Mühazirə-1 Sualtı boru kəmərİnİn trassasına olan tələbat və seçİlən trassanın xüsusİyyətlərİ



Yüklə 6,07 Mb.
səhifə4/27
tarix09.09.2023
ölçüsü6,07 Mb.
#121577
növüMühazirə
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
C fakepathSualti boru kmrlri muhazireler

Mühazirə-4
Sualtı boru kəmərlərinə daxili təzyiqin təsiri.
Бору кямярляри системинин етибарлылыьынын артырылмасынын чох бюйцк ящямиййяти вардыр. Бу бир тяряфдян нефт, нефт мящсуллары вя тябии газларын тялябатчылара фасилясиз верилмясини, диэяр тяряфдян ися ятраф мцщитин карбощидроэенлярля чирклянмясинин гаршысыны алыр.
Нязяря алынмалыдыр ки, нягл олунан карбощидроэенляр чох гиймятли олмагла бярабяр ятраф мцщитин потенсиал чиркляндириъиляриндяндир. Бюйцк диаметрли бору кямярляринин даьылмасы хейли игтисади вя сосиал зийан вя фясадлар тюрядя биляр. Она эюря дя маэистрал нефт-газ кямярляринин мющкямлийиня чох ъидди фикир верилир вя борулара (материалын кейфиййяти, боруларын сятщиня, юлчцляринин дягиглийиня, гайнаг ишляринин кейфиййятиня) чох сярт тялябляр гойулур.
Цмумиййятля, бору кямярляринин дайаныглы, гязасыз истисмары комплекс амиллярдян асылыдыр. Бунлардан тикинти вя монтаж ишляринин кейфиййяти, техники шяртляря вя техноложи гайдалара ямял олунмасы, бору хятляриня вя онун елементляриня мющкямлик вя дайаныглыг бахымындан гойулан тялябляри вя с. эюстярмяк олар. Маэистрал нефт-газ кямярляринин боруларына, арматур вя диэяр елементляриня гойулан тялябляр тикинти нормалары вя гайдалары иля мцяййянляшдирилир.
Маэистрал бору кямярляри торпаьа басдырылмагла вя йа йерцстц иля чякилир вя бцтцн щалларда щям дахили, щям дя хариъи тясирляря мяруз галыр. Бу бахымдан боруларын вя онларын бирляшмяляринин механики мющкямлийи онларын истянилян тясирляр заманы гязасыз иш режимини тямин етмялидир. Борулар цчцн истифадя олунан поладын мющкямлик щядди 500 МПа-дан аз олмамалыдыр.
Бору кямярляриня едилян дахили тясирляр ясасян майе вя газларын нягли заманы кямярдя йаранан тязйигля баьлыдыр.
Хариъи тясирляря ися торпаьын тязйигиндян олан йцкляр, температур дяйишмяляри, кцляйин, су дальаларынын тясириндян йаранан йцкляр, боруларын вя юртцкляринин кцтлясини вя с. мисал эюстярмяк олар.
Бир сюзля, бору кямярляри щям сынаг вахты, щям дя бцтцн истисмар мцддятиндя дахили гцввялярин тясири алтында мцряккяб эярэинлик вязиййятиндя олур, борулар ися мцвафиг эярэинликляря мяруз галыр.
Бору дахили тязйигин щесабына кямярдя радиал , щялгяви вя узунуна эярэинликляр ямяля эялир (шякил 2.1.)
Щялгяви эярэинлик əсасян дахили тязйигдян йараныр вя aşağıdakı ифадя иля тяйин едилир:
 (2.3.)

Бурада -дахили тязйиг; -борунун дахили диаметри; -борунун диварынын галынлыьыдыр.


Бору кямяриндя йаранан эярэинликлярин пайланмасы

Шякил. 2.2.
Узунуна эярэинлийин йаранмасына сябяб олан ясас амилляр ашаьыдакылардыр:

  • дахили тязйигин тясири щесабына ямяля эялян узунуна эярэинлик

 (2.4.)


щарада ки, -Пуассон ямсалы олуб, полад цчцн . Яэяр бору кямяри оху бойу сярбяст йерини дяйишя билирся, онда ;



  • температурун дяйишмяси заманы йаранан узунуна эярэинлик ,

 (2.5.)


щарада ки, -еластиклик ямсалы; -хятти эенишлянмя ямсалы; -температурлар фярги; вя -уйьун олараг бахылан щалда вя чякилиш вахты борунун диварынын температурудур. Полад цчцн ; ;



  • яйилмядян йаранан узунуна эярэинлик ися,

 (2.6.)


щарада ки, -бору кямяринин хариъи диаметри; -яйилмя радиусу; ишаряси дартылма, ишаряси ися сыхылма щалларыны эюстярир. Бир гайда олараг яйилмядян эярэинлик бору кямяри трасын дюнэяляри, йцксяк вя алчаг нюгтялярдян кечяркян баш верир.


Беляликля, мцхтялиф мяншяли узунуна эярэинлик ашаьыдакы кими мцяййян едилир:


 (2.7.)

Радиал эярэинликляр аз олдуьу цчцн щесабламаларда нязяря алынмыр.


Бору кямярляринин мющкямлийя щесабланмасы заманы торпаьын тязйиги, щямчинин кямяря тясир едя биляъяк щярякятдя олан йцкляр (тракторлар, кянд тясяррцфаты машынлары, автомобилляр вя с.) дя нязярə алынмыр. Бу хариъи йцкляр аз олмагла йанашы дахили тязйигля компенсасийа олунур.
Бору кямяринин мющкямлийя щесабланмасында мягсяд кямярин таб эятиря биляъяйи йцкц вя йа яксиня, верилян йцкя уйьун борунун диварынын галынлыьынын тяйин едилмясиндян ибарятдир:
Маэистрал бору кямярляринин мющкямлийя щесабланмасы лимит вязиййяти цсулу иля щяйата кечирилир. Лимит вязиййяти дедикдя еля вязиййят баша дцшцлцр ки, щямин щалда артыг щесабланан конструксийанын нормал истисмары мцмкцн олмур.



Yüklə 6,07 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə