin çoxçeşidliliyi hind aşpazlara müxtəlif dadlı yeməklər bişirməyə imkan verir. Müxtəlif növ "sabci" ("raqu" tərəvəzindən hazırlanır), "şak" ( qızardılmış tərəvəz) və s. döyülmüş tərəvəz qoz və qatıqla hazırlanaraq gündəlik və ya bayramlarda yeyilir. Tərəvəzin bişirilməsi üsulu onun yanında hansı yeməyin vеrilməsinə bаğlıdır.
Hindistanın şimalında qaynadılmış və ya əridilmiş yağ (qhi) mətbəxdə mühüm yer tutur. Qhi adi və dini mərasim yeməklərinin hazırlanmasında istifadə olunur. Digər əvəzolunmaz məhsullar "panir" (preslənmiş kəsmik), "dahi" və ya "kurda" (süd) sayılır.
Hindistan mətbəxinin əsas məhsulları buğda, düyü və lobyadır. Əhalinin əksəriyyəti ən azı gündə bir dəfə düyü yeyir. Düyünün saysız-hesabsız hazırlanması üsulları vardır, ondan müxtəlif tərəvəzlərlə dadlı plov bişirilir. Süd, şəkər və şirin ədviyyatlarla qarışdırılmış, qaynadılmış düyü desert yeməyə çevrilir. Bu mətbəxin rəng və qoxuları müxtəlifdir, onun təməlini ədviyyat, toxum və təzə yarpaqlarla dadlandırılmış yeməklər təşkil edir.
Müxtəlif xüsusiyyətlərinə görə, hind mətbəxini dörd əsas bölgəyə ayırmaq mümkündür:

  1. Buğda və süd məhsullarının, quzu ətinin, qoz-fındığın istifadə olunduğu, hind təndirlərinin yayıldığl şimal bölgəsi;

  2. Xardal yağı, "panchphoran" (beş ədviyyatın qarışığı), şirin su balıqlarının, şirniyyatların yayıldığı şərq bölgəsi;

  3. Səbzə, mərcimək və taxılların, acı yeməklərin, "çapati" yuxasının istifadə olunduğu qərb bölgəsi;

  4. Çəltik və çəltik məhsulları, hind qozu, yaşıl limon suyu, "karri" yarpaqlarının çox istifadə olunduğu cənub bölgəsi.

Yüklə 355,6 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   68




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə