|
![](/i/favi32.png) MühaziRƏ 1 Mülkü müdafiənin əsasları, qüvvə və vasitələri
|
səhifə | 53/78 | tarix | 29.03.2023 | ölçüsü | 4,5 Mb. | | #103596 |
| mülki müdafiəFövqəladə rejimdə gündəlik rejimdə fəaliyyət göstərən qüvvələrdən əlavə, həmçinin müşahidə və laboratoriya nəzarəti şəbəkəsinə daxil olan nazirlik, komitə, şirkət, Elmlər Akademiyası və s. idarələrin müvafiq qüvvələri ilə həm müşahidə, həm də laboratoiya nəzarəti aparılır.
MÜHAZİRƏ 10
Dozimetrik nəzarət cihazları
Mülki müdafiə sistemində dozimetriyanın əsas vəzifəsi – müxtəlif radiasiya vəziyyəti şəraitində əhalinin, MM qoşunları və hərbiləşməmiş dəstələrinin fəaliyyətini təmin etmək məqsədilə ionlaşdırıcı şüalanmaları aşkar etmək və bu şüalanmaların onlar üçün yaratdığı təhlükənin dərəcəsini qiymətləndirməkdir.
Dozimetriya vasitəsilə aşağıdakı işlər yerinə yetirilir:
- əhalinin həyat fəaliyyətinin və zədələnmə ocaqlarında xilasetmə və digər təxirəsalınmaz işlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün şüalanmaların aşkar edilməsi və ölçülməsi;
- dezaktivasiya və sanitariya təmizlənməsinin keçirilməsi zərurətini, bunların keyfiyyətini müəyyən etmək, habelə zəhərlənmiş ərzaq məhsullarından istifadə etməyin mümkünlüyünü, normalarını təyin etmək üçün müxtəlif obyektlərin zəhərlənmə dərəcələrinin ölçülməsi;
- radiasiya baxımından əhalinin və ayrı-ayrı adamların iş qabiliyyətini təyin etmək məqsədilə şüalanma dozalarının ölçülməsi;
- ərzaq məhsullarının, suyun, alafın radioaktiv maddələrlə zəhərlənmə dərəcələrinin laboratoriyalarda ölçülməsi.
Dozimetrik cihazları – onların təyinatına, vericisinin tipinə, ölçülən şüalanmanın növünə və cihazın sxeminin çevirdiyi elektrik siqnallarının xarakterinə görə təsnif etmək olar. Təyinatına görə bütün cihazlar aşağıdakı qruplara ayrılır:
İndikatorlar – radiasiya kəşfiyyatı üçün ən sadə cihazdır. Bu cihazlar vasitəsilə şüalanmaları aşkar etmək, beta və qamma şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək mümkündür. Cihazlar işıq və ya səs siqnalı verən sadə elektrik sxeminə malikdir. İndikatorlar vasitəsilə doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək olur. Belə cihazlarda verici olaraq qazboşalma sayğacı tətbiq edilir. Cihazların bu qrupuna DP-63, DP-63A, DP-64 CİT 350, CİT 650 indikatorları aid edilir (şəkil 2.33).
a b
Şəkil 2.33. İndikatorlar:
a – diaqram tipli rəqəmsal CİT 350; b – çoxkanallı rəqəmsal CIT 650
Dostları ilə paylaş: |
|
|